De onderwerpen voor deze nieuwsbrief:
|
- Arbocatalogus
- Nieuwe checklist Regeling onwerkbaar weer
- Keuzesystematiek handschoenen
- Bijna alle BRZO-bedrijven krijgen inspectie op bezoek
- Tool om zitten op het werk te verminderen
- Checklijst bij een bedrijfsongeval
- Kamer kraakt monopolie asbestsaneerders
- Bedrijfsongeval met graafmachine
- Opgeruimde werkplek is netter en veiliger
- Hoe schoon is de vloer in uw bouwkeet?
- Nieuwe arbo handreiking om veiligheidsrisico’s door taal te voorkomen
- Veilig en gezond samenwerken in de bouw
|
Arbocatalogus
In de Arbowet beperkt de overheid zich tot het stellen van doelvoorschriften. Van werkgevers en werknemers wordt verwacht dat zij samen afspraken maken hoe deze doelen te bereiken bijvoorbeeld: hoe voorkomen we dat een werknemer wordt blootgesteld aan een geluidsniveau van boven de 85 dB(A)? Deze afspraken worden vastgelegd in een Arbocatalogus.
In de Arbocatalogus staan concrete oplossingen voor gezondheids- en veiligheidsrisico's die werknemers lopen tijdens het werk. Een Arbocatalogus is maatwerk, beschrijft risico's en oplossingen en is begrijpelijk en dus toegankelijk.
Technieken en manieren, goede praktijkvoorbeelden, normen en praktische handleidingen kunnen deel uit maken van een Arbocatalogus. Afwijken van de Arbocatalogus mag. Maar op de werkgever die afwijkende maatregelen toepast, rust de bewijslast dat in ieder geval het vereiste beschermingsniveau wordt gerealiseerd.
De overheid wil dat werkgevers en werknemers op bijvoorbeeld sector- of brancheniveau zelf méér invulling geven aan arbeidsomstandigheden. Hierdoor is meer maatwerk mogelijk en neemt het draagvlak bij werkgevers en werknemers toe.
De Arbocatalogus is niet verplicht; het wordt aan werkgevers en werknemers zélf overgelaten om er een op te stellen. Als werkgevers- en werknemersorganisaties de Arbocatalogus hebben ondertekend, wordt deze ter toetsing aan de Inspectie SZW voorgelegd.
Bron: Arbouw.
|
Nieuwe checklist Regeling onwerkbaar weer
Per 1 januari dit jaar geldt de Regeling onwerkbaar weer. Bij een buitengewone natuurlijke omstandigheid (zoals vorst, sneeuw en overvloedige regenval) én als is voldaan aan de overige voorwaarden zoals beschreven in deze regeling, kan een werkgever na het verstrijken van een aantal wachtdagen worden vrijgesteld van de loondoorbetalingsplicht.
Nu kan dat ook al, maar per 1 januari is een aantal zaken gewijzigd. De eerste wijziging betreft de wachtdagen. Bij vorst, ijzel, sneeuwval gelden 2 wachtdagen per winterseizoen (van 1 november tot en met 31 maart). In het geval van overvloedige regenval gelden 19 wachtdagen per kalenderjaar.
Tijdens de wachtdagen betaalt de werkgever gewoon het loon door. Nadat de wachtdagen zijn verstreken kan hij aanspraak maken op WW voor de werknemers bij onwerkbaar weer.
Als werkgever moet u vanaf 1 januari dagelijks iedere dag met een speciaal formulier bij het UWV melden dat er als gevolg van buitengewone natuurlijke omstandigheden niet kan worden gewerkt. De melding moet in het geval van buitengewone natuurlijke omstandigheden waarvoor 2 wachtdagen gelden vóór 10:00 uur in de ochtend zijn ontvangen door het UWV.
Als een werkgever gebruik wil maken van de regeling, moet hier een artikel over zijn opgenomen in de cao. Daarnaast dient vanaf 1 november 2020 in de cao gedefinieerd te zijn welke weersomstandigheden voor toepassing van deze regeling in aanmerking komen.
Bron: Rijksoverheid.
|
Keuzesystematiek handschoenen
De keuzesystematiek is een hulpmiddel voor iedereen die de juiste beschermende handschoen moet kiezen. De juiste handschoen kiezen, is niet altijd eenvoudig. De betekenis van de symbolen, letter- en cijfercoderingen die de fabrikant op de handschoen zet, is voor de gebruiker vaak niet duidelijk. Deze beslisboom geeft inzicht in de te maken keuzes, de betekenis van de symbolen en cijfer- en lettercoderingen. Ook wordt verwezen naar de van toepassing zijnde normen voor handschoenen.
Stap 1. Stel vast tegen welke risico’s bescherming nodig is. De basis hiervoor is de RI&E. Uit de RI&E blijkt tegen welke (rest)risico’s de drager moet worden beschermd. Zijn het mechanische, chemische, elektrische, biologische, hitte of koude of een combinatie van risico’s?
Stap 2. Doorloop per relevant risico de beslisboom. Bepaal per specifiek(e) risico(’s) het benodigde beschermingsniveau en de bijbehorende markering op de handschoen. Het is belangrijk om niet alleen op het juiste symbool op de handschoen te letten, maar ook op de codering die eronder staat aangegeven. Deze codering geeft aan tegen welke mate van impact de handschoen beschermt.
Stap 3. Selecteer de handschoenen. Als alle relevante risico’s zijn doorgelopen, selecteert u de handschoenen waarop de desbetreffende markering en codering is aangebracht.
Stap 4. Andere aspecten. Let bij het kiezen van de juiste handschoen niet alleen op de bescherming, maar ook op aspecten als maatvoering, comfort, duurzaamheid en lees de gebruikersinstructie die met het product wordt meegeleverd.
U kunt de Keuzesystematiek downloaden als één geheel: pdf keuzesystematiek.
Bron: NEN
|
Bijna alle BRZO-bedrijven krijgen inspectie op bezoek
De Inspectie SZW gaat veel meer BRZO-bedrijven bezoeken in 2020. Was dat aantal de afgelopen jaren ongeveer 60 procent, in het komende jaar kunnen bijna alle BRZO-bedrijven een inspectie verwachten.
Er zijn in Nederland rond de 400 bedrijven die te maken hebben met de BRZO 2015. Dat is de Nederlandse wetgeving van de Europese Seveso III-richtlijn. Die 400 bedrijven hebben een vergunning om te werken met gevaarlijke stoffen. De diversiteit onder BRZO-bedrijven is groot.
Er is complexe chemische industrie, maar er zijn ook relatief eenvoudige transport- en opslagbedrijven voor bepaalde typen gevaarlijke stoffen.
De Inspectie SZW gaat in 2020 op drie thema’s in het bijzonder controleren:
- gebruik van mobiele arbeidsmiddelen in gevarenzones;
- veilig uitvoeren van niet-routinematige werkzaamheden (waaronder onderhoud);
- is het door het bedrijf gehanteerde veiligheidsbeheerssysteem nog up-to-date?
Ook scherpt de Inspectie SZW het toezicht aan op blootstelling van medewerkers aan gevaarlijke stoffen. Het doel daarvan is dat bedrijven niet alleen focussen op de procesveiligheidsrisico’s, maar ook de (chronische) blootstelling beter beheersen. Ook controleert de Inspectie SZW op het opstellen van een R&IE door BRZO-bedrijven.
Bron: Arbo Online.
|
Tool om zitten op het werk te verminderen
Kantoormedewerkers zitten wel 6 - 10 uur per werkdag. Langdurig zitten verhoogt het risico op het krijgen van o.a. hart- en vaatziekten, diabetes en op vroegtijdig overlijden. Om het zitten op kantoor te verminderen zijn veel verschillende tools beschikbaar. Voorbeelden hiervan zijn zit-stabureaus, bureaufietsen, stappentellers, smartwatches en zitballen.
Naast het verminderen van zitten zijn ook andere factoren van belang. Bij het inzetten van deze tools is het wenselijk dat de werkprestatie in ieder geval niet vermindert ten opzichte van zittend werk. Ook is het wenselijk dat het gebruik van deze tools tot zo min mogelijk discomfort leidt.
Zit-stabureaus blijken de zittijd met 100 minuten per werkdag te verminderen op de korte termijn. Op de lange termijn zakt het gebruik naar net iets minder dan één uur per werkdag. Verder lijkt het gebruik van zit-stabureaus geen invloed te hebben op de werkprestatie. Van belang om bij gebruik van een zit-stabureau, ook langdurig staan te voorkomen. Langdurig staan kan namelijk schadelijk zijn en verhoogt bijvoorbeeld het risico op spataderen. Daarom adviseren sommige organisaties om niet langer dan 15 minuten statisch en aaneengesloten te staan.
Actieve werkplekken, zoals de bureaufiets en loopbandbureaus, zijn minder grondig onderzocht als het gaat om het verminderen van zitten. Wel weten we dat bij het gebruik van bureaufietsen en loopbandbureaus meer energie wordt verbruikt in vergelijking met zittend of staand werk, uiteraard afhankelijk van de snelheid waarmee wordt gefietst of gelopen.
Bureauballen of zitballen worden ook vaak ingezet in het kader van minder zitten, omdat hierbij wordt verondersteld dat er een actieve zithouding wordt aangenomen. Bureauballen lijken niet geschikt voor langdurig gebruik.
Het vele gebruik van computer devices heeft, naast verschillende nadelen, het voordeel dat binnen kantoorpopulaties digitale tools makkelijk ingezet kunnen worden om zitten te verminderen. Er zijn veel verschillende digitale tools, van email-reminders en pauzeprogramma’s tot stappentellers met of zonder applicatie. Deze tools hebben als overeenkomst dat ze allemaal ingrijpen op het persoonlijke gedrag van de gebruiker.
Als je zitten wilt verminderen is het effectiever om meerdere tools tegelijkertijd in te zetten dan het inzetten van één tool. Hierbij worden bijvoorbeeld naast het plaatsen van (individuele) zit-stabureaus, ook email-reminders ingezet en wordt voorlichting gegeven over gebruik en de voordelen van zit-stabureaus.
Bij gebruik van alle tools is het doel niet om zitten volledig te verbannen, maar om zitten af te wisselen met staan en bewegen. Langdurig gebruik kan namelijk leiden tot ervaren discomfort en andere gezondheidsrisico’s. Er blijven op dit gebied ook uitdagingen bestaan, zoals het overtuigen van de medewerkers die geen noodzaak en motivatie voelen, om tools om minder te zitten te gebruiken. Daarnaast is de uitdaging voor gebruikers van de tools om dit ook op de lange termijn vol te houden.
Bron: Werk en Veiligheid.
|
Checklist bij een bedrijfsongeval
Je wordt als BHV’er opgeroepen: er is een ongeluk gebeurd. Je wilt handelen, maar waar begin je? Wat komt er allemaal op je af als preventiemedewerker? Dit zijn de zaken die jij allemaal moet regelen. Denk hier goed over na en wees voorbereid.
-
Alarmeer de BHV’ers.
-
Bied eerste hulp aan het slachtoffer.
-
Alarmeer hulpdiensten indien noodzakelijk (112) en het management.
-
Stel de werkplek veilig zodat er geen gevaar meer is, verander verder niets.
-
Zet de werkplek af zodat niemand in de buurt komt van de werkplek.
-
Stuur iemand mee met het slachtoffer als deze naar het ziekenhuis wordt gebracht.
-
Communiceer met de collega die mee is gegaan.
-
Geef aandacht aan de direct betrokken collega’s (nazorg), maar maak ook afspraken dat er geen sociale media worden gebruikt totdat de thuissituatie op de hoogte is en laat geen foto’s maken.
-
Informeer de thuissituatie en spreek af hoe de familieleden naar het ziekenhuis komen.
-
Informeer de overige collega’s (nazorg en gebruik sociale media).
-
Breng een gecertificeerde HVK op de hoogte bij ernstige ongevallen zodat er een onafhankelijk onderzoek kan plaatsvinden.
-
Meld het ongeval aan de Inspectie SZW.
-
Bij ernstige ongevallen zal de Inspectie SZW indien mogelijk vrij snel een onderzoek starten. I-SZW zal de werkplek daarna vrijgeven.
-
Neem contact op met de verzekeraar en de bedrijfsjurist.
-
Zorg voor professionele ondersteuning bij nazorg voor alle medewerkers.
-
Vraag aan de familieleden of zij hulp kunnen gebruiken.
-
Vooraf bepalen wie er met de media praat.
-
Informeer ook de collega’s die in de andere ploeg beginnen te werken.
-
Controleer of er situaties zijn waar hetzelfde gevaar kunnen opleveren.
-
De volgende werkdag: communiceer met de medewerkers en geef indien nodig nog nazorg.
-
Schenk aandacht aan slachtoffer en/of familieleden.
Bron: Werk en Veiligheid.
|
Kamer kraakt monopolie asbestsaneerders
Asbest mag sinds 1993 in Nederland niet meer verwerkt worden. Asbest saneren wordt vele miljoenen goedkoper. De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen die een eind moet maken aan een regeling die leidde tot peperdure asbestsaneringen.
De motie richt zich op de positie van de stichting Ascert, in 2012 vastgelegd in een overeenkomst met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De branche-organisatie van asbestverwijderaars bepaalde sindsdien de regels. Zo is het de praktijk dat bij het geringste vermoeden van asbest mannen in witte pakken verschijnen. Woningen moeten worden leeggehaald, er komt een luchtsluis voor de deur om het ontsnappen van elk vezeltje asbest te voorkomen. Daardoor is het verwijderen van een simpele vensterbank vaak een dag werk.
De asbestsaneerders hebben via Ascert een gesloten monopolie geschapen, zo luidt de kritiek. De koepel van woningcorporaties Aedes denkt dat corporaties dankzij de positie van Ascert een miljard euro te veel betalen voor hun asbestsanering. Boeren, die binnen enkele jaren hun asbestdaken zullen moeten verwijderen, verwachten daarvoor 1,5 miljard euro kwijt te zijn.
Volgens hen houdt Ascert goedkopere technieken tegen. Zo zijn er methoden om objecten met asbest onder schuim te spuiten, zodat er geen stofdeeltjes kunnen ontsnappen. Het object kan dan zonder buitenissige veiligheidsmaatregelen worden schoongemaakt. Het mocht niet van Ascert. Ook asbestsaneerders, en zelfs de organisatie van asbestslachtoffers, vinden dat Ascert te star optrad.
Cruciaal is de indeling in risicoklassen. Er zijn twee klassen: klein risico in risicoklasse 1, groot risico in klasse 2. De woningcorporaties proberen al tijden het verwijderen van vensterbanken in klasse 1 te krijgen en de boeren wilden hun daken in die klasse. Ascert hield dat tegen. De motie die de Kamer heeft aangenomen, bepaalt dat Ascert geen zeggenschap meer mag hebben over het indelen in risicoklassen.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt dat de rol van Ascert sterk zal worden ingeperkt. Het ministerie zelf komt nog voor de zomer met nieuwe regels voor asbestsanering.
Bron: de Volkskrant.
|
Bedrijfsongeval met graafmachine
Een werknemer is klem komen te zitten in de bak van een graafmachine. Hoe de man in de grijper vast kwam te zitten is niet bekend. Om het slachtoffer te bevrijden, heeft de brandweer de grijper met een hydraulische spreider geopend. Vervolgens is de zwaargewonde man met spoed naar het ziekenhuis vervoerd.
Ook een samenstel dient aan machinerichtlijn te voldoen. Graafmachines worden in de praktijk vaak aangepast met allerlei hulpmiddelen en accessoires. Uiteindelijk dient het samenstel of de verwisselbare uitrustingsstukken ook weer aan de machinerichtlijn te voldoen. Dit is vaak aanleiding tot mistanden. Stel dat de arm van een kraan wordt verlengd, wie bepaalt dan uiteindelijk of de graafmachine weer aan de eisen voldoet?
Bron: IAB Ingenieurs.
|
Opgeruimde werkplek is netter en veiliger
Uit onderzoek blijkt dat in de zomer maar liefst 40 procent van de werknemers extra tijd steekt in opruimen. Op kantoor, in het klaslokaal of op de bouwplaats: overal staat opruimen bovenaan de lijst met zomerklusjes. Opruimen is dan ook geen overbodige luxe op de gemiddelde werkvloer.
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat 1 op de 5 Nederlanders zijn werkplek rommelig vindt, een op de drie zegt erbij dat opruimen hard nodig is. Het gevolg van de rommel is dat 13 procent moeite heeft te vinden wat hij nodig heeft om zijn werk goed te kunnen doen. Bijna 10 procent zegt vaak mis te grijpen.
Door op te ruimen voelen werknemers intuïtief aan wat ze nodig hebben om het nieuwe seizoen goed te beginnen. Overzicht houden (39%) en efficiënter werken (31%) zijn de meest genoemde redenen om de bezem eens door de werkplek te halen. En daar hebben de verwoede opruimers helemaal gelijk in: uit diverse onderzoeken blijkt dat een opgeruimde werkplek leidt tot minder fouten en zorgvuldiger werken. Zelfs als de werknemer buitengewoon precies is.
Het onderzoek was met 80 mensen relatief klein, maar de resultaten zijn overduidelijk. De deelnemers moesten een lijst data overtikken, in een nette én een rommelige omgeving. In de rommelige omgeving maakten zij daarbij meer fouten. Dat ging op voor zowel de medewerkers die uit een andere test als nauwkeurig uit de bus kwamen, als voor hen die in die test minder nauwkeurig bleken. De hoeveelheid rommel op de werkplek heeft dus een duidelijk effect op de hoeveelheid fouten die werknemers maken. Een opgeruimde werkplek werkt voor iedereen prettiger en is bovendien veiliger.
Uit Japan komt de 5S methode voor een nette werkplek. 5S verwijst naar de vijf Japanse woorden die de methode samenvatten: seiri, seiton, seiso, seiketsu en shitsuke. In het Nederlands worden deze termen meestal vertaald met scheiden, sorteren, schoonmaken, systematiseren en standhouden. De eerste drie zijn uitstekend te doen, maar systematiseren en standhouden moeten medewerkers ook daarna volhouden. Bij de laatste 2 stappen blijkt het vaak mis te gaan. Als de 5S methode op uw werkvloer niet is gelukt, is de kans zeer groot dat dat komt doordat de laatste twee stappen niet blijvend zijn opgevolgd.
Bron: Arbo Online.
|
Hoe schoon is de vloer in uw bouwkeet?
Doorgaans zijn uitvoerders verantwoordelijk voor het reilen en zeilen op hun bouwplaats. Ze sturen het hele bouwteam aan. De hele duiventil van in- en uitvliegende onderaannemers, de hele bonte stoet van tientallen specialisten. Aansturen is ingewikkeld.
De uitvoerder moet er namelijk niet alleen voor zorgen dat er planningen worden gehaald tegen de gewenste kwaliteit en binnen het afgesproken budget. Hij moet al die topprestaties ook nog eens veilig en gezond leveren met een team dat geen team is. Sommigen spreken de taal. Anderen begrijpen niks van wat er wordt gezegd. En er zijn er die nog niet eens over een beschermingsmiddelen beschikken. De diversiteit van het bouwteam is enorm.
De teamleden melden zich ‘s ochtends in alle vroegte bij de keet van de uitvoerder. En wat daar gebeurt is cruciaal voor het succes, de prestatie en de veiligheid van het team. Dan worden de teamleden namelijk geïnstrueerd en gebriefd. Hoe goed dat gaat, kun je aflezen aan de vloer van de bouwkeet.
Je hebt bouwketen met veel zand op de vloer en je hebt er die schoon zijn. Daar waar je bergen zand kunt wegscheppen is het vaak erg gezellig. Het heeft iets van een bruine kroeg. Veel volk over de vloer. Veel lawaai. Overal troep. Papier. Koffie. De hele dag door binnenlopen bij de uitvoerder met onbenullige vragen. Deze uitvoerder heeft het werk en zijn team duidelijk niet goed georganiseerd.
Er zijn ook in bouwketen waar bijna geen zand op de grond ligt. Daar huist tien tegen één een uitvoerder die de tijd neemt voor briefings en de startwerkbespreking. Eén voor één melden de teamleden zich. Ze krijgen rustig uitleg en instructie voor ze aan het werk gaan. Ook neemt zo’n uitvoerder uitgebreid de tijd om vragen te beantwoorden voor de aanvang van het werk. De opstart duurt dan wat langer, maar gedurende de dag kent iedereen zijn taak en positie en hoeft niemand steeds naar de uitvoerder te sloffen.
Bron: Arbo Online.
|
Nieuwe arbo handreiking om veiligheidsrisico's door taal te voorkomen
Miscommunicatie door taal wordt steeds meer erkend als een belangrijk veiligheidsrisico. Cijfers van de Inspectie SZW geven aan dat het verkeerd omgaan met procedures en instructies een oorzaak kan zijn van zware ongevallen. Daarom heeft het Arboplatform van de Sociaal Economische Raad (SER) een handreiking ontwikkeld om deze veiligheidsrisico’s te verkleinen.
In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben zij ook moeite met digitale vaardigheden. Dat staat gelijk aan 18 procent, ongeveer 1 op de 6 mensen in Nederland.
Om deze veiligheidsrisico’s te verkleinen, biedt de vernieuwde handreiking Taal en Veiligheidsrisico’s praktische handvatten om taal als oorzaak van veiligheidsrisico’s op het werk in te schatten. Ook biedt de handreiking passende maatregelen en achtergrondinformatie. De handreiking staat op de website van de SER.
Bron. Arboportaal.
|
Veilig en gezond samenwerken in de bouw
Een werkgever in de bouw moet met heel wat partijen samenwerken. Het is hierin niet altijd voor iedereen duidelijk wie wat moet doen met betrekking tot veiligheid en gezondheid op het werk. Daarom werkte de dienstverlenende organisatie ‘Constructiv’ van en voor de bouwsector, samen met de sectororganisatie ‘Co-Prev’ van alle Belgische Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het Werk, een aantal producten uit die hierbij kunnen helpen.
In de brochure veilig en gezond samenwerken vindt u een kort overzicht van de rol van de belangrijkste betrokken actoren in de bouw:
- Wat u zelf
als werkgever doet?
- Wie de
werkgever ondersteunt?
- Wie de
werkgever controleert?
- Andere spelers
De gids is beschikbaar op de website van Constructiv: Veilig en gezond samenwerken: wie doet wat? Daarnaast zijn er posters in 2 formaten die kunnen worden ingevuld met contactgegevens en op de bouwplaats kunnen worden opgehangen:
- A3-poster: Veilig en gezond samenwerken: wie doet wat? (PDF, 437 KB)
- A2-poster: Veilig en gezond samenwerken: wie doet wat? (PDF, 454 KB)
Andere berichten op deze BeSWIC website over de bouw met posters, affiches en beelden:
- Tekeningen voor preventie in de bouw
- Affiches van Fedbeton
- Aannemers van spoorwegwerken lanceren campagne “Max voor veiligheid, hij is op het goede spoor!”
- Hoogtewerkers: risicovolle situaties in beelden
Bron: BeSwic FOD werkgelegenheid.
|
|
