Nieuwsbrief nr. 122
 
September 2020
 
Beste ,
 
De zwaluwen gaan op reis, de appels vallen van de boom, het gras is geel en de ochtenden zijn gehuld in herfstige nevels. Welkom in september die vroeger ook wel herfstmaand, vruchtmaand en havermaand werd genoemd.
 
Gebruikelijke naam
(uit het Latijn)
Oude Nederlandse naamOude Vlaamse naamSoms gebruikte
alternatieve naam
Uit de Franse republikeinse kalender
afkomstige naam
januari louwmaand Nieuwjaarmaand wintermaand sneeuwmaand (nivôse)
februari sprokkelmaand Schrikkelmaand kortemaand regenmaand (pluviôse)
maart lentemaand Lentemaand kalvermaand windmaand (ventôse)
april grasmaand Grasmaand paasmaand kiemmaand (germinal)
mei bloeimaand Bloeimaand wonnemaand bloeimaand (floréal)
juni zomermaand Zomermaand braakmaand weidemaand (prairial)
juli hooimaand Hooimaand vennemaand oogstmaand (messidor)
augustus oogstmaand Koornmaand arenmaand hittemaand (thermidor)
september herfstmaand Herfstmaand havermaand vruchtmaand (fructidor)
oktober wijnmaand Zaaimaand aarzelmaand wijnmaand (vendémiaire)
november slachtmaand Slachtmaand smeermaand nevelmaand (brumaire)
december wintermaand Wintermaand sneeuwmaand rijpmaand (frimaire)

Wat kun je verwachten in deze nieuwsbrief? Dit keer staat de vlier in het zonnetje. De vlier, die zoveel geneeskrachtige eigenschappen heeft dat hij bij geen enkele boerderij vroeger ontbrak bij de voordeur. Om het onweer af te wenden en om dagelijks een besje te snoepen tegen de griep. Veel plezier met de vlier!

 
Recept
 
Als je nu op zoek gaat naar vlierbessen zal het je opvallen dat de droogte ze geen goed heeft gedaan. De bessen zijn aan het indrogen aan de takken en er zijn veel groene bessen bij. Die kun je niet gebruiken want zij bevatten teveel sambunigrine. Dieren die er teveel van binnenkrijgen gaan ervan aan de diarree. Wij kunnen buikpijn krijgen. Maar eenmaal verhit kun je er kappertjes van maken. Dit eet je in beperkte mate en zo is het goed te verdragen. Ik vond een hele leuke site en waarom het wiel uitvinden als iemand anders dat al veel beter heeft gedaan? Dus verwijs ik je graag door naar de blogspot van Tamara. Klik hier voor een heel leuk recept. Veel plezier, geniet van je wandeling en het plukken van de vlier. Neem nooit meer mee dan je voor een eigen flesje gebruikt zodat de vogels en insecten ook nog kunnen snoepen. Zij moeten er van leven tenslotte. Als de link niet werkt even zelf plakken: 
 
 
Vlier
 door Ilse Meelberghs
 
Voor periodes als deze neem ik uitdagingen aan. Uitdagingen zoals het meeschrijven met de nieuwsbrief en iedere maand de mogelijkheden van een plant ontdekken.

Wat is dan een periode als deze? Nou, ik houd van nieuw. Bij nieuw ga ik ontdekken, spelen, leren. Vervolgens komt er een periode dat ik het proces wel doorheb. Bovendien gaan de ontdekkingen op elkaar lijken. Nu dus. En dan is stoppen verleidelijk. Tenzij ik het op een of andere manier beloofd heb. De truc is dus om dingen te beloven als ik mezelf wil helpen volhouden op een bepaald pad, in dit geval het intensiever leren kennen van mijn eigen leefomgeving.
Makes sense?
 
 
Het lag niet aan de plant. Die fascineert me. Niet alleen vanwege het heerlijke bloesemsap. D’r zijn zoveel oude verhalen en gebruiken rond. De vlier kwam gewoon in de verkeerde maand, de maand dat volhouden lastig wordt. Tot de 25ste heb ik er gewoon helemaal niets mee gedaan. Die dag liep ik in Münster te flaneren over een laan en trok een heftig gefladder mijn aandacht.  Een duif zat in een stadstuin te genieten van de overvloed aan bessen. Mijn belofte herinnerend heb ik er toen eentje geproefd. Uhmm, niet dezelfde sensatie als een blauwe bes van de struik snoepen. De duif is duidelijk veel enthousiaster hierover dan ik.
 
 
Een paar dagen later loop ik met mini-snoeischaar richting Roer om de zevende knoop van de vlier te knippen. Ik ben de straat nog niet uit of ik herinner me opeens dat er daar ook eentje staat. Ik had dit dus ook al makkelijk veel eerder kunnen doen. Nou ja, vreemd zoals mijn hoofd werkt. Het is er nu blijkbaar tijd voor. Ik knip de knop af en hang hem in een hangertje om mijn nek. Nou kan ik er zeven dagen lang mijn zorgen tegen vertellen en het dan begraven. Denk dat ik dat doe op de plek waar ik ook wat besjes begraaf. Wie weet komt er dan een vlierstruik uit en kan de schutsgodin van ons huis ook eindelijk ergens wonen.
 
Geneeskrachtige planten
 
In deze nieuwsbrief neem ik je mee naar het rijk der geneeskrachtige planten. Dit keer aandacht voor Sambucus nigra.
 
 
Sambucus nigra - Gewone Vlier

Muskuskruidfamilie (Adoxaceae) (vroeger ingedeeld onder de Kamperfoeliefamilie).
 
De Vlier heeft in het menselijk bestaan van de oudste tijden af een rol gespeeld. Reeds in de nederzettingen van het Steentijdperk in Zwitserland en Italië vindt men resten van de Vlierstruik. Ook is bekend dat de Grieken en Romeinen de Vlier als geneesmiddel gebruikten. Onze voorouders in West-Europa plantten de Vlier in de omgeving van hun woningen om de goede geesten aan te trekken en de boze te bezweren. 'Een voor de staldeur geplante Vlier beschermt het vee tegen tovenarij' is een oud boerengezegde en anderen zeggen: 'Voor de Vlier moet men zijn hoed afnemen'. Kinderen snijden uit het zachte, met merg gevulde hout, fluitjes maar ouderen ondervinden de sterke geur van de plant meer als braakwekkend dan als aangenaam.
Hoe het ook zij, vooral de gedroogde bloemen werden veel in de vorm van thee gebruikt als zweetdrijvend middel na kouvatten, al kan men een directe oorzaak voor deze werking moeilijk aanwijzen. Een merkwaardige oude toepassing is nog dat men de gedroogde bloemen tussen de appelen legt om deze langer goed te houden.
 
Werkzame bestanddelen: glycoside, alkaloïde, looistof, slijm, vluchtige olie, vitamine C, kleurstoffen, kaliumnitraat.
 
Eigenschappen: bloedzuiverend, laxerend, urinedrijvend, verzachtend, zweetdrijvend.
 
Aambeien, abces, blaasontsteking, insektenbeet, neusbloeding, strontje, verbranding, voorjaarskuur.
 
Agenda
 
Heel voorzichtig is er weer een agenda. Inmiddels heb ik weer workshops gegeven, kooklessen, wildplukwandelingen en lezingen. Alles volgens de laatste richtlijnen van het RIVM, met duidelijke instructies, handhygiëne en AVG protocollen voor registratie.
Wil je ook weer eens iets moois doen buiten in de natuur of in de keuken dan is een telefoontje of een mail voldoende. Samen komen we tot een mooi programma en een passende prijs. Dat kan in een groepje maar ook alleen. Klik hier en stuur een mail of bel: 06-46022065. Graag tot ziens.

 
Marianne Janssen-Willems
Voedingsdeskundige
Natuurgeneeskundige
Tussen de Bruggen 14 - 6063 NA Vlodrop
0475 527561 - 06 46022065
 
 
 
Foto's zijn eigendom van Marianne Janssen-Willems (tenzij anders vermeld)
Copyright - niets uit deze nieuwsbrief mag zonder toestemming worden overgenomen.