Ik heb drie Franstalige vrouwen geleend.
Ghislaine is erg expressief, dat scheelt. Ze gaf een workshop waarin smurfen een hoofdrol opeisen. Ze spreekt uitsluitend Frans en in haar enthousiasme en vocabulaire schijnt ‘langzaam spreken’ niet voor te komen. Mijn woordenschat werd verrijkt met de Franse smurf: Schtroumpf. Meer Franstaalvaardige Nederlanders boden uitkomst als er vraagtekens op mijn gezicht verschenen.
Mijn Frans lijkt ontoereikend.
Marie - of iemand die op haar lijkt - werd bezongen door Jean Ferrat. Ja, wat zal ik zeggen over haar leven? De afbeelding hierboven geeft al veel prijs. Jong getrouwd, paar kinderen, een hardwerkende echtgenoot, de sleur, het gaat zoals het gaat in veel vrouwenlevens.
De titel intrigeert me al jaren: ‘On ne voit pas le temps passer’. In mijn zoektocht naar een mooie vertaling ben ik van ‘Je ziet de tijd niet verstrijken.’ nu aangeland bij ‘Ongezien passeert de tijd.’ Maar ik puzzel verder.
Herman van Veen vertolkt het lied in het Nederlands: ‘Waar blijft de tijd.’ Er zitten hele mooie vondsten in, daar niet van. Toch is het refrein voor mij in het Frans heel anders dan in mijn moedertaal.
Faut-il pleurer, faut-il en rire?
Fait-elle envie ou bien pitié?
Je n'ai pas le cœur à le dire,
on ne voit pas le temps passer
Is dit een grap
Of om te huilen?
Is er iemand die haar benijdt
Wie zou er met haar willen ruilen?
Dag in, dag uit
Waar blijft de tijd
[vertaling van F. Schneiders]
Het rijmt, dat is knap, maar ik val niet alleen over de laatste zin. Hoeveel krachtiger is ‘Je n'ai pas le cœur à le dire’? ‘Wie zou er met haar willen ruilen?’ Het anonieme ‘wie’, terwijl het ‘ik’ je op de huid zit in de brontekst: ‘Ik heb niet het hart om er wat van te zeggen’, er wat van te vinden misschien.
Mijn Frans schijnt ontoereikend.
Murielle is een van de hoofdpersonen uit de film ‘A perdre la raison’. Als je het drama aankunt; gaan zien die film! Trek je niets aan van een recensent die niet begrijpt waarom de geboorte van het vierde kind meer tijd krijgt in de film, dan de komst van de eerste drie kinderen.
Filmmaker Joachim Lafosse legt in een interview uit dat hij mensen wil aanzetten tot nadenken. Wat mij betreft is hij daar uitstekend in geslaagd. Filmfragmenten illustreren het verhaal van de regisseur. Daarin is een sleutelscène te zien met muziek van Julian Clerc, ‘Femmes… je vous aime’ met Engelse ondertiteling. Ik moest het doen met de expressie van een uitstekende actrice. Ik constateerde uiteraard wel dat ‘Ik hou van alle vrouwen’ niet volstaat, maar ik miste wanhopig de ondertiteling van het lied in de Nederlandse versie van de bioscoopfilm. Het had mij kunnen helpen met de nuances.
Mijn Frans blijkt ontoereikend.
Jip's venster op de wereld
