Op vrijdag 19 juni 2015 organiseert de Universiteit van Amsterdam voor geschiedenisdocenten de scholingsdag ALLES IS VERLICHT.

 

Dr. Joris Oddens, onderzoeker en docent in Amsterdam, Nijmegen en Groningen, bijt het spits af met een lezing over Verlichting en democratische revoluties in de (Bataafse) Republiek. Hoe maken we dit abstracte maar belangrijke tijdvak toegankelijk en relevant voor leerlingen? 

 

Datum                  vrijdag 19 juni, 09.30-16.45 uur

Locatie                 Oudemanhuispoort, Amsterdam 

Kosten                  € 135,- ( bij inschrijving vóór 31 maart 2015 € 115)

 

09.30-10.00         inloop en koffie
10.00-11.00         Verlichting en democratie - Lezing Joris Oddens

11.15-12.30         ervaringen met het nieuwe centraal examen geschiedenis
12.30-13.15         lunch
13.15-14.30         workshopronde 1
14.45-16.00         workshopronde 2

Aanmelden kan via www.ivgd.nl. 

 

 

In de lezing Verlichting en democratische revoluties in de (Bataafse) Republiek laat Joris Oddens zijn

licht schijnen over dit voor leerlingen vaak abstracte tijdvak en biedt hij verhalen en inzichten die docenten kunnen helpen bij het tot leven brengen deze ‘historische context’ – of  ze dat nu doen als thema in het vwo of als onderdeel van de ‘gewone’ reeks kenmerkende aspecten in havo. De rode draad in deze lezing wordt gevormd door de beeldvorming over dit tijdvak in de geschiedschrijving, de betekenis ervan voor het heden, en de wijze waarop de Verlichting wordt gerepresenteerd in onze schoolboeken.

Oddens promoveerde in 2012 op het proefschrift Pioniers in schaduwbeeld. Het eerste parlement van Nederland 1796-1798, dat door het Amsterdamse Instituut voor Cultuur en Geschiedenis werd uitgeroepen tot beste dissertatie van dat jaar. Zijn belangstelling gaat uit naar de politieke en culturele geschiedenis van Europa gedurende de lange achttiende eeuw (1670-1830).

 

Het nieuwe eindexamen
Wat waren de ervaringen met het nieuwe centraal examen geschiedenis, waarin voor het eerst oriëntatiekennis en de historische contexten bevraagd werden? Hoe hebben we onze leerlingen voorbereid? Welke keuzes maak je in het curriculum? Hoe integreer je oriëntatiekennis en historische contexten? Wat doe je met de thema’s? Geen forumdiscussie, geen dia’s met een kogelregen aan dingen die we eigenlijk als wisten, maar zelf aan de slag, in roulerende tafelgroepen.

 

In het middagprogramma zijn er twee ronden met workshops, waarin telkens op praktische wijze verbindingen worden gelegd tussen (onderdelen van) historisch redeneren, de tijdvakken en hun historische kenmerken. Doel is om iedereen na de borrel naar huis te sturen met een buslading aan materiaal en ideeën.

 

 

Rijpma is ervan overtuigd dat leren aan betekenis wint als leerlingen autonomie en eigenaarschap ervaren over hun onderwijs. In deze workshop leer je een differentiatiemodel te ontwerpen waarin leerlingen zelf keuzes maken hoe ze de stof willen toe-eigenen, hoe ze dit willen toepassen en op welk niveau en tempo ze dit vervolgens toetsen. ICT, flipping the classroom, blended learning en buitenschoolse leeractiviteiten zijn middelen die we kunnen inzetten om het geschiedenisonderwijs persoonlijker, uitdagender en spannender te maken.

Geschiedenis is een talig vak en leerlingen moeten veel schrijven bij geschiedenis. Veel leerlingen vinden het lastig om hun redeneringen helder te formuleren en te structureren. Hoe ziet een goede verklaring er uit? Hoe onderbouw je je standpunt met behulp van informatie uit bronnen? Bij toetsen wordt beoordeeld in hoeverre leerlingen dit goed kunnen, maar vaak wordt er in de lessen weinig expliciet aandacht aan gegeven. In deze workshop maakt u kennis met diverse werkvormen om het historisch redeneren en schrijven bij leerlingen te verbeteren

Sporen van het verleden kunnen een krachtige bron zijn om het leren over geschiedenis te stimuleren: hun beeldvormend en (semi-)authentiek karakter kunnen sterk motiverend werken. Dergelijke erfgoedobjecten geven echter vaak ook een eenzijdig beeld van het verleden. In deze workshop staat de vraag centraal hoe juist aan de hand van erfgoed aandacht kan worden besteed aan multiperspectiviteit als belangrijk onderdeel van historisch denken en redeneren. Aan de hand van voorbeelden uit gevoelige geschiedenissen, zoals de trans-Atlantische slavenhandel en de Tweede Wereldoorlog, zal worden ingegaan op verschillende manieren waarop erfgoedobjecten - in fysieke en virtuele vorm - kunnen worden gebruikt om het verleden vanuit meerdere gezichtspunten te bestuderen. 

Big History schetst de big picture in een verhaal dat 13,8 miljard jaar omspant en waarin alle traditionele schoolvakken aan bod komen.  Het leert leerlingen interdisciplinair te denken, introduceert hen in de wetenschap en laat hen daarbij ervaren hoeveel fun dat kan zijn. In Big History komen uiteraard de belangrijkste concepten van het geschiedenisonderwijs komen aan bod. Hoe werkt het precies, en wat heeft Big History aan geschiedenisdocenten te bieden? De workshop wordt verzorgd door de pioniers van Big History in Nederland, die er op hun eigen school spraakmakende ervaringen mee hebben opgedaan.

Welke kenmerkende aspecten moeten er deze maand allemaal weer? Werken met tijdvakken heeft veel pluspunten, maar soms ook is het net corvee. Is het werken met een door leerlingen zelf aan te leggen tijdvakkendossier een reëel alternatief? Welke pluspunten en beperkingen biedt zo’n dossier? Welke varianten zijn er? Is het te combineren met ‘gewoon lesgeven’ over de tijdvakken?