|
Nieuwsbrief 75 Kracht van Utrecht initiatief
|
|
28 mei 2021
|
|
Een APK voor de Kracht van Utrecht! |
Nieuws en updates van de Kracht van Utrecht redactie
|
|
Kracht van Utrecht onderhoudsbeurt!
We verdiepen ons al jaren in het dossier mobiliteit en hebben met het agenderen van fiets en OV (“met de dubbele schaalsprong”) een beweging in gang gezet in de Utrechtse regio. Daarmee kweekten we goodwill. We hebben een reputatie hoog te houden. Ook raakten we steeds meer op de hoogte van de dynamiek in tal van ruimtelijke plannen in de stadsregio.
Ons pleidooi blijft om de klimaatopgave in stad en regio te verwerken in beleid voor mobiliteit en ruimtelijke ordening. Dat zit nog weinig concreet in de plannen. Des te meer reden om ons stedelijk burgerinitiatief ook in de regio uit te venten. Want ook in de regio klinkt de oproep om de klimaatopgave zonder uitstel op te pakken.
Wat ons nu eerst te doen staat is: richting bieden voor de energie van mensen in buurten en kernen in stad en regio.
|
|
 |
Cijfers en analyses zijn belangrijk, maar het gaat ons om meer. Wat kan de Kracht van Utrecht betekenen voor bewonersinitiatieven vanuit onze dossierkennis? Door exclusief op cijfers af te gaan kunnen we uiteindelijk vastlopen. Hoe verleiden we u om met ons mee te denken? Hoe inspireren we mensen om initiatief te nemen? Hoe kunnen wij representatief zijn?
Wat is volgens u het verband tussen de "kwestie Amelisweerd" en de klimaatopwarming?
|
Inhoudsopgave
1. We reiken u twee prototypes aan vanuit onze afdeling Educatie
Het Wereldnatuurfonds zond ons een nieuwe versie van de voetafdruk-test. Van onze Belgische maatjes uit Antwerpen (Ringland) ontvingen we de Modal Selfie Toets. Ondertussen verzorgden we voor de Grootouders voor het Klimaat een webinar voor 42 mensen over Mobiliteit, Klimaat en Energiegebruik. Een verzoek daartoe kregen we nadat we bij het Utrechtse Klimaatalarm van 14 maart j.l. op het Jaarbeursplein een brief aan onze kleinkinderen voorlazen met een versierde Grootouders-bakfiets op het plein.
2. Als Kracht van Utrecht hebben we weer ingesproken op diverse beleidsplannen van de gemeente en de provincie
Dank voor uw bijdrage na de oproep in onze vorige nieuwsbrief (december 2020). KvU-Kernteam-lid Michiel van Weele sluit daarop aan in zijn column over het begrip Bereikbaarheid. Is bereikbaarheid een maat in tijd of een maat in afstand? En: Utrechtse voorstellen voor een “vertraagde stad” & “slow traffic” hebben we ingebracht in twee studiegroepen van de Universiteit van Amsterdam / Moving the City.
3. De Vrienden van Amelisweerd en de Kerngroep Ring Utrecht
Zij melden ons dat de demissionaire minister voor Infrastructuur en Waterstaat nog steeds de A27 door Amelisweerd wil verbreden naar 2x7 rijstroken. Dertienduizend “hartjes”- posters tegen de verbreding hangen er op ramen van huizen in de stadsregio. De petitie is inmiddels door 130.000 mensen onderschreven. Op 1 juni worden in Den Haag alle handtekeningen aan de nieuwe Tweede Kamer overhandigd. Jos Kloppenborg schreef voor ons een column over Klimaat en Mobiliteit.
4. De Kracht van Utrecht heeft nu een kernteam
We komen wekelijks bijeen om te spreken over de APK en over de richting voor activiteiten die de KvU-structuur versterken. We melden onze eerste conclusies en doen een oproep. Aan U!
|
A. Eenvoudige dingen moeten we niet onnodig ingewikkeld maken. Daarom heeft onze afdeling Educatie de volgende VOETAFDRUK-Test geselecteerd:
- Wil je weten hoeveel “aarde” jij gebruikt?
- Bepaal dan eens je voetafdruk via deze website.
B. Als je je voetafdruk ziet, is de volgende vraag natuurlijk: “en wat nu? Mensen met interesse voor mobiliteit kun je aanbieden een eigen vervoer-foto, een “Modal Selfie” te maken. (Modal slaat op je vervoermiddel: auto, fiets, enzovoort.)
Dit gaat in twee stappen:
- Zoek uit hoe je je nu verplaatst;
- Kies een week waarin je meer voor het klimaat doet. Kijk hier voor meer informatie.
A en B zijn twee prototypes. Wie heeft ideeën voor verbetering, hoe kun je zorgen dat je idee in de hele regio aanslaat?
Toelichting: Modal split en modal shift zijn vaktermen. Modal slaat op de modus of het vervoermiddel. De modal split is de verdeling van het aantal verplaatsingen over de modi, dus hoeveel keer je de auto, de fiets of het openbaar vervoer neemt of te voet gaat. Die verhouding wordt meestal verbeeld met een taartdiagram of met percentages: cijfers! De modal shift is de verandering van vervoerwijze, de verschuiving naar een (hopelijk duurzamer) manier om je te verplaatsen.
|
2. Dossiers: waardering en kritiek; en een column van Michiel van Weele |
A. Plannen van de gemeente en provincie Utrecht
De Kracht van Utrecht heeft in de afgelopen jaren bij gemeente en provincie aangedrongen op een visie, en die begint nu vorm te krijgen. Eind vorig jaar hadden we nog veel kritiek op de omgevingsvisie van de provincie Utrecht, maar in de mobiliteitsplannen van de gemeente Utrecht lezen we in ieder geval wel ambitie, maar zonder de verbreding van de A27 te benoemen. Het baart ons grote zorgen dat de immense klimaatopgave voor mobiliteit niet aan de orde komt. Die zorg geldt evenzeer voor UNed-rapportages.
Zeventien vrijwilligers hebben afgelopen januari voor de Kracht van Utrecht het Concept Mobiliteitsplan 2040 en de Parkeervisie van de Gemeente Utrecht doorgenomen. Deze plannen bevatten mooie ambities. In Utrecht zal de komende jaren veel meer met de fiets en het OV gereisd worden, en minder met de auto. Dit zal alle wegen gaan ontlasten, ook de A27. Maar hoe maak je deze ambitie waar? Er staat niet welke maatregelen er worden genomen als het niet zo hard gaat als gepland.
Transitiewetenschap is een vak. Gemeente en provincie zouden er meer hun voordeel mee kunnen halen. Eind januari hebben wij onze zienswijze ingediend. We hebben aan de hand van een ambtelijke reactie een goed gesprek kunnen voeren. Op 1 juni a.s. houdt de Utrechtse gemeenteraad een digitale Raadsinformatiebijeenkomst (RIB). We gaan de gemeenteraad voorstellen gemeentelijke doelen concreter en dichterbij te maken, Samen met de stad.
De Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040 (RSU) van de gemeente hebben we ook bekeken. Ook hier zien we mooie plannen, onder andere voor een nieuw hoogwaardig OV-systeem, en een stadsontwikkeling rond knooppunten in het mobiliteitssysteem.Wat we misten was de link met de omliggende gemeenten, en een visie op winkelen, recreëren en werken in relatie met de woonplannen. Als die dingen niet op elkaar worden afgestemd, pakken mensen alsnog de auto. In maart hebben we onze zienswijze hierop ingediend.
Meer weten: alle links naar plannen en zienswijzen staan in onze webkrant.
De Kracht van Utrecht gaat de thema’s Bereikbaarheid en Nabijheid de komende jaren voor de regio verder verdiepen met onderzoek, bewustwording en gesprekken met beleidsmakers en burgers. Wilt u ons hierbij helpen? Mail ons als je meedoet en je inbreng wilt afstemmen op wat wij al doen.
|
B. Column: Wat bedoelt de overheid met bereikbaarheid?
Door Michiel van Weele, Kracht van Utrecht
Bereikbaarheid is voor de Kracht van Utrecht een afstandsmaat en geen tijdmaat.
Een veelgebruikte definitie van bereikbaarheid is: ‘de hoeveelheid tijd, geld en moeite die gebruikers van een activiteit moeten investeren om vanuit hun herkomstgebied de bestemming van de activiteit te bereiken’ (KIM, 2011). Een locatie wordt in deze definitie goed bereikbaar geacht als deze binnen een bepaalde tijd te bereiken is.
Bereikbaarheid moet volgens de Kracht van Utrecht echter niet alleen een tijdmaat zijn maar ook als een afstandsmaat worden gezien. Of een locatie bereikbaar is wordt dan bepaald door de afstand die tot de bestemming moet worden afgelegd. Bereikbaarheid kan objectief worden verbeterd door een gemiddelde verkleining van reisafstanden. Hierdoor vermindert de totale mobiliteit.
In onze persoonlijke mobiliteitskeuzes is tijd veelal de constante factor. Sneller kunnen reizen betekent dat een grotere reisafstand eerder acceptabel wordt. Hierdoor groeit de mobiliteit. Als het vervolgens te druk wordt, moet de optredende file bestreden worden met meer wegcapaciteit. Verbetering van deze bereikbaarheid maakt weer grotere reisafstanden acceptabel. Enzovoort. Omdat de ruimte in de regio eindig is, kan het niet anders of uiteindelijk loopt alles vast. De oorzaak ligt in de focus op tijd bij het behouden of verbeteren van de bereikbaarheid.
De bestemming bereiken kan in een lager tempo maar toch in dezelfde tijd als de bestemming dichtbij is. Dit vraagt om voorzieningen in de buurt en om de hoek. Een locatie is voor ons het beste bereikbaar als ze dichtbij is én als iedereen zich er vrij heen kan en durft te bewegen. Aandacht voor kwetsbare deelnemers bepaalt, naast nabijheid, pas echt of een locatie werkelijk door iedereen wordt bereikt.
|
Dossiers
Onderzoek Verwantschap Kracht van Utrecht en Vertraagde Stad
Utrechtse voorstellen voor een “vertraagde stad” & “slow traffic” hebben we ingebracht in twee studiegroepen van de Universiteit van Amsterdam / Moving the City. Op 20 mei hebben we in twee Zoomsessies feedback gegeven op hun concept-presentaties. We deden dat met veertien gasten, allen vertegenwoordigers van bewonersinitiatieven en kennisinstellingen. Definitieve adviezen zijn in aantocht.
Dossierkennis en educatie voor en met burgers
Het rapport “Toegankelijkheid van de stad is mooi om te lezen. Het biedt niet alleen inzichten voor het thema rechtvaardigheid en mobiliteit maar reikt zelfs “sleutels voor burgers” aan! Dit verassende rapport verscheen vorig jaar bij de Raad voor de Leefomgeving. Downloaden kan hier.
Trouwens, heeft u Het Recht van de Snelste al bij uw lokale boekhandel besteld? Ook als e-boek verkrijgbaar. Dit prachtige boek van Thalia Verkade en Marco te Brömmelstroet is genomineerd voor de Brusseprijs (beste journalistieke boek van het jaar 2020) en wordt in het Engels vertaald. |
3. Amelisweerd en A27; en een column van Jos Kloppenborg |
Foto: Rob Huibers.
Voorjaar 2018: Lokale politici, ondernemers en bewoners op de landgoederen, studenten, milieu-activisten, belangbehartigers en kunstenaars verbinden zich aan de campagne Bescherm het bos, adopteer een boom. Zoekplaatje: waar staat Vincent Bijlo uit Bunnik? Doel van de campagne: het onderwerp van de verbreding weer terugkrijgen op de politieke agenda in Den Haag.
Medio november 2020 zette Minister Cora van Nieuwenhuizen haar handtekening onder het verbredingsplan A27/A12 bij Amelisweerd. Zij wil blijkbaar door met de verbreding. Steun het verzet van de Kerngroep ring Utrecht (KRU).
|
Column: UIT DE KOKER
door Jos Kloppenborg
Klimaat is in de Haagse werkelijkheid al gauw “iets met energie”. Wij hebben nu een staatssecretaris voor klimaat en energie, en klimaatdiscussies gaan al gauw over windturbines en zonnepanelen. Mobiliteit is daarentegen vooral “infrastructuur”. Snelwegen, rails en, goed, ook nog een potje voor fietspaden en fietsvoorzieningen. Als het al over klimaat gaat, gaat het vooral over schonere voertuigen en meer laadpalen.
En zo is alles heel overzichtelijk verkokerd: ruimtelijk beleid is naar de provincies gekieperd en landbouw is gedoe met de boeren.
Maar zeker waar het om klimaat gaat, is de opgave alomvattend. Klimaatbeleid is veel, veel meer dan energiebeleid. En energiebeleid gaat niet alleen over andere vormen van energie, maar ook en vooral over besparing van energie. Neem mobiliteit: zeker een vijfde van de CO2-emissies is gerelateerd aan mobiliteit, verkeer en transport. In de provincie Utrecht is dat zelfs twee vijfde, of 40%. En ook hier geldt: een werkelijke aanpak gaat veel verder dan schonere motoren. Het gaat om een transitie waarin klimaatvriendelijke vormen van mobiliteit worden gestimuleerd. En de laatste tijd worden er eindelijk ook meer fundamentele vragen gesteld, zoals: moeten wij ons wel alsmaar zoveel en over zulke afstanden verplaatsen? Vragen over het gebruik van onze tijd en onze ruimte.
In coronatijd hebben we ineens ontdekt dat we een hoop reistijd kunnen besparen door gewoon thuis te werken. We leren onze dag flexibeler in te delen. Het gevolg is niet alleen dat de files verdwijnen als sneeuw voor de zon. We bevinden ons nu ook meer in onze directe woonomgeving en waarderen het belang van een directe omgeving die van rijke kwaliteit is. En we worden er scherper mee geconfronteerd wanneer dat niet zo is.
Bij een brede klimaataanpak hoort ook het benutten van dit inzicht. Naast een transitie naar klimaatvriendelijk vervoer is het creëren van nabijheid, van een omgeving vol kwaliteit en goede voorzieningen een belangrijke opgave. En dan is ook de snelheid van verplaatsing ineens van minder belang dan tot dusverre is aangenomen. Interessant is dat dit besef nu ook tot de gemeente Utrecht begint door te dringen, naar aanleiding van de inspraak op het Mobiliteitsplan 2040. Het is belangrijk dat in een beleidsnota over mobiliteit ook het belang van gewoon ergens prettig verblijven wordt erkend. Dan wordt ook de directe koppeling erkend tussen de ruimte en mobiliteit, niet alleen op de grote, landelijke schaal maar ook op het microniveau van straten en buurten.
De opgaven op het gebied van klimaat, ruimte en mobiliteit zijn te nauw met elkaar verweven om het verkokerde denken nog langer te accepteren. Tijd voor gezamenlijke aanpak en gezamenlijke oplossingen. Het meest prangende voorbeeld is natuurlijk het plan om de Ring te verbreden ten koste van Amelisweerd. Alleen de keuze om niet te verbreden past in een verstandig beleid op het gebied van klimaat, ruimte en mobiliteit. Het is hoog tijd om de Haagse verkokering te doorbreken.
|
4. Eerste conclusies uit de APK voor de Kracht van Utrecht |
Foto: Earthrise, 1968 (NASA)
Sinds februari 2021 werken Jan, Jan, Renee, Michiel en Marten aan een APK voor de Kracht van Utrecht. De KNHM Foundation helpt ons hierbij. We zien de Kracht van Utrecht als een netwerkorganisatie met vele sympathisanten en een groot netwerk aan deskundigen op het gebied van mobiliteit en verantwoord grond- en ruimtegebruik. We beoordelen waar we goed in zijn en wat we hebben laten versloffen. Met de vraag wat eigenlijk de kern is van ons werk: Waartoe zijn wij als KvU op aarde? En: waar dienen we meer energie aan te besteden?
Daarom treden we met u in contact over wat u voor ons initiatief kunt betekenen.
1. Wilt u bijdragen aan onze inspraakmomenten en (extra) inzicht krijgen in een van onze (dikke) dossiers? Bijvoorbeeld op de avond van 1 juni aanstaande?
2. Wilt u bijdragen aan onze afdeling Educatie, waarin u zelf leert werken met o.a. de voetafdruk Mobiliteit en de Modal Selfie Toets? En vervolgens anderen leert deze instrumenten te gebruiken?
3. Wilt u het KvU-idee voor een Utrechts Burgerberaad verder uitwerken?
Of wilt u een gesprek of Zoom-bijeenkomst over wat u kunt betekenen?
Tot weerziens
De redactie
Jan & Jan (Houten – Utrecht)
|
|
U ontvangt deze e-mail, omdat u zich hebt aangemeld voor onze nieuwsbrieven of omdat u een vast contact van ons bent. Uitschrijven of wijzigen van uw gegevens kan via de link onderaan deze e-mail.
|
|
|
|
