Waarheen, waarvoor: de Concertzender in december

Redactioneel

Waarvandaan en waarheen? De Concertzender in december

Wie een jaar geleden dacht dat we 12 maanden later ongeveer zouden zijn waar we een jaar eerder waren, zat er minder naast dan verwacht. Waar komen we vandaan en waar gaat het heen? Paul Gauguin (zelf half uit Peru) maakte daar een aantal epidemieën geleden een kamerbreed meesterwerk van, deze december op de voorplaat van uw favoriete nieuwsbrief.

En wie zijn we, of willen we zijn? De hoop van de Duitse muziek? Een Amerikaanse Inca-god met een naam achterstevoren? De postume muze van 007? Of -dichter bij huis- vier Nederlanders die een kaars aan elkaar doorgeven tot het einde van de nacht? Een compacte en contemplatieve nieuwsbrief met Johannes Brahms, Yma Sumac en de heren Janssen, Roeland, Rusche en van Cooten om u tussen 18 en 19 december mee te nemen op een ‘voyage au bout de la nuit’ tijdens onze derde Winter Solstice. Bij de Concertzender kunt u ambiancen met Janssen.

En nog veel meer. Luisteren maar! En over dat andere: het komt goed. Heus.

Weekdagen van donderdag 16 t/m woensdag 22 december

Thema: Klassiek

In de schijnwerper: Brahms

De Concertzender trakteert deze maand op een Hamburger. Op Johannes Brahms welteverstaan, die er in 1833 ter wereld kwam en opgroeide. Terzijde: die heerlijke noord-Duitse stad herbergt het Brahmsmuseum dat nu verbouwd wordt en april volgend jaar weer open gaat. Op tournee in Düsseldorf (ook een fijne stad) ontmoette Brahms de Zwickauer Robert Schumann, die de eerste direct bombardeerde tot hoop van de Duitse muziek.

Bijzonder, niet op de laatste plaats omdat zich destijds een levendig en niet altijd even vreedzaam proces voltrok dat een jaar of 15 later uitmondde in de Duitse eenwording. Voer voor de stelling dat componisten soms hun tijd vooruit zijn, al was er in cultureel opzicht al veel langer sprake van ‘Duitsland’ en waren de gebroeders Grimm (u weet wel, uit Hainau) begin jaren vijftig al aardig op streek met hun groot woordenboek der Duitse taal.

Uit die tijd dateren Brahms’ wervelende pianosonates die Schumann zo waardeerde. Enkele jaren later lag de nadruk meer op symfonisch repertoire, met verwijzingen naar Mozart en Schubert en vol energie en levenslust. De baardige Brahms die velen voor ogen hebben, dateert van later, al valt er (de coiffure daargelaten) geen stijlbreuk aan te wijzen. Bij Brahms is eerder sprake van verschillende humeuren en temperamenten, waarbij introspectie uiteindelijk meer naar voren trad dan uiterlijk vertoon.

Lees meer

'On demand'

Thema: Wereldmuziek

The name is Sumac. Yma Sumac

Peter van Drummelen besteedde begin november in het Amsterdamse Parool aandacht aan Yma Sumac. Een uitgebreid verhaal, maar programmamaker en oog- en oorgetuige Henk Braaksma had nog een paar opmerkelijke aanvullingen uit onverwachte hoek. In No time to Die (waarin Daniel Craig afzwaait als James Bond) zat een lang fragment van Yma Sumac uit de jaren vijftig.

Yma Sumac Henk: “Het verband tussen Yma’s muziek en het filmfragment ontging me, maar viel me wel meteen op. Toen de film was afgelopen probeerde ik bij de aftiteling haar naam te ontdekken maar die kon ik niet vinden tussen de honderden namen. De aftiteling neemt tegenwoordig een steeds groter deel van de film in beslag.”

Yma in Amterdam
Henk heeft YMA SUMAC als 15-jarige persoonlijk gezien, zittend op de eerste rij van het Concertgebouw in Amsterdam. Ze zong, staande voor één microfoon al haar hits. In die tijd werd er allerlei nonsens over Yma geschreven in muziekbladen en kranten. Voor de een was ze de dochter van een Inca God. Elders werd geschreven dat haar plaatopnamen elektronisch waren gemanipuleerd. En in de meest exotische variant zou Yma Sumac een Amerikaanse zijn die haar naam Amy Campus had omgedraaid. Allemaal sprookjes, want de zangeres was een Peruaanse die met haar bijzondere stemkwaliteiten alle geluiden in de bossen kon nabootsen. Voor haar overtocht naar Amerika zong ze platen vol met Peruaanse volksmuziek, ten nadele van haar eigenlijk bedoelde operacarrière.

Lees meer

Nacht van zaterdag 18 op zondag 19 december

Thema: Crosslinks

Winter Solstice: reizen naar het einde van de nacht

De donkere dagen aan het einde van het jaar zijn een tijd van tradities, oude en nieuwe. Op zaterdag 18 december op de Concertzender vieren we met de derde ambientnacht de Winterzonnewende. Het is het moment om het rustiger aan te doen, het jaar te overdenken, te dromen over wat het nieuwe jaar zal gaan brengen.

Wakker, soezend, slapend, of ontwakend en alles daartussen. De Winter Solstice vertelt een acht uur durend verhaal, van het begin tot het einde van de nacht.

Dromen tijdens de zonnewende
Roel Janssen, Harrold Roeland, Bob Rusche en Peter van Cooten laten een hele nacht lang hun selectie van ambient muziek horen. Door het natuurlijke patroon van de nacht te volgen vormen vier bijdragen van vier mensen één geheel. Harrold Roeland: “Als de wereld muisstil is, als bijna iedereen slaapt… Er gebeurt iets in zo’n nacht. Je besef van tijd verandert en kleurt alle waarneming. Het gaat om de aanwezigheid in die nacht, dat we er zijn, dat de muziek er is.”

Als luisteraar kan je je tijdens de uitzending vrij bewegen. Je kunt er actief naar luisteren, het een beetje laten bestaan op de achtergrond of er eens lekker op slapen. Dat er iets gebeurt als je acht uur lang een liefdevol verzorgde uitzending luistert, staat vast.