|
De Tuin van Sjef Nieuwsbrief
April 2021
|
|
|
|
|
Beste
Aan het begin van een nieuw seizoen zijn ook wij weer uit onze winterslaap gekomen. En inmiddels zijn er al weer heel wat projecten afgerond en opgepakt. Zo is er een hele mooi buitenkast gemaakt voor onder het afdak die gelijk in gebruik genomen is. Verder zijn de problemen met de vijvers nu gelukkig verholpen. Uiteraard is er weer wat in de tuin gewerkt, die al veel lentebloeiers laat zien. Dus ondanks alle beperkende maatregelen lukt het om de boel op een verantwoorde manier draaiende te houden. En dan kijken we nu uit naar een periode waarin weer veel meer mensen kunnen genieten van de tuin. We hopen veel van jullie snel te mogen ontvangen.
|
|
|
|
|
Met geld van NLDoet is twee jaar geleden gestart met het bouwen van een kast voor onder de overkapping. Omdat we de schuur op den duur vrij willen maken om daar lezingen e.d. te kunnen houden, blijft er minder ruimte over voor het opslaan van gereedschap. Extra kastruimte is daarom erg waardevol.
Dries van Eijk heeft hier een ontwerp voor gemaakt en heeft een prachtige kast in elkaar gezet. Hij is opgebouwd uit donkere rabatdelen. De manier van opbouwen wordt potdekselen genoemd. Op den duur kan de kast op dezelfde manier worden uitgebreid.
Een hele waardevolle en mooie aanwinst voor de tuin dus.
|
|
|
|
Lekkages in de vijvers dichtgemaakt |
|
Afgelopen jaren hebben we de vijvers eens goed schoongemaakt en de waterloop in ere hersteld. Een klein pompje gemaakt door Willem Kolvoort, kan nu langzaam water vanuit de beek de waterloop in onze tuin in pompen. Er kan nu dus water vanuit de beek de vijvers inlopen naar de grote vijver en weer terug naar de beek. Deze doorstroom zorgt weer voor meer variatie in de tuin.
Een mooi project en ook noodzakelijk, maar het heeft wel gezorgd voor lekkages. Daardoor was het lastiger om de grote vijver vol water te houden. Nadat de afgelopen tijd Alfons de grootste lekkages heeft dichtgemetseld en Eward op verschillende plekken leem heeft gesmeerd, blijven de vijvers weer goed vol staan. Een hele zorg minder dus.
|
|
|
|
Workshop "kringloopkunst maken"van Rob Chevallier |
Kunst en de Tuin van Sjef, dat past mooi bij elkaar. Sjef was tenslotte bioloog én kunstenaar. Bezoekers van de Tuin zien nog altijd de prachtige sporen van die combinatie. Sinds vorig jaar dragen kinderen een steentje bij, via de workshop ‘kringloopkunst maken’.
Aan zo’n workshop doen maximaal 10 kinderen tussen 6 en 13 jaar mee. Ze bewonderen de poort en de tuin, maar ook Sjef ’s jeugdtekeningen Met die inspiratie op zak gaan ze tekenen of schilderen. En dan komen de dozen met kringloopspullen. Daar kan iedereen in graaien tot hij of zij een leuk voorwerp heeft dat past bij de tekening of schilderij. Geduldig meten en plakken: en klaar is het unieke, persoonlijke kringloopkunstwerk!
De workshops kringloopkunst maken worden gegeven door Rob Chevallier, beeldend kunstenaar en nu wonend in het huis bij de tuin. De eerstvolgende workshop is op 29 mei.
|
|
|
|
Tentoonstelling kunstwerken en jeugdtekeningen van Sjef |
|
Vanaf zondagmiddag 15 november hangt in de bezoekersruimte de tentoonstelling met kunstwerken en jeugdtekeningen van Sjef. Enkele middagen was die tentoonstelling na intekenen via de website te bezoeken, maar door de huidige lockdown is dat al een tijdje niet meer mogelijk. Zodra het weer mag, zetten we de intekenpagina op de website weer open en plannen we weer een aantal bezoekmiddagen in. We zullen u hiervan via facebook en de website (www.detuinvansjef.nl) op de hoogte brengen.
|
|
|
|
Overige werkzaamheden in en om de tuin |
Door het vele snoeiwerk in de herfst hebben heel veel voorjaarskruiden een nieuwe kans gekregen. En dat is te merken. We zien uitbreiding van bijvoorbeeld de Amandelwolfsmelk, de Bosboterbloem, de Duinsalomonszegel en de Eenbes. Verder hebben we de oevers van de stroompjes wat vrijer gemaakt zodat zich daar de kleinere planten kunnen vestigen en uitgroeien. Ook dat heeft al effect voor bijvoorbeeld het Goudveil en de Moeraswolfsmelk. We merken dat er in de afgelopen jaren heel veel is gebeurd. Nu is het een kwestie van goed kijken en alles wat andere planten teveel beconcurreert weghalen. En de bijzondere planten koesteren, zoals bijvoorbeeld de Kievitsbloem op de foto die in het moerasgebiedje staat.
|
|
|
|
Vrijwilliger in de schijnwerpers: Anna Marie de Gier |
Ook ik ben één van de trouwe beheermedewerkers. Sinds augustus 2017 help ik mee in de tuin van Sjef. Sjef zelf heb ik nooit ontmoet, maar ik heb veel bewondering voor wat hij van zijn tuin heeft gemaakt.
Voordat ik hier terechtkwam hadden we met de KNNV plant-studiegroep, een rondleiding gekregen door de tuin. Ook Cor van Hoften, die al veel langer aan de tuin verbonden is, is lid van deze studiegroep. Ik was erg onder de indruk van de prachtige plek en de hoeveelheid bijzondere, wilde planten. Daarna ben ik een keer met Cor naar een tuinwerkdag en vervolgens als vrijwilliger gebleven.
Sinds die tijd fiets ik iedere week trouw op en neer van mijn ecologisch woonwijkje in Arnhem-Zuid naar Velp. De hartelijke ontvangst door Truus, de groep gemoedelijke mensen met dezelfde interesses en de unieke tuin, maken dat ik dat altijd met plezier doe. Ik kom van een boerderij, hou erg van planten en het buiten zijn en vind het werk hier gevarieerd. Soms wat zwaarder, als je een vijver uit staat te scheppen, maar soms pietepeuterig, als je moet oppassen dat je alleen de plantjes die je kwijt wil eruit trekt.
Een enkele keer breng ik iets mee, dat volgens mij wel een plekje kan krijgen in de tuin. Zo leek het me mooi om langs de waterstroompjes Paarbladig goudveil te laten groeien. Het is heel goed aangeslagen, breidt zich uit en ook Verspreidbladig goudveil doet het nu goed. We vinden het allemaal een aanwinst. Leuk dat dat is gelukt.
Ik leer nog steeds heel veel van de tuin en de mensen en vind de sfeer van gelijkwaardigheid die er in de beheergroep heerst heel prettig. Met elkaar willen we deze mooie plek in stand houden en dat dat lukt geeft me energie.
|
|
|
|
Plant in the picture: Sleutelbloemen |
Van de vijfhonderd wilde soorten sleutelbloemen staat tachtig procent in West-China en de Himalaya, in Europa vinden we er vijftien en in ons land maar drie. Twee daarvan staan ook bij ons in de tuin. Helaas zullen er niet veel van jullie ze ook bloeiend zien dit jaar, daar er rond deze tijd nog geen rondleidingen worden gegeven.
Allereerst maar eens de naam. De bloeiwijze van een Slanke sleutelbloem (Primula elatior) lijkt een beetje op een omgekeerde sleutelbos en dit was de aanleiding tot de vorming van een legende en die luidt als volgt. “Toen Sint-Petrus te horen kreeg dat deugnieten zijn sleutel, die toegang gaf tot de hemel, hadden nagemaakt, liet hij van schrik zijn gouden sleutelbos uit zijn handen vallen die op de aarde viel. Petrus liet hem onmiddellijk terughalen en op de plaats waar hij was neergekomen, groeide een opvallende plant met een stralende tros goudgele bloemen; de plant kreeg sindsdien de naam sleutelbloem.
Primula is afgeleid van het woord primus (eerste). Het zijn dus een van de eerste planten die bloeien in de lente. Ze behoren tot de zogenaamde schaduwflora. Ze bloeien voordat er bladeren aan de bomen zitten.
In de tuin staat de Stengelloze sleutelbloem (Primula vulgaris) in de teil naast de voordeur samen met het prachtige licht blauwe en witte Leverbloempje (Anemone hepatica) (foto 1 en 2). Dat stengelloze is niet helemaal waar, want alle bleekgele bloemen hebben een eigen klein steeltje. Samen vormen ze een zittend scherm. Vindplaatsen vooral langs de kust en in midden Drenthe. De soort staat op de Rode lijst.
De tweede soort, de Slanke sleutelbloem (Primula elatior), vinden we aan de randen van de overloop van de kleine naar de grote vijvers aan de zuidkant van het huis. Deze soort heeft citroenkleurige bloemen in een hangend scherm aan een steel zitten. De bloemen hangen vaak naar één kant (foto 3). In het wild zijn ze ook te vinden in het bronbos bij Middachten. De bestuiving van deze planten gebeurt door insecten en dan vooral door de Sachembijen. Die hebben een lange tong om bij de nectar te kunnen komen, de andere bijen verzamelen voornamelijk stuifmeel. De bloemen hebben iets aparts namelijk “heterostylie” of te wel ongelijkstijligheid. Dat betekent dat binnen één en dezelfde plantensoort planten voorkomen met stijlen van verschillende lengte waarbij ook de plaatsing van de meeldraden verschillend is. Er zijn bloemen met een korte stijl en hoger geplaatste meeldraden en er zijn planten met een lange stijl die ver boven de meeldraden uitsteekt. Dat kan per plant verschillen.
Er zijn vele volksnamen voor sleutelbloemen in omloop die allemaal verwijzen naar een ander kenmerk van de plant. Zo zijn de namen Aprilbleumkes (Twente) en Meertenbloemen (Achterhoek) een verwijzing naar de bloeitijd en Peterssleutel (Zuid-Limburg) en Hemelsleutel (Groningen) naar de legende. Naar de kleur geel verwijzen de volksnamen Eierkruid en Eibloemke maar ook naar het oude gebruik om paaseieren te verven met het geel van de bloemen. En dan zijn er nog de verbasteringen van de Latijnse naam Primula veris die hoort bij de Gulden of Gewone sleutelbloem. Voorbeelden hiervan zijn: Ploemlewier, Pluumdeveren en Prumela viezen. Tenslotte zijn er nog de namen Pannekoekjes en Pannekooksbloom daar de plant vroeger ook mee werd gebakken in pannenkoeken.
Literatuur: Planten en hun namen. H.Kleijn, Lekturama Encyclopedie van bloemen en planten.
|
|
|
|
|
Volg de ontwikkelingen in de tuin met betrekking tot corona en andere zaken op onze website:
Hou ook onze facebookpagina in de gaten:
|
|
|
|
|
