September 2019
Nieuwsbrief 109 A
EXTRA EDITIE
Verslag inspraakavond Gedachteniskerk Rhenen dd 4 september 2019
Inloop was vanaf 19.30 uur met koffie en thee. Start: 20.00 uur
Er zijn ongeveer 70 aanwezigen.
De heer Ganzevles houdt een korte toelichting alvorens de presentatie wordt getoond.
Er is besloten dat de gedachteniskerk op termijn gesloten zal worden. Er zal een toekomstvisie gepresenteerd worden en er komt een vragenronde. De vragen en antwoorden zullen op de website geplaatst worden.
Pastoor Ten Have begint met een gebed alvorens de presentatie getoond wordt.
 
Uitdaging: Bloeien in tijden van krimp
In de presentatie wordt de stand van zaken belicht zoals die op dit moment is, namelijk vermindering van het aantal kerkgebouwen en het aanpassen van de organisatie.
 
Vragen:
Een van de aanwezigen vraagt naar de status van de kerk als monument. De bestemming kan niet zomaar veranderd worden.
Antwoord van de heer Verlinden: als parochie moeten de lasten wel gedragen kunnen worden.
 
Een van de aanwezigen wil graag een verheldering. Staat op de balans van de kerk alleen dit gebouw?
Antwoord van de penningmeester: er is een balans voor alle kerkgebouwen en alle bezittingen komen op één balans samen.
 
De heer Thom Verlinden (bestuur) laat weten dat er geen grote investeringen meer gedaan worden. Daar is de laatste jaren ook niet meer voor gereserveerd. Er moet nu naar de toekomst gekeken worden. Er zullen werkgroepen gevormd worden om ideeën te bedenken op welke basis de parochie verder kan.
Een van de aanwezigen vraagt duidelijkheid over de keuze. Op welke basis is de keuze gemaakt om de drie kerken te sluiten? Zij vindt het een cruciaal punt in de historie van de kerk.
De heer Verlinden antwoordt dat er is gekeken is naar de verschillende gemeenschappen en naar de spreiding. De andere drie kerken zijn eerst gesloten en er is vervolgens gekeken naar hoe het na een aantal jaren zou gaan. Er is geen wiskundige formule voor, maar er is toen de afweging gemaakt van financiële aard en wat er allemaal gebeurt. Er zijn veel verschillende activiteiten, maar die zijn niet allemaal kerkelijk gericht. De fusie was er inderdaad opeens, maar daar is elke toenmalige parochie mee geconfronteerd en dat is de situatie zoals die nu is. Echter, als die fusie er niet was geweest, dan waren er al lang kerken omgevallen.
De pastoor vult aan dat het kerkbezoek in Rhenen ook achteruit gaat, evenals het aantal dopelingen. Het zijn wel factoren die een rol spelen. Van de drie kerken is zeker dat Rhenen het niet gaat halen. Bij de andere vier wordt gekeken hoe het zich ontwikkelt.
Een van de aanwezigen merkt op dat ze naar de cijfers gekeken heeft van de verkochte kerken en naar de bedragen waarvoor ze verkocht zijn. Een villa is veel duurder. Hoe denkt het bestuur winst te kunnen behalen en begraafplaatsen te onderhouden? Het gaat toch ook over het vernieuwen van het denken. Het begint met kleine bloeiende gemeenschappen en Rhenen is een kleine bloeiende gemeenschap. Deze kerk kan een hele hoop functies omvatten: een cultureel centrum, een gedenkplaats, een stiltecentrum of een katholiek centrum. De aanwezige geeft aan dat ze er moeite mee heeft dat er door het bestuur over de parochianen heen wordt besloten. Deze kerk moet blijven bestaan met een klein stukje functionaliteit voor de parochie.
De pastoor stelt voor dat er een handtekeningenactie gestart wordt met een acceptgirokaart.
De heer Verlinden antwoordt dat het geloof niet om geld gaat. Dit is een bestuur van vier mensen, er komen amper mensen bij en het bestuur wordt geconfronteerd met een ernstige financiële situatie.
 
De heer Ganzevles merkt op dat lokaal verder ontwikkeld kan worden, maar dat door de steentjesactie het geld bij elkaar is gebracht, waarbij zelfs de pastorie gekocht kon worden. Dit is zestig jaar onderhouden. Er is een ereschuld naar de gevallenen op de Grebbeberg en dat leeft lokaal heel sterk. Het andere punt is, dat bij verkoop het geld niet naar een lokale bestemming gaat; het geld gaat naar een vermogensrekening en dat rendement is misschien 4% of 5%. In dat dilemma zit het bestuur, maar emotioneel zit het bestuur daar nog op een andere manier in. De Engelse veteranen komen binnenkort weer en dan wordt weer duidelijk waarom deze kerk er is.
De heer Verlinden dankt de heer Ganzevles voor de mooie woorden en gaat heel ver met de woorden van de andere aanwezige mee. Hij geeft aan dat het heel belangrijk is dat er een publieke functie blijft zoals voor de veteranen en de herinnering aan de oorlog. De geschiedenis is ook bij het bestuur bekend. Misschien is het mogelijk om van het gebouw gebruik te blijven maken, maar dat zal de toekomst uitwijzen. Het moet wel onderhouden worden en het hoeft niet voor de maximale prijs verkocht te worden. De parochie moet gereed gemaakt worden en dat is niet door alles bij het oude te houden, want dat gaat niet meer werken. Er is contact met de gemeente geweest, dus dat zijn gesprekken die wel gaan komen.  Het is juist de uitdaging om te kijken wat de wensen zijn en wat de gemeente belangrijk vindt. Dan komt er vanzelf een bestemming die recht doet aan wat mensen willen. Maar er moeten wel dingen gebeuren.
Een van de aanwezigen geeft aan dat het belangrijk is dat het bestuur het doel aangeeft. Dat wil zeggen dat het niet alleen om spiritualiteit gaat, maar ook om commercie. Zit er in het bestuur voldoende kennis en knowhow van marketing?
De penningmeester antwoordt dat hij het gestudeerd heeft.
Aanwezige vraag of er een commissie kan komen die gaat voor het behoud van de kerk en die meer onderzoek gaat doen naar wat in deze kerk ondergebracht kan worden?
 
Een aanwezige zegt dat in de achterliggende tijd waarin al snel maatregelen werden genomen, zoals twee diensten in plaats van vier diensten organiseren en om andere dingen te reduceren, bleek dat in de vaste leden een sterke reductie plaatsvond. Hoeveel mensen zijn straks nog bereid om naar Veenendaal of Wageningen te komen? Als het bestuur op deze lijn doorgaat dan is over vier jaar niets meer over. Dan kan het parochiebestuur doen wat ze wil, want dan is iedereen lamgeslagen.
De heer Verlinden antwoordt dat het daarom belangrijk is dat mensen bij elkaar blijven komen. Het is niet zo dat als je wat wil, je naar Wageningen moet komen. Niets doen is op dit moment ook geen optie. Dat kun je een paar jaar volhouden en dan is het ook niets meer.
Een van de aanwezigen zegt dat hij naar de visie geluisterd heeft dat in kleine groepjes gewerkt moet worden. De vraag is dan alleen of daar niet te laat mee is gestart. Het staat haaks op elkaar. Moet niet eerst die visie tot ontwikkeling gebracht worden? En dan op een lange termijn zodat je de tijd hebt om in alle rust te zoeken naar de mogelijkheden. Hoe is deze kerk tot stand gekomen en wat betekent het allemaal wat daar aan de muur hangt? Al die veteranen en de kinderen van die veteranen. Hoe ga je daar in de toekomst mee om? Neem de tijd, zoek wat mensen bij elkaar die zinvolle inbreng kunnen hebben en probeer daar iets mee te bereiken.
Een van de aanwezigen zegt dat er alleen over de kerkgebouwen wordt gepraat, maar dat hij het verhaal over de pastorieën mist. Waarom worden die niet verkocht?
Antwoord: niet elke kerk heeft een pastorie. Het speelt wel mee, want hoe ga je met je vastgoed om? Op dit moment kunnen de pastorieën niet verkocht worden, want ze zijn bewoond. Als belegging brengt het meer op, maar als er een goed bod ergens voor komt dan valt daar altijd over te praten.
 
Een van de aanwezigen vraagt of de Titus Brandsma nog verantwoordelijkheid heeft voor een kerkhof.
Antwoord: hier in Rhenen is een begraafplaats van de gemeente. Er is een katholiek gedeelte maar die is niet van de parochie.
 
Een van de aanwezigen zegt dat hier veel gesprekken en ideeën opgeworpen kunnen worden, maar met al die gesprekken is er maar één belang en dat is, hoe je op zondag mensen de kerk in kletst. Iedere zondag zou een gesprek gehouden moeten worden over de sluiting van de kerk.
Antwoord: als de kerken vol zitten, dan zou deze discussie er niet zijn.
 
Een van de aanwezigen zegt dat het haar nog bijstond dat er een hele mooie monstrans geschonken werd. Er zijn drie kerken gesloten, wat gaat er dan met de inhoud van de kerken, dus de kerkelijke spullen gebeuren?
Antwoord: wat de parochie kan gebruiken of eventueel een andere kerk. Het wordt niet verkocht. Er wordt eerst gekeken of er ruimte is in de eigen parochie. Als er echt geen plaats voor is, dan gaat het naar het bisdom of naar een buitenlandse kerk.
 
Een van de aanwezigen vraagt hoe autonoom dit kerkbestuur is in de besluitvorming.
Antwoord: behoorlijk autonoom. Het is niet het bisdom die bepaalt welke kerk dichtgaat. Als parochie moet je de kerk gezond zien te houden.
Een van de aanwezigen vraagt of er inzage is in de biedingen voor onze kerk?
Antwoord: De mensen zullen in elk geval op de hoogte gehouden worden van de gesprekken die gevoerd worden, maar het bestuur beslist uiteindelijk.
 
Iemand vraagt of er aan de verkoop voorwaarden verbonden zijn. Dat deze kerk voor bepaalde doeleinden gebruikt mag worden en dat anders de koop niet doorgaat.
Antwoord: het is mogelijk om voorwaarden te stellen. Vanuit het bisdom mogen bepaalde zaken niet, zoals een koffieshop of bordelen.
 
Een aanwezige vraagt of de parochianen daar invloed op uit kunnen oefenen.
Antwoord: in Heelsum en Doorwerth waren er plannen, maar door invloed van de gemeenschap zijn die anders gelopen. Er is dus zeker invloed.
De penningmeester vult aan: wat de gemeenschap (of commissie) zelf wil. Of bijvoorbeeld een deel van het gebouw gebruikt kan worden. De parochie is niet geheel autonoom, maar wel over de beslissing welke kerk dicht moet.
 
Een aanwezige vraagt waarom Rhenen moet sluiten, want hier is het meeste ingebracht.
Antwoord: Dat gevoel kan niet weggenomen worden.
 
Een aanwezige zegt dat er geloof in elkaar moet zijn. Van bovenaf naar beneden worden de regels opgesteld en daar is deze parochie onderdeel van.
Een aanwezige vraagt hoe definitief het besluit is om deze kerk af te stoten. Zij wil graag een onderbouwing van het besluit over welk gebouw gesloten moet worden, zodat er inzage is om de beslissing te kunnen begrijpen.
Antwoord: het bestuur komt daar op terug. Niets is definitief, maar tussen nu en een aantal jaren moet hier toch een beslissing over genomen worden. Als parochie moet je meer  activiteiten met elkaar doen, zodat je elkaar kunt stimuleren.
 
Een aanwezige vraagt of het besluit teruggedraaid kan worden als er zoveel activiteiten gebracht kunnen worden dat de kerk financieel weer gezond wordt. Kan het bisdom het dan tegenhouden? Antwoord: dat hangt van de activiteiten af. 
Een aanwezige geeft aan dat het haar tegen de borst stuit dat deze kerk gewoon niet groeit. Dat een paar vrijwilligers heel erg hun best doen en dat in de communie mensen vooraan staan en deze mensen vervolgens nooit meer terugkomen omdat de ouders het niet belangrijk vinden. Zij geeft aan dat zij een van de jongeren is die de kerk niet draaiende kan houden met alleen een paar vrijwilligers. Zij is niet graag in een andere kerk om te bezinnen en om samen te zijn, maar dat is niet het enige probleem. Wat kan in de toekomst gedaan worden en hoe kunnen de parochianen inspirerend samen zijn? Zij zegt ook nog steeds zoekende te zijn, maar meer naar leeftijdsgenoten en jonge gezinnen om deze kerk meer toekomst te geven.
Een aanwezige zegt dat kerkbezoek wordt bemoeilijkt door de afstanden.  Alleen al zo’n gebouw hier of een gedeelte is belangrijk. Een tweede suggestie is, om bepaalde delen van het complex te verhuren.
Antwoord: ja dat kan, maar dat moet echt goed georganiseerd worden.  Als het commercieel verhuurd gaat worden, dan komen er vergunningen en andere zaken bij kijken. Het is wel de moeite van het bestuderen waard.
 
Een aanwezige zegt dat hij een buitenstaander is, maar eigenlijk lopen er twee discussies door elkaar. Aan de ene kant het behoud van het kerkgebouw en dat er een link is met de oorlog,  en aan de andere kant het behoud van de parochie. Die twee zaken zou je eigenlijk uit elkaar moeten halen. Als het kerkgebouw zo belangrijk is in verband met de oorlog, dan is het voor heel Rhenen iets en zou het breder getrokken moeten worden. Dan gaat het daarom en dan zouden er oplossingen gevonden kunnen worden. De parochie is iets anders. De cijfers en de leeftijden zijn duidelijk en de leeftijden gaat alleen maar verder omhoog. Er moet een andere manier gevonden worden om het geloof te belijden.  
Een aanwezige maakt een opmerking. Er was nog een kerk geel gekleurd en dat was Bennekom. Blijft die open?
Antwoord: voorlopig wordt daar nog niet ingegrepen. Die draait goed, ook financieel. Of het bij deze kerken blijft, daar kan nu niks over gezegd worden.
 
Er wordt opgemerkt dat deze kerk is begonnen door aalmoezeniers, dus is er aan defensie gedacht? Antwoord. Nee, niet aan gedacht.
De heer Helsen (secretaris van het bestuur) krijgt het woord en geeft een toelichting op wat tot nu toe is besproken. De afgelopen tijd werd bekend dat er kerken gaan sluiten. Er hebben zich verschillende mensen gemeld die belangstelling hebben getoond voor het gebouw. Maar voordat er een beslissing genomen wordt, gaat het bestuur eerst met de gemeenschap in gesprek. De heer Ganzevles en hij gaan in gesprek met de gemeente, daarna met de stichting Grebbeberg en daarna pas met de belangstellenden. Er is in elk geval afgesproken dat de volgorde zo zuiver mogelijk wordt gehouden. De pastorie wordt verhuurd. Verkoop is niet verstandig, want nu zijn er huurinkomsten. Als je verkoopt gaat er weer een deel naar het bisdom. Verandert dat, dan komt het bestuur daar op terug.
De pastoor geeft aan het heel waardevol te vinden dat er twee lijnen lopen, namelijk de monumentfunctie en de parochiefunctie. De pastoor wil er een derde lijn bijzetten: Het geloof beleven, zodat het inspirerend is voor de komende generaties. Dat is de reden waarom dit ooit allemaal gebouwd is. Er lopen twee dingen door elkaar heen. Je zou meer tijd willen hebben en rustig werken aan de plannen voor die geestelijke vernieuwing. Hoe kunnen er meer mensen, ook jongeren meer betrokken gemaakt worden bij het geloof? Kijken wat de mogelijkheden zijn, kijken hoe het gefinancierd kan worden. Die derde lijn is minstens even belangrijk.
De pastoor zou iedereen daarvoor willen uitnodigen om hier over mee te denken, meedenken over parochievernieuwing. Als er niemand is die komt bidden dan wordt het ook minder. Die derde lijn zou hij willen onderstrepen. De pastoor geeft aan wat dat betreft meer aan de andere kant van de streep te zitten. Het gaat om het minder grijpbare aspect, maar waar ooit de emotie heeft gezeten om de kerk te bouwen. De pastoor hoopt niet dat de indruk gewekt is dat er zomaar een kerk afgepakt wordt. Dit gaat iedereen aan het hart, maar het moet wel rond gekregen worden. Het bisdom kan hier ook niets aan doen. Iedereen voelt de pijn in deze situatie. Misschien moet er ook een spirituele commissie bij komen.
 
Een aanwezige geeft aan dat dit gebouw wel een fundament is wat afgebroken wordt. Zo voelt zij dat. Zij was aanwezig bij de eerste steen en voelt verdriet.
Antwoord: waar het nu om draait in deze situatie, is dat het fundament het geloof is en niet het gebouw. Er moet een omschakeling komen dat het geloof belangrijker is dan het gebouw.  
 
Een aanwezige zegt dat het katholieke geloof een prachtig mooi cadeau was met de koren en alle sjeuigheid eromheen. Voor de katholieken zijn er heel veel strikjes en kantjes van het mooie doosje afgehaald wereldwijd. Bij haar familie is dat wel de reden dat zij niet meer komen. Dat is mede de oorzaak dat de kerkgang zo is teruggelopen.
Antwoord: er zijn heel veel factoren aan te wijzen.
 
De heer Ganzevles  wil door alle vragen heen in een aparte meeting. Meer nog de vragen die van Maria de West zijn ingebracht.
Op maandag 28 oktober a.s.
nodigt de locatieraad zoveel mogelijk mensen uit die zich betrokken voelen om naar de hal te komen.
De leden van de locatieraad zullen
vragen, opmerkingen en ideeën inventariseren.
Via de nieuwsbrief wordt dit gecommuniceerd.
De pastoor sluit de avond af met een gebed om 22.32 uur.
R.K. geloofsgemeenschap voor
Rhenen - Achterberg - Elst (U) - Kesteren - Ochten - Lienden