Nieuwsbrief, Platform Wiskunde Nederland, september 2020
PWN 10 jaar
Deze maand is het precies 10 jaar geleden dat Platform Wiskunde Nederland werd opgericht en van start ging. In die 10 jaar is er veel gebeurd, en dat zal binnenkort ook middels een boekje “10 jaar PWN” nader uit de doeken gedaan worden. Ook is er het plan voor een bijeenkomst met een feestelijk tintje, maar vanwege de corona-maatregelen is deze bijeenkomst, die aanvankelijk voor 25 september gepland stond, verschoven naar later dit jaar, zodat ook faciliteiten m.b.t. het bijwonen op afstand goed geregeld kunnen worden. Nadere informatie hierover volgt!
Vakantiecursus 2020
Een impressie geschreven door deelnemers Henk Hietbrink en Els Vanlommel

De vakantiecursus "Speltheorie: van strategisch beslissen tot eerlijke oplossingen" ging dit jaar gewoon door. Onze Belgische gast keek haar ogen uit. Dat dit allemaal mag in Nederland. Bij haar zitten de leerlingen met mondkapjes op in het klaslokaal!
In de nieuwe formule van de vakantiecursus is er één hoofdonderwerp, één hoofdspreker en voldoende ruimte voor begeleid werken aan opdrachten. Hoofdspreker dit jaar was Frank Thuijsman. Hij is als hoogleraar strategische optimalisatie en data science verbonden aan de Universiteit Maastricht. Ook is hij auteur van Zebra 22 met de titel "Spelen en Delen". Deze Zebra kregen we als cadeau om thuis verder te oefenen. Frank verstaat de kunst om pittige onderwerpen lichtvoetig te brengen. Zolang hij aan het woord is, lijkt speltheorie kinderlijk eenvoudig, totdat je aan de opgaven begint. Speltheorie is meer dan het Prisoners Dilemma. Frank liet ons filmpjes zien van het ITV spel Golden Balls, Split or Steal. Memorabel is de actie van Nick in de richting van Ibrahim: https://www.youtube.com/watch?v=S0qjK3TWZE8
 
 
Het gaat bij speltheorie om het vinden van oplossingen die per speler het beste of het eerlijkste zijn tegenover wat de andere spelers willen. Daarbij wil elke speler zo veel mogelijk “winnen” en wordt vaak impliciet aangenomen dat "ik weet dat jij weet dat ik weet dat jij weet dat ik weet dat, etc...”. Dus puzzels hierover passeerden ook even de revue.
De deelnemers van de vakantiecursus weten nu hoe je kunt rekenen aan gemengde strategieën, Nash evenwichten, Shapley-waarde en ook hoe je na een faillissement de boedel eerlijk kunt verdelen onder de eisers. Het leuke is dat de oplossingsmethoden niet meer dan wiskunde A kennis vergen: bijvoorbeeld lineaire vergelijkingen, grafieken met rechte lijnen, halfvlakken en verwachtingswaarde.
Hieronder staat de eerste opdracht. In de Babylonische Talmud, een collectie van Joodse religieuze wetboeken, kun je het volgende lezen. Wanneer een man overlijdt die getrouwd is met drie vrouwen en hij heeft aan de eerste vrouw een schuld van 100 zuz, aan de tweede vrouw een schuld van 200 zuz en aan de derde een schuld van 300 zuz en hij bezit bij overlijden slechts 100 zuz, dan krijgt elke van de vrouwen een gelijk deel van dat bedrag. Wanneer de nalatenschap uit 200 zuz bestaat, dan krijgt de eerste vrouw 50 zuz, terwijl de tweede en derde vrouw elk 75 zuz krijgen. Wanneer de nalatenschap uit 300 zuz bestaat, dan krijgt de eerste vrouw 50 zuz, de tweede krijgt 100 en de derde vrouw krijgt 150 zuz. Evenzo geldt dat wanneer drie personen bijgedragen hebben aan een gezamenlijk fonds en gezamenlijk winst gemaakt hebben of verlies hebben geleden, dan wordt de winst of het verlies op dezelfde manier verdeeld.
Intrigerend is wat diezelfde manier dan inhoudt en waarom de drie voorbeelden eerlijk zijn. Het mooie aan deze opdracht is dat er een heel verhaal aan vast zit en dat er verschillende manieren zijn om er aan te rekenen of tekenen. De grafische uitwerking kan in iedere brugklas gedemonstreerd worden. De opdrachten over Shapley-waarde passen aan het begin van de bovenbouw, terwijl Nash evenwichten meer iets zijn voor 5 of 6 vwo. Bij wiskunde D kan eenvoudig aangehaakt worden bij het onderwerp lineair programmeren.
Het antwoord kun je vinden in de volgende boekjes / artikelen die ik van harte kan aanbevelen:
 
- Zebra 22, Spelen en Delen, speltheorie, de wiskunde van conflictmodellen, Frank Thuijsman: http://www.epsilon-uitgaven.nl/Z22.php
- Game Theory, a very short introduction, Ken Binmore
- A Problem of Rights Arbitration from the Talmud, Barry O’Neill
 
De syllabus van de VC 2020 is hier te vinden op de website van PWN:

PWN dankt de sponsoren voor hun bijdrage aan de VC 2020: NWO, CWI, TU Eindhoven, 4TU.AMI.
Commissie Innovatie
Bij de commissie Innovatie is een aantal nieuwe medewerkers van start gegaan, werkzaam op verschillende terreinen. Hieronder stellen zij zich voor: Hildegard Montsma voor de follow-up van de succesvolle Studygroups Wiskunde met de Industrie, Amy Körver en Marieke Rood van der Klip voor het marketing plan richting bedrijven.
 
Introductie  Hildegard Montsma:
 
 
Ik ben Hildegard Montsma. Ik studeerde wiskunde aan de Vrije Universiteit in de tijd dat je nog doctorandus werd. Ruim twintig jaar ben ik werkzaam in de financiële sector in verschillende rollen. En in ben ik  2018 begonnen als zelfstandig coach en trainer, waarbij ik trainingen geef op het gebied van persoonlijke en professionele effectiviteit en effectief leiderschap. Ook ben ik als zelfstandig risk professional op projectbasis inzetbaar.
 
En sinds 1 augustus ben ik daarnaast verbonden aan het Platform Wiskunde Nederland bij de commissie Innovatie als contactpersoon Wiskunde en Industrie. Hierbij richt ik me vooral op het opvolgen van de jaarlijkse studiegroep wiskunde (SWI). Tijdens de SWI, die een week duurt, wordt voor diverse vraagstukken van bedrijven naar een oplossing gezocht, die niet altijd na die week al helemaal uitgewerkt en “af” is. Of die tot vervolgvragen leidt. Ik ga met de bedrijven die behoefte hebben aan een vervolg op de SWI overleggen wat zij nodig hebben. En ik bespreek met de universiteiten en hogescholen op welke manier het beste met die bedrijven kan worden samengewerkt. Met als doel duurzame samenwerking tussen wiskunde en de industrie. En dat hoeft niet beperkt te zijn tot bedrijven die aan de SWI deelnamen.  Dus mocht je eens met me willen spreken over de mogelijkheden tot samenwerking in jouw vakgebied of jouw bedrijf, dan kun je mailen naar h.montsma@swi-wiskunde.nl
 
Ik vul mijn dagen natuurlijk niet alleen met werk. Ik ben moeder van twee dochters, eentje van tien en eentje van twaalf. Ben muzikant; ik speelde vroeger viool en klarinet, zing en ben een jaar geleden begonnen met pianolessen. Hou van lezen en wandelen. En, enigszins relevant, geef als vrijwilliger wiskundeles aan de plusklas op de basisschool van mijn jongste dochter. Waarbij ik onder andere de materialen van Vierkant voor Wiskunde gebruik.
Ik kijk uit naar het leggen van veel nieuwe verbindingen tussen wiskunde en industrie!
 
Introductie Amy Körver:
 


 
Mijn naam is Amy Körver en ik zal mezelf kort introduceren. Vorig jaar ben ik afgestudeerd in Toegepaste Wiskunde. Hierna heb ik onder andere een tijd als Data Analist bij een accountants- en belastingadviseur gewerkt. Hoewel deze werkervaring erg leerzaam was, kwam ik tot inzicht dat ik toch verder wilde studeren. Momenteel ben ik dan ook bezig met de pre-master Business Analytics, om hierna daadwerkelijk aan deze master te kunnen beginnen.
Naast de pre-master ben ik sinds kort werkzaam bij PWN. Ik zal tot en met december als marktonderzoeker aan de slag gaan om informatie over de samenwerking tussen bedrijven en wiskundige op universiteiten/hogescholen te verzamelen en te analyseren. Om vervolgens hiermee een advies te geven over hoe de samenwerking tussen deze partijen kan worden versterkt.
Ik voel me erg betrokken bij het onderzoek, omdat ik met mijn HBO-achtergrond al vaker de brug heb moeten slaan tussen wiskunde en het werkveld. Hierdoor zie ik veel mogelijkheden en heb ik vele ideeën.  Mocht u hierover eens van gedachten willen wisselen of kennis met mij maken, dan kunt u contact met mij opnemen via aajkorver@gmail.com
 
Introductie Marieke Rood van der Klip:
 
 
Mijn naam is Marieke Rood - van der Klip. Samen met Amy Körver voer ik voor de commissie innovatie een marktonderzoek uit naar kansen en belemmeringen om de samenwerking tussen de universiteit en het bedrijfsleven te vergroten.
Sinds 2005 ben ik actief in betrokken bij de kwantitatieve community. Onder andere als co-founder van TopQuants een netwerk organisatie voor kwantitatieve professionals. Daarnaast help ik organisaties bij de werving en selectie van de kwantitatieve doelgroep. En met het verbeteren van hun interviewtechnieken, het optimaliseren van werving, selectie en onboarding processen.  
 
Ik heb een scherpe geest en grenzeloos enthousiasme, wat ik combineer met een praktische instelling. Ik hou van doen en acties maar ik kom eerst luisteren.   Interesse om deel te nemen aan het marktonderzoek? Stuur een email naar bureau@platformwiskunde.nl onder vermelding: deelnemen marktonderzoek. 
 
Uitreiking IMO medailles
Besloten is om dit jaar de prijsuitreiking van de nationale Wiskunde Olympiade niet als fysieke bijeenkomst in Eindhoven te houden, maar om een maand eerder een online prijsuitreiking te houden. Deze staat gepland voor vr. 9 oktober om 19:30 uur en zal live worden uitgezonden op het YouTube-kanaal van de wiskunde-olympiades: www.wiskundeolympiade.nl/youtube
Alle informatie vindt u op de website van de Nederlandse Wiskunde Olympiade.
 
Gebruikelijk was om de prijsuitreiking van de Internationale Wiskunde Olympiade medailles die door Nederlandse deelnemers zijn behaald ook tijdens deze nationale prijsuitreiking te doen. Ook deze prijsuitreiking zal plaatsvinden op 9 oktober, tijdens bovengenoemde online bijeenkomst.
 
Ter informatie: de 61e Internationale Wiskunde Olympiade zal, op 21 en 22 september, niet in St. Petersburg, Rusland plaatsvinden, maar als wedstrijd-op-afstand.
 
Commissie Publicaties
De commissie publicaties (Jop Briët, CWI; Tom Goris NVvW; David Holmes,
UL; Mark Veraar, TUD) heeft als algemene doelstelling publicaties in
alle branches in de Nederlandse wiskunde te faciliteren. Een concrete
focus is het overzichtelijk maken van de gevolgen Open Access voor
wiskundig Nederland.
 
De Open Access beweging heeft als doel verandering aan te brengen in een
systeem waarin commerciële uitgevers onredelijk veel winst boeken op de
uitgave van wetenschappelijke tijdschriften die grotendeels door
wetenschappers zelf gemanaged worden. De wiskunde staat aan het front
van deze beweging. Er zijn nieuwe online tijdschriften opgezet die
volledig in handen zijn van wetenschappers zelf. In relatief korte tijd
hebben bladen als Discrete Analysis (wiskunde), Theory of Computing
(theoretische informatica) en Quantum (kwantuminformatietheorie) een
reputatie opgebouwd als kwaliteitsbladen in hun disciplines zonder
kosten te innen van lezers en hooguit een minimale bijdrage van auteurs.
Het opstarten van dergelijke tijdschriften wordt makkelijker gemaakt
door platforms als Scholastica en Scipost, maar kost wetenschappers wel
tijd die niet aan onderzoek besteed kan worden. Op beleidsmatig niveau
is er nu het Plan S, waarin wordt voorgesteld om in zeer korte tijd
strenge regels in te voeren over hoe met belastinggeld betaalde
resultaten gepubliceerd mogen worden.
Call landelijk outreach
De bètadecanen van de Nederlandse universiteiten hebben gezamenlijk geld beschikbaar gesteld voor landelijke outreach- en voorlichtingsprojecten in het kader van het Sectorplan Bèta & Techniek. Het totaalbedrag van de beschikbare subsidie is 700.000 euro per jaar.
Projecten op het gebied van natuurkunde, scheikunde, wiskunde, informatica en/of domeinoverstijgend (STEM) kunnen een aanvraag indienen. Het is hierbij belangrijk dat het project aan tenminste één Nederlandse universiteit verbonden is. De aanvraag kan worden gedaan voor één, twee of drie kalenderjaren. De maximale bijdrage aan een project is €40.000,- per jaar. Bij een toekenning voor drie jaar is de maximale bijdrage dus €120.000,-.
Wie kunnen een aanvraag indienen?
Projecten op het gebied van natuurkunde, scheikunde, wiskunde, informatica en/of domeinoverstijgend (STEM) kunnen een aanvraag indienen. Het is hierbij belangrijk dat het project aan tenminste één Nederlandse universiteit verbonden is. De aanvraag kan worden gedaan voor één, twee of drie kalenderjaren. De maximale bijdrage aan een project is €40.000,- per jaar. Bij een toekenning voor drie jaar is de maximale bijdrage dus €120.000,-.

Aanvraag
De aanvraagprocedure voor 2021 is gestart, aanvragen kunnen uitsluitend worden ingediend via het aanvraagformulier en dienen uiterlijk 15 september 2020 binnen te zijn. Voor een volledige omschrijving van de randvoorwaarden en procedure klik hier Overigens zijn verschillende wiskundige instanties al eerder hierover ingelicht, maar voor degenen die nog niet op de hoogte waren en toch een leuk idee hebben, is dit wellicht nog haalbaar.
SmartPool project
PWN heeft, samen met de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond (KNBB), enige maanden geleden een Erasmus+ aanvraag ingediend omtrent het Nederlandse SmartPool project (van de KNBB), dat ook tijdens NMC 2019 werd gepresenteerd. Bij het ter perse gaan van deze nieuwsbrief lijkt het er op dat deze aanvraag is gehonoreerd, zodat dit prachtige initiatief verder uitgerold kan worden. Middelbare scholieren zijn er zeer enthousiast over.
Platform Wiskunde Nederland, Science Park 123, kamer L013, 1098 XG Amsterdam