Op wikipedia begint de omschrijving van disclaimer even bemoedigend als vindingrijk met prachtige woorden als oordeelonthouding, voorwaardelijkheidsverklaring of vrijtekening. Er zit iets in van ontclaimen, maar dat is geen bestaand woord. Mijn woordenboek suggereert ‘verwerpen’ of ‘afstand doen van’. De disclaimer is een tekst die aansprakelijkheid veronderstelt. Met ingewikkelde juridische formuleringen wijst de afzender die af of hij schrijft onomwonden ‘Hier geen enkele aansprakelijkheid voor welke gevolgen dan ook.’ Disclaimers rollen als golven over je scherm. Het lijkt erop dat ik heb onderschat hoe makkelijk mensen afstand doen van hetgeen onder hun naam of vlag de wereld wordt in geslingerd. 

 

Zendtijd via internet is goedkoop. Het aanbod groeit exponentieel met verrassende, ontroerende, commerciële, leerzame, sportieve en creatieve bijdragen. Het aanbod aan virtuele diensten overtreft momenteel verre de vraag. De prijs van dat soms ongerichte aanbod tendeert naar gratis, voor zover je de tijdsinvestering buiten beschouwing laat. De markt is uit zijn evenwicht, zou je kunnen zeggen. Dat is tenminste mijn voorlopige indruk. Zal ik dan meteen mijn ruimhartige disclaimer noteren? ik ben geen expert of ervaringsdeskundige, maar mijn omgang met de argumentatieleer mag op de proef gesteld worden. Daarbij: ik reorganiseer woorden, wat kan er misgaan?

 

Ieder is op zijn tijd zowel zender als ontvanger. Het zenden is dominant, het bijkomend aanbod aan meningen overweldigend. Je kunt je communicatie verbeteren, je bekwamen in de riedel zender – boodschap – ontvanger,  ‘slecht nieuws gesprekken’ leren voeren, maar het gaat in essentie allemaal om de zender. Die beoordeelt ook of en hoe de boodschap bij de ontvanger is aangekomen.

‘De ontvanger’ is doel van mening onderzoek in pogingen om de boodschap goed voor het voetlicht te krijgen. Vaak met een direct commercieel doel. Soms ‘moeten we het nog beter uitleggen’, terwijl de ontvanger simpelweg een andere mening heeft. 

 

De momenteel in zwang zijnde zakelijke luistercursussen onder het aloude motto lsd (luisteren – samenvatten – doorvragen) zijn uiteindelijk gericht op commercieel succes.  En de geweldloze communicatie bevat wel een grote mate van ‘zoeken naar gezamenlijkheid en loslaten van twistpunten’, maar is vergeven van de zendende ik-boodschappen. Mijn luistervaardigheden zijn minder goed onderhouden sinds ik werk: de luistercursussen van anderen hebben zo hun bijdrage geleverd aan mijn status van zendamateur. Zelf ben ik in de opleiding tot luistercoach blijven steken bij de vraag wanneer zwijgen geen veelbetekenend zenden is.

 

De echoput waarin je belandt met al dat samenvatten, die persoonlijke verzoeken die je blijmoedig in ontvangst mag nemen en het tot journalistieke proporties doorvragen naar de betekenis is voor de ontvanger van de boodschap niet altijd een lolletje. Zin van onzin onderscheiden, dat lukt me met het scepticisme nog wel, maar er is nu zo’n opschaling naar zenden, dat ik het niet meer eenvoudig vind om ontvanger te zijn. 

 

Want hoe ga je om met al dat zenden? Hoe je als ontvanger te bekwamen in de oordeelonthouding of de essentie te pakken van de voorwaardelijkheidsverklaring. Niet meteen terug gaan zenden, zoveel is duidelijk.

Is het afschaffen van de disclaimer een optie? Het lijkt me dat dat alleen kan als je niet meteen gaat vuren als de andere zender een foutje maakt. De expert uit laten praten met zijn mitsen en maren, zou ook al helpen. 

Je gratis zendtijd beperken tot een klein publiek van pak ‘m beet twee vrienden, is natuurlijk ook een optie.