|
Een goede brief heeft de opbouw van de titel van het tv programma 'Hello, goodbye': en op de komma gebeurt het dan. De komma als gedachte die zich ontrolt in de woorden van de schrijver aan de lezer. Het pauzeteken lijkt me de ultieme uiting van wat een brief is. Een moment waarop je aandacht wordt gevraagd, maar waarvan je zelf kunt bepalen wanneer je die aandacht geeft, of - in weerwil van de schrijver en zijn bedoelingen - die je niet bereid bent te geven. Daarvan raakt de briefschrijver slechts op de hoogte als hij wacht of hoopt op een reactie. De ruimte om een gesprek tijdelijk stil te leggen of in gedachten voort te zetten: de brief biedt haast vanzelf 'quality time', al was het maar de virtueel gewonnen tijd van een paar overbodige mailbrieven in de prullenbak.
Uit de aanhef van de brief kun je vaak al veel opmaken. Al kan het onpersoonlijke 'beste bewoner' natuurlijk een uitnodiging zijn om te komen voldoen aan je 'noaber-plicht' om de speeltuin samen klaar te maken voor het nieuwe seizoen. Onze buurtschap is niet zo groot, maar 'beste bewoner' kopieert nou eenmaal makkelijker dan een persoonlijk geadresseerd exemplaar. De gepersonaliseerde brief is een poging om die nabijheid van de buurtschap te benaderen, die bij mij slecht aanslaat. Al die mensen die doen alsof ze je kennen, werken op mijn zenuwen. Zij kunnen natuurlijk ook niet weten dat de kluizenaar in mij helemaal niet door zoveel mensen gekend wil zijn. En al reageer ook ik als een Pavlov hond op mijn naam, je moet hem niet ijdel gebruiken. De online cursusleider die mij in een eerste feedbackmail drie keer bij de voornaam noemde, zette zichzelf op ongekende achterstand, maar heeft waarschijnlijk de harten van alle andere cursisten meteen gestolen. En toegegeven, het was drie keer beter dan gepersonaliseerd, want persoonlijk bedoeld.
Dat geldt ook voor gepersonaliseerd, maar er gaapt een kloof tussen persoonlijk en gepersonaliseerd, die ik graag even voor het voetlicht breng in deze noch persoonlijke, noch gepersonaliseerde brief.
Gepersonaliseerd is de slecht uitgevoerde variant van persoonlijk en het verovert na marketing en andere commerciële beïnvloeding met onstuitbare snelheid het onderwijs. Hier en daar zie ik wel kleine voordelen van wat gepersonaliseerd leren wordt genoemd, maar de uitvoering is allerbelabberdst. We zetten de docent in op het vak waar hij op school het allerslechtst in was, statistiek. Hij mag al die data analyseren - of het door een ander laten doen en interpreteren, ook niet eenvoudig - en er dan iets goeds mee doen. Daar zal ongetwijfeld de gemiddelde leerling beter van worden; helaas kennen we haar naam niet. En dan nog: gepersonaliseerd staat heel ver af van persoonlijk. Het betekent dat je probeert het hoogst haalbare nut uit de leerling te halen. Hoe kan zij zo snel mogelijk door de verplichte stof worden geloodst? Van wat ik daar tot nu toe van gezien heb, zijn vooral de beloften groot: alle talenten zijn straks economische machientjes.
Fijn voor de statistiek.
|
Jip's venster op de wereld
