NKS-nieuws december 2019

View this email in your browser

Programma Dag van het Kasteel bijna rond

Vanuit het jaarthema Bezet & Bevrijd: kastelen en buitenplaatsen in 1940-’45 ontwikkelt de Nederlandse Kastelenstichting (NKS) publieksprogramma’s op geselecteerde kastelen en buitenplaatsen. De NKS brengt op tweede pinksterdag, 1 juni a.s., een nieuwe blik op oorlog en bevrijding.

Voor het programma Verboden Muziek zijn de vier locaties bekend! Laat u verrassen door het muzikale verhaal van Kasteel Ter Horst (GL), Kasteel De Ruwenberg (NB), Huis Der Boede (ZL) en buitenplaats Bellinckhof (OV). Op deze locaties bezoekt u voorstellingen waarin jonge musici speciale muziekstukken spelen. Bij Kasteel Ter Horst vertelt soldatenmuziek het verhaal van zowel de Duitse als Canadese soldaten die hier tijdens WOII zaten. Op Kasteel De Ruwenberg luistert u naar Nederlands-Indische muziek en ontdekt u de onbekende geschiedenis van de Indische gijzelaars die hier tijdens WOII gevangen zaten.

De Archeotrail brengt verdwenen kastelen tot leven. De NKS organiseert samen met regionale kenners vier bijzondere trails in Utrecht, Gelderland, Groningen en Overijssel. Een dag lang nemen experts u mee naar archeologische kasteelplaatsen met sporen van WOII.

Al veel (ver)nieuw(end)e verhalen haalden we boven water. Kom luisteren naar hoe de toenmalige eigenaren van Huis Moesbosch in Zeeland de oorlog beleefden, of hoe het zat met de plaatsing van de V1-rakketten en de rol van de ‘Indisch Gerepatrieerden’ op ‘t Huys te Warmont in Zuid-Holland ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Houd de website in de gaten!

Nederlandse Kastelenstichting presenteert nieuwe definities kasteel en buitenplaats

Op 15 november presenteerde de NKS op het Platform Kastelen en Buitenplaatsen een nieuwe werkdefinitie voor kastelen en buitenplaatsen. Deze nieuwe definities zijn noodzakelijk om kastelen en buitenplaatsen in hun volle omvang (wettelijk) te beschermen. Ook zijn deze nieuwe definities belangrijk voor wetenschappelijk onderzoek en de beeldvorming bij het publiek.

Werkdefinitie kasteel, NKS 2019:
Een kasteel is een uit de middeleeuwen of vroegmoderne tijd stammend complex van bouwwerken en hun directe omgeving met verschillende morfologische en functionele kenmerken.
Het functioneert als verblijfsplaats voor de elite en combineert die functie met (symbolische) verdedigbaarheid en representativiteit.
Een kasteel kan dienen als sociaal, bestuurlijk en economisch centrum voor de directe omgeving en beschikt vanuit die verschillende functies over specifieke morfologische kenmerken. Die kunnen inhouden representatieve woon- en ontvangstruimten, torens, poorten, wallen- en grachtenstelsels.
Bij het complex behoren vaak voorburchten met al dan niet agrarische functies, sier- en moestuinen en andere (statusverhogende) landschapselementen.

Werkdefinitie buitenplaats, NKS 2019:
Onder een buitenplaats wordt verstaan ieder verblijf, veelal met tuin en park en bijgebouwen, dat door de eigenaar werd gesticht met het oogmerk om voor kortere of langere tijd op het platteland te vertoeven.
De stichting had ten doel de gebruikers van de rust en de landelijke omgeving te laten genieten.
Tegelijk diende het als statussymbool en bood het de mogelijkheid het beheer te voeren over de eventueel aan de buitenplaats verbonden industriële-, landbouw-, en bosbouwbedrijven.

De NKS hoopt dat beleidsmakers en juristen deze handreiking oppakken. Zij roept ook partijen in het veld op om zich in deze discussie te mengen. De NKS hoort graag uw mening. Mail uw reactie naar: info@kastelen.nl onder vermelding van kastelendefinitie.

Bekijk persbericht

Inventarisatie koetshuizen in Nederland
Koetshuizen zijn in de buitenplaatsliteratuur onderbelicht. Slechts incidenteel wordt hieraan aandacht besteed. De trend van herbestemming van buitenplaatsen die sinds de 21ste eeuw fors in gang is gezet tasten in het bijzonder het interieur van koetshuizen en paardenstallen aan. Zo is het koetshuis bij Bijdorp verbouwd tot sauna en zwembad. Het verhaal van hoe deze gebouwen onderdeel uitmaakten van het leven op buitenplaatsen gaat daarmee verloren. De NKS wilde weten hoe groot de potentiele aantasting is en wat nog in oorspronkelijke staat verkeerd. Daarom inventariseerde onderzoeksstagiair Tessa van Tienhoven de afgelopen paar maanden alle koetshuizen bij kastelen en buitenplaatsen in Nederland. Dit deed zij onder begeleiding van Ben Olde Meierink. In totaal zijn er 310 koetshuizen gevonden in Nederland.

De NKS wil de inventarisatie graag aanvullen met verder onderzoek over onder meer de staat en herbestemming van deze objecten. Financiering voor dit project wordt gezocht. Wilt u deze publicatie financieel steunen? Of hieraan meewerken? Mail naar info@kastelen.nl o.v.v. koetshuizen.

Afbeelding links: Interieur koetshuis Vollenhoven, RCE beeldbank

Oud-lid Raad van Beheer Graaf van Rechteren overleden
Afgelopen maand is mr. A.F.L. (Dolf) van Rechteren Limpurg, heer van Almelo, op 88-jarige leeftijd overleden. Hij was in de periode 1991-1997 lid van de Raad van Beheer van de NKS. Hij heeft zich altijd sterk gemaakt voor behoud van de biotoop van kastelen en buitenplaatsen. De betrokkenheid van eigenaren is zeer belangrijk voor het werk van de NKS. Wij zijn hem dan ook zeer dankbaar voor zijn jarenlange inzet.

Afbeelding: www.tubantia.nl

Boek van de maand
Werkgroep Historische Kassen in Nederland, bestaande uit medewerkers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en specialisten uit het veld hebben twintig jaar gewerkt aan het boek Kassen in Nederland. Het boek is door Stichting In Arcadië uitgegeven.
NKS-onderzoeker Ben Olde Meierink schreef mee aan hét standaardwerk over kassen in Nederland. Het zojuist verschenen Kassen in Nederland schetst de lezer een beeld van de bestaande en verdwenen historische kassen in Nederland, in onder andere botanische tuinen, op buitenplaatsen en in de glastuinbouw. Niet alleen de ontstaansgeschiedenis is in beeld gebracht, ook de ontwikkelingen die zich vanaf de zeventiende eeuw voordoen komen aan bod. Daarnaast zijn er hoofdstukken gewijd aan kassenbouwers, materiaal, beheer en behoud. Bij alle voorbeelden en onderdelen is zoveel mogelijk uitgegaan van wat er recent in de praktijk is aangetroffen.

Download kosteloos E-book versie

Agenda

19 december Lezing Kasteel Hardenbroek in bouwhistorische context door Ben Olde Meierink
13 december: Tijdschrift Het Buiten 3 komt uit
20 maart: Inspiratiedag Dag van het Kasteel
8 mei: Symposium Bezet & Bevrijd
1 juni: Dag van het Kasteel

Korte berichten

NKS-onderzoeker Fred Vogelzang verzorgde in november voor de derde keer een HOVO-cursus over kastelen en buitenplaatsen. Lees hier de reader van de cursus Van versterkt bouwwerk tot cultureel erfgoed.
Studiedag Omgaan met ruïnes en archeologische resten. NKS-onderzoeker Fred Vogelzang verzorgde een lezing met de titel Ruimte voor ruïnes. Romantiek of rommel?.
Op deze studiedag werd dieper ingegaan op de erfgoedwaarden van ruïnes en archeologische resten. Wat is nodig voor een goede beleving en waardering van ruïnes? Wordt in Vlaanderen op vergelijkbare manier met resten omgaan als in Nederland? Aan de hand van technieken en praktijkvoorbeelden werd een en ander geïllustreerd. Lees verslag.
Call for papers: symposium Adel en Reformaties in de Lage Landen. Welke rol speelden edelen tijdens reformaties in de lange zestiende eeuw? De Werkgroep Adelsgeschiedenis en het Amsterdam Centre for Religious History (ACRH), verbonden aan de Vrije Universiteit, organiseren samen een symposium op vrijdag 3 april 2020 in Amsterdam. Bekijk de gedetailleerde Call for Papers.
Radio-interview met directeur Heidi van Limburg Stirum. Benieuwd naar de achtergrond van onze directeur? Hello Radio ging met haar in gesprek. Beluister interview.
Wilt u ons werk steunen? Word voor €35,- per jaar donateur. Meer informatie.