En réalité, l’article 14 de la loi de 1996 prévoit que ce type de rémunérations pourrait également être soumis à un encadrement, mais aucun gouvernement n’a osé actionner ce mécanisme … à ce jour.

Sachant que la répartition des richesses créées par les entreprises est ensuite répartie entre les travailleurs (force de travail) et les actionnaires (propriétaires des sociétés), nous comparons ci-dessous l’évolution des normes salariales à l’évolution des dividendes dans notre pays.

Du côté des salaires des travailleurs du secteur privé, des négociations salariales sont possibles à différents niveaux (interprofessionnel, sectoriel et d’entreprise) et sont encadrées par la loi sur la « promotion de l’emploi et à la sauvegarde préventive de la compétitivité » de 1996  durcie sous la précédente législature. 

Cette dernière décennie, les hausses des salaires des travailleurs sont freinées, voire bloquées. En effet, en quelques années, nous avons connu les normes salariales « impératives » suivantes : 

Terwijl de sociale gesprekspartners heftig discussiëren over de inhoud van een eventueel interprofessioneel akkoord 2021-2022 (verhoging van de lonen van de werknemers in de privésector), kan men alleen maar vaststellen dat er één onderwerp is dat niet op dezelfde manier wordt aangesneden. De verloning van de aandeelhouders (of dividend) heeft immers niet te lijden onder een wettelijk kader dat een norm vastlegt die de evolutie ervan beperkt. 

Artikel 14 van de wet van 1996 bepaalt in werkelijkheid dat dit soort van verloning ook zou kunnen worden onderworpen aan een omkadering, maar geen enkele regering heeft dit mechanisme in gang durven zetten ... tot nu toe.

Aangezien de verdeling van de door de bedrijven gecreëerde welvaart vervolgens wordt verdeeld tussen de werknemers (arbeidskracht) en de aandeelhouders (eigenaars van de vennootschappen), vergelijken we hieronder de evolutie van de loonnormen met de evolutie van de dividenden in ons land.

Wat betreft de lonen van de werknemers van de privésector zijn loononderhandelingen mogelijk op verschillende niveaus (interprofessioneel, sector- en ondernemingsniveau) en deze worden omkaderd door de wet van 1996 “tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen”, die tijdens de vorige legislatuur werd verstrengd. 

In het afgelopen decennium werd de verhoging van de lonen van de werknemers afgeremd en zelfs geblokkeerd. Op enkele jaren tijd hebben we immers de volgende “dwingende” loonnormen gekend: 

 

En niet te vergeten: de indexsprong van 2015, die de werknemers “levenslang” en tot aan het pensioen een verhoging van 2% ontneemt.

Al die tijd werden de dividenden verder uitgekeerd en vertegenwoordig(d)en zij zelfs alsmaar grotere bedragen op macro-economische schaal. Als we alle bedrijven die hun jaarrekeningen neerleggen bij de NBB samen bekijken, dan komen we, op basis van de Afin-a analysetools, tot de volgende vaststelling: 

Als we inzoomen op de uitkeringsratio van de dividenden in 2018 en 2019, te weten de verhouding tussen de gemaakte winst en de uitgekeerde dividenden, van de bedrijven die dividenden uitkeren, dan zijn de excessen frequent. Sommigen hebben ervoor gekozen om hun reserves aan te spreken om ondanks alles de aandeelhouders te verlonen, waarbij soms meer dividenden worden uitgekeerd dan de winst van dat jaar. Gelukkig is dit niet elk jaar het geval, maar niettemin is de uitkeringsratio van de dividenden van de laatste 10 jaar behoorlijk hoog. 

• In 2018 hebben de bedrijven die dividenden uitkeerden, samen genomen een bedrag uitgekeerd dat overeenstemt met 109% van de in de loop van het jaar gerealiseerde winst;
• De dividenden van 2019 werden uitgekeerd in de tweede helft van 2020, dit is in volle Covidcrisis. Het ging nog altijd om 59% van de door deze bedrijven gemaakte winst!