|
Het onderwijs van de staat
Meteen maar starten met de mededeling dat dit een column is. Ik zal vast niet de enige zijn die niet de tijd heeft om ‘de staat van het onderwijs’ letter voor letter te lezen en die genoegen neemt met de hoofdlijnenuitgave - toch altijd nog 48 pagina’s - en de door de inspectie als nieuws gepresenteerde bevindingen met horoscoopwaardige wazigheden in de kopjes zoals ‘Nederlands onderwijs gemiddeld nog op niveau’, ‘Onderwijs wel onder druk’, Haarscheuren dreigen zich te verdiepen’ en ‘Gezamenlijk investeren heeft effect’. Een interactieve grafiek toont het percentage mensen zonder werk 1,5 jaar na de opleiding, verdeeld naar mbo, hbo en wo. De gezellig uitziende bolletjes, groot en klein, geven de afzwaaiers weer met hun aantal, salaris en de jammerlijke gevallen van ‘nog geen werk gevonden’. Maar omdat alles wat het onderwijs doet tegenwoordig toekomstgericht en liefst toekomstbestendig is, noemen we die laatste categorie ‘werkloosheidskans’. Die is dus voor mbo-ers het grootst als medewerker ICT (wat?) en ook met een opleiding ‘Helpende zorg en welzijn’ moet je je niet teveel voorstellen van de kansen op de arbeidsmarkt.
Ja, dan kun je roepen dat de leerlingen op dat niveau niet zoveel bagage hebben, maar kansen krijgen ze kennelijk ook niet om de vakken waar ‘schreeuwende tekorten’ dreigen dan in de praktijk te leren. Ik durf hier niet eens te vermelden wat we die arbeid dan waard vinden. Terwijl toch: is hun uur nou echt zoveel minder waard dan jouw uur? Ik weet dat het een moeilijke vraag is, dus ik stel ‘m nog een keer. Wat doet jou vermoeden dat jouw tijd kostbaarder is dan die van iemand anders?
Geen idee hoeveel lezers ik bij deze titel al verloren heb, want wat Nederlanders echt niet willen is staatsonderwijs. Terwijl dat toch - ondanks de vrijheid van onderwijs - een tamelijk dominante stroming is. Een tweede afwijzing van de verantwoordelijkheid voor mijn schrijfsel is nu op zijn plaats: dit maak ik op uit het belang van de eindtermen, leerdoelen en eindtoetsen en eindexamens met name in het primair en voortgezet onderwijs.
Nou heb ik de afgelopen jaren wat van deze einddoelen bestudeerd en ik ben niet erg onder de indruk geraakt van het werk dat onder regie van SLO het onderwijs ingeslingerd wordt. Ik ben kritisch op de manier waarop in het verleden individuele professoren hun stempel drukten op het voortgezet onderwijs. Daarbij waren er ook - niet zulke luidruchtige, maar denkelijk toch redelijk degelijke - evaluaties op de voorgestelde leerdoelen. Je kon tenminste nog hopen op een houvast in de wetenschap, het kenniscentrum bij uitstek, zelfs als het gaat over toekomstmuziek.
Maar een kritisch signaal hoef ik niet meer af te geven, want inmiddels is er een nieuwe vorm van curriculum-ontwikkeling aan het ontstaan. Let wel, dit gaat niet over de door de inspectie in ‘de staat’ genoemde scholen met een specifiek pedagogisch-didactisch concept (van vernieuwingsscholen tot ‘van oudsher anders’). Het gaat om het project Curriculum.nu, verdeeld in negen vakgebieden en naar men aanneemt zal dit de integratie tussen die negen gebieden ook nog bevorderen. ‘Het is belangrijk dat onderwijs goed aansluit bij de moderne samenleving. Dat de inhoud van het onderwijs tegemoet komt aan de eisen die nu en in de toekomst gesteld worden aan mensen.’ Wreekt zich hier al het tekort aan Neerlandici? De video met uitleg is helaas al niet meer te bekijken. Ik zal mijn mening over de communicatiebranche nog even moeten opschorten.
Vergelijk Curriculum.nu voor het gemak met de klimaattafels: Jan-en-Alleman is uitgenodigd om deel te nemen aan of te reageren op leerdoelen en vernieuwingsplannen en men ziet een betere toekomst gloren. Ik verwacht een nu door velen nog niet helemaal voorziene uitkomst, dus hier volgt een laatste disclaimer: de toekomst is een grote onbekende en veel voorspellingen komen dan ook niet uit.
Het lijkt tamelijk onvermijdelijk dat de uitkomst van Curriculum.nu een grootste gemene deler zal worden - op zijn best. Laat ik niet speculeren op de inhoud of het proces. Als het zo ingewikkeld is om te komen tot een gedegen oordeel en afweging van wat leerlingen moeten kennen en kunnen, dan wordt Curriculum.nu de snelweg richting particulier onderwijs, met heldere, zelf gedefinieerde leerdoelen, misschien wel onder het motto dat de toekomst niet wacht.
|
Jip's venster op de wereld
