Nieuwsbrief nr. 101
November 2018
|
Beste ,
Het kolenseizoen is weer begonnen. Nee, niet die zwarte dingen voor de kachel of de bbq maar sterke, stoere planten die we nodig hebben om onze eigen kachel brandend te houden. Juist in de winter levert de Brassicafamilie de voedingsstoffen die we hard nodig hebben. Het eten van een 'vliegtuig-kunstmest-sperzieboon' uit Peru is dan liever weggelegd voor een zon- of feestdag.
Alle kolen zijn de winterse leveranciers van vitamine C en calcium bij uitstek. Het zijn langzame groeiers, van eigen bodem. Voor de vertering kun je schermbloemigen toevoegen: karwei, venkelzaad, ook pepermuntblad, mierikswortel of laurier. Een korte kooktijd bevordert een lichtere vertering. De thermische kwaliteit van kool is neutraal. Met andere woorden niet verkoelend (zoals komkommer) en niet verhittend (zoals peper).
|
Quizvraag
Hoe train je je wilskracht en voorkom je dat je wordt verleid door pepernoten, speculaasbrokken en kaassoufflé's? Weet jij het? Het heeft met de automatische piloot te maken. Je vindt het antwoord onderaan de nieuwsbrief.
|
|
Bonen, erwten en peulen
Foto uit Culinaire Saisonnier
In de keuken zal het misschien niet zo nauw komen , maar onder moestuinders heerst er orde in de verdeling tussen bonen, erwten en peulen. Immers de erwt en peul oogst je in het voorjaar en de boon in de zomer en het najaar.
Van de boon (Phaseolus) zijn zo'n 40 soorten bekend maar het aantal variaties is enorm. Erwten (Pisumgroep) behoren, net als de bonen en peulen, tot de vlinderbloemigen. Zeg maar, Lathyrusachtigen. De bekendste erwten zijn: doperwt, kapucijner, spliterwt, grauwe erwt en peultjes.
De meeste peulvruchten lijken qua smaak en bereiding best veel op elkaar. Het verschil zit hem voornamelijk in het uiterlijk. Bovendien ziet een rauwe, droge peulvrucht er vaak weer anders uit dan wanneer hij gekookt is. Hier begint de naamsverwarring. Een boterboon staat bekend als gele sperzieboon of witte pronkboon. De Engelsman noemt de Limaboon butterbean.
We zien ook verschil in de gladde soort en gekreukte soorten. De gekreukte soorten bevatten amylopectine, die ze zoeter maakt. Goed om te weten in de keuken.
Droge peulvruchten zijn handig om in huis te hebben. Denk maar aan de Mexicaanse chili con carne, de Zuid-Franse cassoulet of de Noord-Hollandse combinatie met stroop en boter. De meeste soorten gaan eerst 8-10 uur in de week en daarna 1-2 uur aan de kook.
Rungis, dé grote bonenspecialist biedt de horeca heel veel soorten aan, die hij rechtstreeks bij kleine telers haalt. Over bonen is veel te verhalen. Ik hoop dat ik je heb geïnspireerd om er mee te gaan koken.
|
|
Vegetarische bonen-granensoep
Ingrediënten
200 gram gemengde bonen*
50 gram gort
50 gram spelt of tarwe
1 ui
paar stengels snijbiet
5 kruidnagels
2 laurierblaadjes
2 theelepels karwijzaad
2 tenen knoflook, in plakjes
125 gram winterwortel in plakjes
1 peterseliewortel met groen in blokjes
150 gram pompoen in schijfjes
zout en vers gemalen peper
scheutje olijfolie
bosje lente-uitjes
bosje salie
* linzen, flagiolettes, barlotto’s, kievits- of olifantenbonen, kidneybeans, pintoboontjes
Bereiding
Was de bonen en granen en laat ze apart in ruim water 1 nacht weken. Schil de ui en steek er de kruidnagels in vast. Doe dat samen met de grote bonen, het laurierblad en het karwijzaad in een pan met 1½ liter water en breng aan de kook. Schuim af en laat ½ uur zachtjes koken. Voeg dan de kleine bonen en de granen toe en laat nog 1 uur met het deksel op de pan zachtjes pruttelen. Voeg de laatste 15 minuten de wortel, snijbiet, peterseliewortel (zonder het groen) en pompoen toe en laat mee koken. Breng op smaak met peper en zout en een scheutje olijfolie. Neem de ui uit de pan. Snijd de lenteui en het peterseliegroen fijn en garneer daarmee de soepborden.
|
Opbouw na afbraak
Halve stadbrug A'dam
Wat zien we hier? Een bulldozer die bezig is stenen te verplaatsen teneinde ruimte te maken voor een nieuw gebouw, van steen.
Zo is het met onze stofwisseling ook. De hele dag zijn allerlei processen gaande vergelijkbaar met de bulldozer, schuivend met stenen. Oud eruit, nieuw erin. Deze hele bouwtechniek van afbraak en celvernieuwing in ons lichaam gaat aan onze belevingswereld voorbij, tenzij we iets verkeerds hebben gegeten. Dan merken we ineens waar ons eten zit en hoe snel het ons lichaam wil verlaten.
Het hoort bij het parasympatisch zenuwstelsel dat deze processen ongemerkt verlopen. Dat is maar goed ook. Wie wil er nu de hele dag stilstaan bij een spijsverteringsproces? Toch is dat wat we af en toe zouden moeten doen. Bewezen is dat als we goed kauwen, we met 20% minder voedsel toekunnen. Reken maar uit wat dat voor jou op jaarbasis is. Door goed te kauwen zijn enzymen in staat voedsel om te zetten in pepsine en amylase, waar de maag en darmen hun voordeel mee doen. De vertering verloopt gunstiger, vitaminen en mineralen worden beter getransporteerd en je bent eerder verzadigd. Goed kauwen dus. |
Melk
Ken je dit gezegde van Walter Willett?
‘If you want to prevent bone fractures, forget the milk and take your cow for a walk’.
Het is een fabel dat wij drie glazen melk nodig hebben om ons te beschermen tegen botbreuken en osteoporose. In landen waar veel minder melk wordt gedronken komen deze klachten minder voor. Er is een duidelijk artikel geschreven dat ik je niet wil onthouden. Lees hier het hele artikel van Nature Foundation.
|
Agenda
- Kasteel Aerwinkel wandeling Elke maand kun je mee voor een natuurbelevingstocht.
- Dit is een wandeling door de tuin van Kasteel Aerwinkel waarbij ik je vertel over de geneeskracht en culinaire achtergrond van de (on-)kuiden die we tegen komen. We luisteren welke vogelgeluiden we horen, misschien leer je wel een paar herkennen. Duur ca. 2 uur. Voor data en aanmelden via de mail of telefonisch. Zie onderaan deze nieuwsbrief. Aanstaande dinsdag 6 november is er weer een natuurbelevingstocht gepland en op 4 december. Beide dagen van 10-12 uur.
- De Geluksexpres rijdt ook in het winter door de gemeente Roerdalen. Langs de kastelen, verborgen tuinen en molens. Mail of bel voor meer informatie of kijk op de website (lelijk maar even zelf knippen en plakken helaas.
- https://www.gastvrijroerdalen-wassenberg.eu/index.php/nl/8-nederlands/77-geluksexpress
- Tijdens een 'Pluk en Proef' maken we een wandeling en plukken we enkele onkruiden. Steeds meer mensen boeken deze activiteit voor uitleg over planten en kruiden waarbij ook vogels met hun geluiden aan bod komen. Na afloop gezamenlijk op open vuur gekookt. Mail voor meer informatie.
- Kookworkshops zijn er tot groepen voor 12 personen. Bel of Mail en vraag naar de mogelijkheden. Samen maken we een passend programma.
|
Quizantwoord
Het geheim is de linkerhersenhelft.
|
Marianne Janssen-Willems
Voedingsdeskundige
Natuurgeneeskundige
Tussen de Bruggen 14 - 6063 NA Vlodrop
0475 527561 - 06 46022065 |
|
Op een Blaadje op Facebook klik hier
Foto's zijn eigendom van Marianne Janssen-Willems (tenzij anders vermeld)
Copyright - niets uit deze nieuwsbrief mag zonder toestemming worden overgenomen. |
|
|
|
