‘Deze auteur stuurt steeds nieuwe, lange stukken op; wat moeten we hiermee?’ Kennelijk was het een hete aardappel, want het stond onderaan een mailwisseling met een stevige scrollengte. Zo lang dat de afzender die mijn schrijfcarrière in goede banen wilde leiden, vergat om die zin weg te halen. Het was de tijd van vrijheid én eindverantwoordelijkheid voor de auteur en een goede beloning die daarbij hoort. Je naam stond op de voorkant. Nu ik goed kijk: op de buitenkant.
De wereld was minder gehaast en versnipperd en het overleg met de uitgever kon onder de eigen parasol wel eens een lange middag duren. Eentje vertrouwde me na zo'n sessie toe dat ik een broodschrijver was geworden. Waarop hij zich haastte toe te voegen dat hij blij was met auteurs waar hij een hele middag mee kon werken en die de telefoon opnamen als hij belde.
In de beginfase van mijn broodschrijverschap bleek het lucratief genoeg om af en toe zelfstandige mét personeel te zijn. Naderhand kroop ik in de rol van hoofdauteur of conceptauteur; een meewerkend voorman met een breed takenpakket.
Achter mijn rug groeide een - vaak buiten beeld gehouden - uitdijend volkje taal- en rekenmeesters, redacteuren, meelezers, toetsenmakers, taxonomie-scheidsrechters en aanverwante controleurs dat mee-at uit de auteursroyalty-ruif. En de schrijftijd opsoupeerde. Veel extra omzet leveren al die serviceproducten en controle op controle op correctie niet op. Wel veel werk, botsende ego’s, overlegrondes, miscommunicatie, tijdsdruk en het onuitroeibare idee dat elke bijdrage er evenveel toe doet.
De (eind)redacteur is de oppercontroleur. Met een beetje geluk is het een taalkunstenaar die zorgt dat je er samen zo snel mogelijk uitkomt. Vaak is het een inhuurkracht die alles wat niet naar het zin is voor de zoveelste keer over de schutting gooit bij de auteur, want redacteuren zijn drukbezette baasjes. En in het ergste geval is het een ‘type beste stuurlui’ dat er prat op gaat zelf nooit als auteur te werken. De eindredacteur staat prominent in het colofon dat langzamerhand wat weg krijgt van een filmaftiteling, waar de auteurs dan nog wel bovenaan staan, maar snel uit beeld zijn.
De auteur is inmiddels niet veel meer dan een tekstvakkenvuller, een instapjob voor slimme jonge honden. Met een beetje pech wordt dat door collega’s geduid als creatief, inspirerend werk. Velen kennen het: meer, stressvol en doodsaai werk voor minder geld. ‘Sorry, we missed you’ is overal! ‘we zaten erbij en keken ernaar’.
Ik zin op een spin en fantaseer dat de vakman (m/v) weer de ruimte - en tijd! – krijgt. Maar wie durft die werkverschaffingscontroles er weer uit te gooien? Het zou heel wat burnoutjes schelen. Want dan kunnen die opgebrande controleurs, moe van het afvinken, nahollen, zich ergeren, weg van de onnodige deadlines en trammelant ook weer leuk verantwoordelijk werk op hun bureaus verwachten.
En wat vaker naar buiten voor die levensverlengende beweging, vooruitlopend op de dertigurige zitweek.
------
PS 1: Een opdrachtgever laat noteren dat geen wederhoor is toegepast
PS 2: Een collega zegt zich desgevraagd niet in het beeld te herkennen
PS 3: Er is een pijnlijk misverstand ontstaan over de woordkeus ‘burnoutjes’. Het spijt me zeer dat deze woordkeuze mogelijk een aantal mensen heeft gekwetst.
Jip's venser op de wereld
Studiewerkje: 18 december eenmalige mini-expositie in Amsterdam ...
