Contract
Het Cubaanse Etecsa en het Amerikaanse Domestic Telecom hebben een eerste contract ondertekend sinds de historische aankondiging dat beide landen opnieuw toenadering zoeken na meer dan 50 jaar vijandigheid. De verbinding kan later worden uitgebreid naar andere types van communicatie. Het telefoonverkeer tussen de VS en Cuba verliep tot nog toe via andere landen, wat telefoongesprekken zeer duur maakte. Sinds 1999 was de telefoonverbinding tussen de twee landen volledig onderbroken. 

 

Reizend door Chili kom ik op het idee om de autobiografie van Pablo Neruda (1904-1973) te lezen: ‘Neruda, Confieso que he vivido’ (Ik beken dat ik geleefd heb), een uitgave van Pehuén 2005. Een mooie gelegenheid om eens aan de hand van zijn eigen geschrift uit te zoeken wat deze dichter en Nobelprijswinnaar voor litteratuur (1971) bezielde om zijn leven lang communist te blijven. Het blijkt een wat men zou kunnen noemen dichterlijke autobiografie te zijn. Dichterlijk in de ouderwets of is het klassieke zin van het woord; veel omhaal van woorden, (politieke) romantische passie en getuigenissen.

Volk en arbeidersklasse
Halverwege zijn autobiografie stuitte ik op deze dichterlijke passage van Neruda over de band tussen zijn poëtische en politieke geloof. Poëzie in dienst van het volk. Kan het romantischer en  Latijns Amerikaanser? De dichter die ten strijde trekt voor zijn volk. Voor Neruda is dat een volk van onderdrukte en uitgebuite mijnwerkers, arbeiders en armen. Net als bij de meeste communisten vallen ook bij Neruda volk en arbeidersklasse in de brede betekenis van het woord samen. Een misverstand dat tot veel politieke verwarring en erger heeft geleid.

Foto boven: In 1951 ontmoet Neruda samen met zijn tweede vrouw Delia de Carril de Oost-Duitse communistische dictator Erich Honecker en zijn vrouw (beiden links)

Stalin én Chinese revolutie
De ontmaskering van Stalin met zijn moorddadige showprocessen en moorddadige concentratiekampen door Chroesjtsjov op het 20ste en 22ste Communistische Partijcongres (1956 en 1961) brachten Neruda niet van zijn geloof af in de Sovjet Unie en het Sovjet communisme. In zijn verslag over zijn tweede reis naar China (1957) wijdt hij er slechts een kleine overdenking aan. (...) Overigens prijst hij in dat verslag de Chinese Revolutie op dezelfde dichterlijke bijna  pathetische manier als de Russische Revolutie.

Persoonsverheerlijking
In zijn poëtische verslag van zijn reis naar China in 1957 ontdekt hij echter iets wat hem bij Stalin duur te staan is gekomen, namelijk de persoonsverheerlijking van Mao. “Met de zaak Stalin heb ik mijn dosis persoonscultus gehad. Maar in die tijd was Stalin voor ons de overweldigende overwinnaar van Hitler's legers, als de redder van de menselijkheid in de wereld. De degeneratie van zijn persoonlijkheid was een mysterieus proces, tot op vandaag een raadsel voor velen van ons.” (blz.325) Hoezo merkwaardig of mysterieus? Stalin ensceneerde al in de jaren dertig showprocessen, vervolgde kritische kunstenaars en liet Trotski ondanks diens verbanning naar het buitenland alsnog vermoorden. Bovendien had Lenin zijn partijbroeders al gewaarschuwd voor de onbetrouwbare kameraad Stalin.

Eeuwige broederschap
Neruda geloofde in de romantiek van het communisme dat het goede in de mens zal overwinnen en eeuwige broederschap onder de mensheid zal brengen. (....) Zijn dichterlijke communisme maakte hem tot een opportunist die zich liet fêteren door de Communistische autoriteiten en de Partij. Daarom ook liet hij zich niets gelegen liggen aan zijn vervolgde Russische dissidente collega schrijvers.

Linken naar de twee artikelen op de weblog van Petrus: 
* Deel 1
* Deel 2