Scroll down voor nederlandse versiehier
 
Si ce courrier ne s’affiche pas, cliquez sur ce lien
Is deze mail onleesbaar ? Klik hier
 
 
News - N°18 - 11 2023
 
Delhaize Le Lion : Franchiser ses magasins pour s’enrichir encore plus ?
Rédigé par Stéphanie Cutrona
Lors d'un conseil d'entreprise extraordinaire en mars, le groupe Delhaize a annoncé son intention de revendre les 128 supermarchés actuellement gérés en propre, lesquels seront dorénavant dirigés par des franchisés indépendants.

Selon la direction de Delhaize, cette mesure représente la seule option viable pour investir dans un avenir durable pour l'enseigne. Elle souligne que les magasins affiliés indépendants ont connu une augmentation constante de leur part de marché, tandis que malgré les nombreuses initiatives et investissements dans les supermarchés en gestion propre, ces derniers ont vu leur rentabilité et leurs parts de marché décliner.

Le groupe Delhaize, décidé à satisfaire ses actionnaires au détriment de ses employés, met en vente ses 128 magasins avec les 9.000 salariés qui y travaillent. Le PDG, percevant plus de 2.000€ de l'heure, se sépare ainsi de l'essence même de son entreprise : les produits, les enseignes, et les employés.

Enrichir ses actionnaires

Examinons ensemble la situation financière et sociale de Delhaize dans Afin-A :                             
Prenons tout d’abord l’évolution de la valeur ajoutée de Delhaize. La valeur ajoutée (VA) est la nouvelle richesse générée par l'entreprise au cours du processus de production, pouvant être répartie sous forme de revenus. Elle constitue le montant total de la richesse brute créée par l'entreprise, avant de procéder à la rémunération de ses salariés, de ses investisseurs en capitaux et des administrations.
Effectivement, une analyse de la valeur ajoutée révèle une évolution extrêmement positive, enregistrant une croissance de +125% de 2016 à 2021. Notons que l'année 2020, en plein contexte de crise liée à la pandémie de la Covid-19, a été marquée par un record de valeur ajoutée. Cette observation met en lumière une fois de plus la résilience du secteur alimentaire face à cette crise.
 
Lorsqu’on regarde la richesse créée par équivalent temps plein (ETP), nous constatons qu’elle progresse également (+116% depuis 2016). Cette évolution est grande par rapport à la légère progression du personnel passant de 12.134 ETP en 2016 à 12.647 en 2021 (+4%). En effet, lorsqu'on examine la richesse créée par équivalent temps plein, nous observons également une progression significative (+116% depuis 2016). Cette croissance est d'autant plus notable au regard de l'augmentation modeste du personnel, c’est-à-dire 513 ETP. Il est également remarquable de constater que la part de la masse salariale dans la valeur ajoutée demeure maîtrisée et reste stable (76%).

Source Afin-A
BILAN SOCIAL 2018 2019 2020 2021
Nombre de travailleurs à la clôture de l’exercice (contrat) 14.005,00 14.268,00 14.648,00 14.740,00
Nombre d’intérimaires à la date de clôture 161 186 431 108
Nombre de travailleurs à la date de clôture (intérim compris)
14.166 14.454 15.079 14.848
Employés ETP à la date de clôture 8.980,6 9.073,8 9.439,1 9.563,8
Ouvriers ETP à la date de clôture 1.806,7 1.818,5 1.869,9 1.932,0
Nombre moyen ETP (contrat) 12.200,1 12.221,1 12.564,4 12.647,7
Employés ETP/total ETP travailleurs 83,25% 83,30% 83,47% 83,19%
Ouvriers ETP/total ETP travailleurs 16,75% 16,70% 16,53% 16,81%
ETP Hommes 5.799,10 5.931,70 6.191,70 6.388,80
ETP Femmes 6.196,80 6.222,50 6.452,70 6.465,00
Source Afin-A
Le chiffre d’affaires a plus que doublé sur cinq ans, ce qui explique la progression significative de la VAB.

En 2018, les dividendes ont connu une expansion considérable pour atteindre la somme de 5,4 milliards d'euros, consécutive à un gain financier net de 4,5 milliards. Cette augmentation s'explique principalement par le profit généré par la cession de participations, totalisant 4 milliards d'euros, liée à l'investissement dans Delhaize The Lion Nederland BV, Delhaize US Holding et Lion Retail Holding SARL, ainsi que par les dividendes perçus des filiales pour un montant de 602 millions d'euros.
Le taux de distribution en 2018 s'élevait à 119%, pour grimper à un impressionnant 191% en 2020.
 
Source Afin-a
Performance du groupe Delhaize1
La communication officielle se veut rassurante pour la clientèle, annonçant une plus grande disponibilité des magasins avec des horaires élargis. Pourtant, pour le personnel, la direction de Delhaize prétend que cela n'entraînera aucun changement.

Cette affirmation est clairement mensongère, la direction sait pertinemment que les employés cédés ne seront pas véritablement à l'abri des licenciements. Aucun engagement pour leur avenir n'est pris. De plus, les conditions de travail risquent de se détériorer fortement : flexibilité extrême, travail tardif en soirée, le dimanche, etc.

Il est également clair que la franchise est à peine rentable. Delhaize organise ce piège en fixant lui-même les loyers, les prix d'achat, de vente et les promotions. Le franchisé sera complètement dépendant et l'enseigne ne lui laissera que peu de marge pour survivre.

En réaction à cette annonce choquante, le personnel des supermarchés a décidé de fermer les portes des magasins et de faire grève pendant quelques semaines. De plus la manière autoritaire dont Delhaize cherche à faire respecter ses décisions auprès des travailleurs notamment par l’intervention des huissiers remet en question notre système de concertation. Delhaize Lion veut éviter d’appliquer la législation "Renault" en contournant un plan social et faire supporter les charges aux franchisés.
 
Opposition classique somme toute entre la distribution généreuse de dividendes aux actionnaires (plus de 5 milliards € en 2018, 205 millions € en 2020 et 48 millions € en 2021) et la stagnation de la situation des créateurs essentiels de la richesse, les travailleurs. La lutte syndicale entre les travailleurs et les employeurs, où les travailleurs cherchent à défendre leurs droits, leurs conditions de travail et leurs intérêts, tandis que les employeurs cherchent à maximiser leurs profits et à maintenir un certain niveau de contrôle sur la main-d'œuvre. Si nous n'y prenons pas garde, cela pourrait ouvrir la porte à d'autres entreprises adoptant des pratiques similaires.
1. voir comptes consolidés 2021 du groupe Delhaize, BNB.
 
L'équipe d'AFIN-A
 
 
Delhaize De Leeuw: winkels franchisen om nog rijker te worden?
Geschreven door Stéphanie Cutrona
Tijdens een buitengewone vergadering van de ondernemingsraad in maart kondigde de Delhaize-groep zijn voornemen aan om de huidige 128 supermarkten in eigen beheer te verkopen. Deze winkel zullen voortaan worden uitgebaat door onafhankelijke franchisenemers.

Volgens de directie van Delhaize is dit de enige haalbare optie om te investeren in een duurzame toekomst voor het bedrijf. Ze wijst erop dat het marktaandeel van de onafhankelijke aangesloten winkels gestaag is toegenomen, terwijl de eigen supermarkten hun rentabiliteit en marktaandeel hebben zien dalen, ondanks talrijke initiatieven en investeringen.

De Delhaize-groep is vastbesloten om zijn aandeelhouders tevreden te houden ten koste van zijn werknemers en zet zijn 128 winkels te koop, samen met de 9.000 werknemers die er werken. De CEO, die meer dan € 2.000 per uur verdient, ontdoet zich zo van de essentie van zijn bedrijf: de producten, de verkooppunten en de werknemers.

De aandeelhouders rijker maken

Laten we eens kijken naar de financiële en sociale situatie van Delhaize in Afin-A:                             
We bekijken eerst de evolutie van de toegevoegde waarde van Delhaize. De toegevoegde waarde (TW) is de nieuwe rijkdom die het bedrijf genereert tijdens het productieproces en die kan worden verdeeld in de vorm van inkomsten. Het vertegenwoordigt het totale bedrag van de bruto rijkdom die door het bedrijf wordt gecreëerd, alvorens wordt overgegaan tot de vergoeding van de werknemers, de kapitaalinvesteerders en de overheidsinstellingen.
Een analyse van de toegevoegde waarde toont een uiterst positieve evolutie, met een groei van 125% tussen 2016 en 2021. Er moet worden opgemerkt dat voor het jaar 2020, toen de coronacrisis volop aan de gang was, een record aan toegevoegde waarde werd bereikt. Deze vaststelling benadrukt nogmaals de veerkracht van de voedingssector tegenover deze crisis.

Als we vervolgens kijken naar de gecreëerde rijkdom per voltijds equivalent (VTE), zien we dat ook deze toeneemt (+116% sinds 2016). Het gaat om een sterke evolutie in verhouding tot de lichte toename van het aantal medewerkers, van 12.134 VTE's in 2016 naar 12.647 in 2021 (+4%). Sterker nog, als we kijken naar de gecreëerde rijkdom per voltijds equivalent, zien we ook een significante stijging (+116% sinds 2016). Deze groei is des te opmerkelijker gezien de geringe toename van het aantal personeelsleden, namelijk 513 VTE's. Het is ook opmerkelijk dat het aandeel van de loonmassa in de toegevoegde waarde onder controle en stabiel blijft (76%).
 

Bron Afin-A
SOCIALE BALANS 2018 2019 2020 2021
Aantal werknemers bij de afsluiting van het boekjaar (contract) 14.005,00 14.268,00 14.648,00 14.740,00
Aantal uitzendkrachten op de afsluitingsdatum 161 186 431 108
Aantal werknemers op de afsluitingsdatum (met inbegrip van uitzendkrachten)
14.166 14.454 15.079 14.848
VTE bedienden op de afsluitingsdatum 8.980,6 9.073,8 9.439,1 9.563,8
VTE arbeiders op de afsluitingsdatum 1.806,7 1.818,5 1.869,9 1.932,0
Gemiddeld aantal VTE’s (contract) 12.200,1 12.221,1 12.564,4 12.647,7
VTE bedienden /totaal VTE werknemers 83,25% 83,30% 83,47% 83,19%
VTE arbeiders /totaal VTE werknemers 16,75% 16,70% 16,53% 16,81%
VTE Mannen 5.799,10 5.931,70 6.191,70 6.388,80
VTE Vrouwen 6.196,80 6.222,50 6.452,70 6.465,00
Bron AFIN-A
De omzet is in vijf jaar tijd meer dan verdubbeld, wat de aanzienlijke stijging van de bruto toegevoegde waarde (BTW) verklaart.

In 2018 stegen de dividenden substantieel naar € 5,4 miljard, na een netto financiële winst van € 4,5 miljard. Deze stijging was voornamelijk te danken aan de winst die werd gegenereerd door de verkoop van deelnemingen voor een totaal van € 4 miljard, met betrekking tot de investering in Delhaize The Lion Nederland BV, Delhaize US Holding en Lion Retail Holding SARL, evenals dividenden die werden ontvangen van dochterondernemingen voor een bedrag van € 602 miljoen.

De uitkeringspercentage bedroeg 119 % in 2018 en steeg naar een indrukwekkende 191% in 2020.
 
Bron Afin-A

 
 Prestaties van de Delhaize-groep1
De officiële communicatie lijkt geruststellend naar de klanten toe, omdat er een grotere beschikbaarheid van de winkels met verlengde openingsuren wordt aangekondigd. Voor het personeel beweert de directie van Delhaize daarentegen dat er niets zal veranderen.

Deze bewering is duidelijk misleidend, want de directie weet maar al te goed dat de werknemers die overgenomen worden geen echte bescherming zullen genieten tegen ontslag. Er is geen enkele verbintenis aangegaan voor hun toekomst. Bovendien zullen de arbeidsomstandigheden waarschijnlijk sterk verslechteren: extreme flexibiliteit, 's avonds laat en op zondag werken, enzovoort.

Het is ook duidelijk dat een franchise nauwelijks winstgevend is. Delhaize organiseert deze val door zelf de huurprijzen, inkoop- en verkoopprijzen, en promoties te bepalen. De franchisenemer wordt volledig afhankelijk en het bedrijf laat hem weinig marge om te overleven.

Als reactie op deze onthutsende aankondiging besliste het personeel van de supermarkt om de deuren van hun winkels enkele weken te sluiten en te staken. Bovendien stelt de autoritaire manier waarop Delhaize zijn beslissingen aan de werknemers wil opleggen, onder meer door de inzet van deurwaarders, ons overlegsysteem in vraag. Delhaize De Leeuw wil de toepassing van de wet-Renault vermijden door een sociaal plan te omzeilen en de franchisenemers voor de kosten te laten opdraaien.

Dit draait duidelijk om het klassieke conflict tussen de genereuze uitkering van dividenden aan de aandeelhouders (meer dan € 5 miljard in 2018, € 205 miljoen in 2020 en € 48 miljoen in 2021) en de stagnatie van de situatie van de essentiële scheppers van de rijkdom, de werknemers. De vakbondsstrijd tussen de werknemers en de werkgevers gaat over werknemers die proberen hun rechten, arbeidsomstandigheden en belangen te verdedigen, terwijl de werkgevers proberen hun winsten te maximaliseren en een zekere mate van controle over de werknemers te behouden. Als we niet oppassen, kan dit de deur openzetten voor andere bedrijven die gelijkaardige praktijken overnemen.
 
1. zie geconsolideerde rekeningen 2021 van de Delhaize-groep, NBB
Het team AFIN-A
 
En savoir plus sur l'ASBL AFIN-A et ses conditions d'abonnement au logiciel
Lees meer over AFIN-A | Abonnementen
 
Suivez-nous également sur Twitter / Volg ons op Twitter

© 2020, AFIN-A,  tous droits réservés | www.afin-a.be | info@afin-a.be
 
Réalisation graphique : FAR ASBL | www.far.be | secretariat@far.be