|
Nieuwsbrief Sensomotorische integratie
Juli 2016 |
|
In deze nieuwsbrief aandacht voor tactiele overgevoeligheid met name in het mondgebied aan de hand van een aantal suggesties. Daarna twee hele leuke en zeer verrrassende speel- en speelgoedtips: het balansstoeltje waarover ik op verzoek van Toys42hands een recensie heb geschreven, en een methode voor het ophangen van een hangmat onder een vierkante of rechthoekige tafel, die ik op internet tegen kwam.
De informatie over spelen uit de vorige nieuwsbrief is ook op de website geplaatst. Verder blijkt, dat de adressenlijst voor SI therapeuten op de website veelvuldig wordt geraadpleegd. Om de informatie up-to-date te houden, een oproep om je adresgegevens te controleren en eventuele wijzigingen aan mij door te geven.
Goed nieuws over de cursussen sensorische informatieverwerking, die binnenkort weer in Ermelo beginnen. De cursus voor paramedici is door Keurmerk Fysotherapie goedgekeurd en geaccrediteerd met maar liefst 137,5 punten. Voor ergotherapeuten, logopedisten, oefentherapeuten en psychomotore therapeuten, was deze cursus al geaccrediteerd voor hetzelfde aantal punten. Wil je na de zomer een theoretisch goed onderbouwde en zeer praktische cursus volgen, schrijf je dan nu in want er zijn nog plaatsen vrij. Ook voor leerkrachten, begeleiders en andere medewerkers werkzaam met kinderen of volwassenen (zonder of met een verstandelijke handicap) bestaat er nog de mogelijkheid om in het najaar een cursus te beginnen. De cursus gericht op het behandelen van ouderen en dementerenden die in het najaar begint is vol, maar voor belangstellenden worden in deze nieuwsbrief alvast de data in het voorjaar van 2017 vermeld. Aanmelden via EstaSI.
Een goede zomer toegewenst en weer veel leesplezier.
Els |
|
Enkele suggesties bij tactiele overgevoeligheid met name in het mondgebied
- Overgevoeligheid in het mondgebied staat meestal niet op zichzelf. Vaak is de mond het gevoeligste deel van het lichaam en bijna niet aan te raken zonder sterke afweerreacties uit te lokken. Je kunt dan kijken of het aanraken van andere delen van het lichaam wel als prettig wordt ervaren. In principe kun je hierbij het beste altijd langzaam bewegend aanraken met veel druk. Je kunt dat met je vlakke handen doen, stevig wrijven, masseren of het lichaam met bodylotion insmeren. Maar ook door met druk, met ballen, pittenzakken, knuffels, poppenkastpoppen, borsteltjes en dergelijke over het lichaam te rollen of te bewegen. Het bewegend aanraken gaat het beste met materialen die wat zachter of vervormbaar zijn. Het is belangrijk dat het aanraken op deze manier in ieder geval geen afweerreacties oproept, en mogelijk zelfs als plezierig wordt ervaren. Je werkt niet direct in het mondgebied maar wel met het tactiel/prorioceptieve systeem. Daarmee voorkom je waarschijnlijk dat de overgevoeligheid verder toeneemt en mogelijk zelfs afneemt. Zie ook Zittend op een bal aanraken met knuffels, Druk uitoefenen met een bal, Aanraken en bewegen op schoot, Verstoppen onder knuffels en Masseren met verschillende materialen.
- Een ander zintuigsysteem stimuleren. Door met name het proprioceptieve of het vestibulaire systeem te stimuleren neemt de overgevoeligheid van het tactiele systeem af. Een van mijn favoriete activiteiten hiervoor is Slepen op een deken. En een zeer effectieve manier om het proprioceptieve systeem in te schakelen is Bovenop verschillende materialen liggen.
- Zelf iets aanraken levert minder afweerreacties op dan aangeraakt worden. Dit principe heb ik zelf tamelijk succesvol toegepast bij een ernstig gehandicapt meisje van 12 jaar met een maagsonde. Ik gebruikte daarbij een aantal poppen die de kinderen uit haar groep voorstelden en die haar dan een kusje kwamen geven. De poppen ‘liepen’ dan vanaf haar voeten met veel druk naar de bovenkant van haar romp. Ik hield dan de pop vlak naast haar wang en moedigde haar aan om met haar wang de poppen aan te raken en haar hoofd te draaien om ze op die manier een kusje te geven. Dit kan natuurlijk ook met knuffels - die zijn er ook van plastic. Op die manier kon ze met haar wang allerlei materialen voelen. Het is hierbij van belang, dat het kind zelf kan bepalen of het de 'poppen' of welk materiaal dan ook aanraakt of niet. Bij dit soort spelletjes kan een kind in een stoel zitten maar ook op zijn rug op de grond liggen. Bij dit laatste moet het hoofd wel goed worden ondersteund en soms is het voor het kind prettig als de knieën worden gebogen. Ook bij het gezicht wassen of afvegen, en zelfs bij tandenpoetsen, kan dit principe worden toegepast. Je biedt het washandje, doekje of tandenborstel aan de zijkant van het gezicht aan zonder het gezicht aan te raken. Het kind of de volwassene kan dan zelf het hoofd naar het aangeboden voorwerp toebewegen, en door zijn hoofd te draaien als het ware zelf bijvoorbeeld zijn mond afvegen. Zie ook Iets om te voelen, Spelen in een doos, Spelen met rijst, Spelen met kastanjes.
- Electrische tandenborstel. Het komt soms voor dat vibratie een prikkel is die beter kan worden verdragen. Het gebruik van een electrische tandenborstel is dan te overwegen. Je kunt dan een kind eventueel zelf zijn tanden laten poetsen. Dat kan worden uitgeprobeerd met een massage - of vibratie apparaat. Je kunt beginnen met de handen, voeten, benen, armen of misschien zelfs de rug. Vooral steeds goed kijken wat iemand prettig vindt. Hierbij natuurlijk heel rustig werken, eerst het apparaat laten voelen enzovoort. Zie ook Het gebruik van trilmateriaal
- Proeven. Bij tactiele overgevoeligheid vinden sommige kinderen het wel leuk om dingen te proeven. Bij kinderen met een sterke overgevoeligheid kun je dat doen door je vinger in de koffie, chocolademelk, cola of welke drank dan ook te steken, en daarna voorzichtig je vinger aan de zijkant in de mond van het kind te doen. Dit is vooral een tip voor ouders. Therapeuten moeten hierover wel altijd met de ouders van het kind en even met de logopediste overleggen. Om kinderen met sondevoeding toch verschillende smaken te laten ervaren, kun je gebruik maken van snoepspray. Die is in verschillende smaken verkrijgbaar. Je kunt bijvoorbeeld een klein beetje op een mondhoek spuiten, zodat het kind het af kan likken. Snoepspray is vrij algemeen verkrijgbaar in winkels die snoep verkopen. Er is ook een suikervrije variant. Gebruik het wel met mate want heel erg gezond is het niet.
|
|
Speelgoedtip: Balansstoeltje
De Balance Otto is een balansstoeltje om laag bij de grond op te zitten. Het lokt vooral uit tot bewegen en om de grenzen van je evenwicht op te zoeken. Daardoor helpt het om je aandacht te richten op wat je aan het doen bent.
Het is een stevig hardplastic T-vormig stoeltje van 22 cm hoog. Het bovenstuk van de T dient om te zitten en meet 24 bij 24 cm. De voor- en achterkant van de zitting zijn iets verhoogd. Op de zitting zelf is reliëf aangebracht waardoor je er prettig op zit en er niet snel vanaf glijdt. De poot van de T rust op de grond en is zowel aan de zijkanten als aan de voor- en achterkant iets afgerond waardoor het uitlokt tot bewegen.
Op de website van toys42hands kwam ik dit balansstoeltje tegen. Het deed me denken aan de T-stoeltjes die Jean Ayres al meer dan 40 jaar geleden adviseerde om bij kinderen met SI problemen te gebruiken. Die stoeltjes bestonden uit twee plankjes multiplex die loodrecht op elkaar - in de vorm van een T - werden geschroefd. De bedoeling was om op het T-stoeltje te blijven zitten en daarbij ook nog een balspel of een andere activiteit te doen. Dat was op zich nog niet zo eenvoudig. Het gevolg was dat de meeste met kinderen SI problemen er, of heel krampachtig op zaten, of er voortdurend afvielen.
Dit balansstoeltje is een sterk verbeterde versie van het oorspronkelijk T-stoeltje. Dat komt vooral door de afgeronde kanten aan de onderkant van de poot van de T en de vormgeving van de zitting. De afgeronde kanten zorgen er voor dat je niet statisch je evenwicht moet bewaren door stil te zitten maar dat je de poot van de T steeds enigszins over de grond moet verplaatsen om je evenwicht te bewaren. Dat gebeurt bijna automatisch. De afgeronde kanten van de T lokken ook uit tot bewegen. Daarbij zorgen de iets verhoogde voor- en achterkant en het reliëf van de zitting er voor dat je er niet zo gemakkelijk afglijdt. Het stoeltje kan voor heel veel doeleinde worden gebruikt. Hieronder enkele suggesties.
Bewegingsspel
Zitten op het stoeltje geeft vooral bewegingsplezier. Hoewel het stoeltje uit zichzelf niet blijft staan, is het toch niet heel erg wankel als je erop zit. Je moet wel met je billen als het ware door het stoeltje heen de grond voelen. Je gebruikt dan de grond om je evenwicht te bewaren door je steeds iets over die grond te verplaatsen. Dit alles is alleen mogelijk als je er stevig op zit met je voeten gesteund op de grond. Dit lokt automatisch uit tot bewegen en gewicht verplaatsen eerst vooral zijwaarts. Maar als je er een tijdje op zit ook achterwaarts waardoor je het steunpunt van het stoeltje nog kleiner maakt. Je kunt dan zelfs met het stoeltje rondjes draaien.
Andere spelletjes
Door te balanceren op het stoeltje met je billen en de steun van je voeten, vergroot je als het ware de bewegingsmogelijkheden van je armen, je hoofd en je romp. Daardoor is het stoeltje heel geschikt om allerlei balspelen en andere activiteiten zoals bellenblazen, bewegen op muziek, en gekke gezichten trekken en geluiden maken.
Contact maken met de grond
Voor alle kinderen is bewegen belangrijk maar vooral als je als kind een sterke bewegingsdrang hebt, is het leuk en waarschijnlijk ook nog nuttig om regelmatig op dit stoeltje te gaan zitten. Doordat je je bewegingen als het ware ‘grondt’ zal de hele sterke bewegingsdrang langzamerhand wat afnemen. Door de steun op de grond van je voeten en de punt van T, worden je bewegingen door de grond min of meer tegengehouden. Om toch op het stoeltje te kunnen blijven zitten en het minder hard aan te laten komen, reageer je daarop door je voeten en de punt van de T over de grond te verplaatsen. Je gewicht komt dan niet op één punt op de grond terecht maar wordt daarover verdeeld. Dit ‘verdelen’, verplaatsen over of steun nemen op de grond keert de beweging als het ware om. Je bewoog eerst richting de grond maar door steun te nemen op die grond wordt je beweging omgekeerd en gebruik je de grond om je evenwicht te houden. De grond wordt dan het stabiele punt van waaruit je beweegt. Dit wordt ook wel ‘gronden’ of ‘aarden’ genoemd.
Aandacht richten
Om op het stoeltje te blijven, moet je er met je billen stevig op blijven zitten, zodat je voldoende druk op het stoeltje uitoefent. Omdat het steunpunt van het stoeltje iets is afgerond moet je daarbij ook voortdurend kleine corrigerende bewegingen maken. Gelukkig lokt het stoeltje dat bijna automatisch uit, je hoeft er weinig aandacht aan te besteden. De noodzaak om op deze manier voortdurend je evenwicht te bewaren, zorgt ervoor dat het gemakkelijker is om alert of geconcentreerd te blijven. Je bent dus minder snel afgeleid. Dat komt vooral door het voortdurend activeren van je evenwichtsorgaan en de informatie uit je spieren, die er samen voor zorgen dat er voldoende druk op het stoeltje blijft. Dat gebeurt bijna automatisch. Meerdere keren per dag - minstens drie keer en minstens vijf minuten - op het stoeltje te zitten, zal ook de rest van de dag invloed op je alertheid en concentratie kunnen hebben.
Andere praktische toepassingen voor kinderen en volwassenen
De Balance Otto is voor kinderen, ongeveer vanaf 3 of 4 jaar, heel geschikt om als ‘stoel’ te gebruiken bij het spelen op de grond of bij een lage tafel. Of bijvoorbeeld bij het kijken naar de televisie of het spelen met een tablet. Zet het ‘stoeltje’ binnen handbereik en een kind zal zelf waarschijnlijk nog veel meer mogelijkheden ontdekken.
Hoewel ik in eerste instantie dacht dat het alleen voor kinderen was, vind ik het zelf ook heel prettig om op te zitten. Het kan dan ook heel goed door volwassenen worden gebruikt. Bijvoorbeeld door ouders met jonge kinderen, therapeuten, leerkrachten en anderen die beroepsmatig veel met kinderen op de grond werken of spelen.
Daarnaast kun je ook, zeker als volwassene, op het ‘stoeltje’ zitten door niet met je voeten maar met je onderbenen, van je knieën tot aan je tenen, op de grond te steunen. Je zit dan zelfs nog wat stabieler. Op deze manier kan de Balance Otto heel goed als meditatiebankje of stoeltje worden gebruikt.
Dit stoeltje is samen met andere speelgoedideeen ook te vinden bij cadeautips.
|
|
Speelgoedtip: Hangmat onder een tafel
Een hele leuke speelgoed- of materiaaltip is afkomstig van de facebookpagina van Intenne over kinderen en volwassenen met hooggevoeligheid van Marianne Voetee.
Zij schrijft: "Wanneer mijn kinderen thuis komen uit school lijken ze in eerste instantie energie voor tien te hebben - springen, druk praten en rennen. Maar wat betreft energie heb ik het mis want al snel is alles wat ik zeg niet goed, "dat snoepje wil ik niet", "ik wil bij iemand spelen", alles is NEE.
Diagnose: overprikkeld. School is veel: opletten, stil zitten, iets goed op papier krijgen, pikorde onder klasgenoten, uitgestelde aandacht, veel kinderen dus veel geluid, presteren, enzovoort. Ik heb daar hier thuis het volgende op bedacht: Ik heb twee hangmatten om de tafel gehangen. Ze kruipen na schooltijd altijd eerst een half uurtje met een boekje, een snoepje en wat drinken, in die hangmat. Daarna ziet de wereld er ineens heel anders uit voor ze. En ook voor mij!"
|
|
Spelen, SI en Speelsuggesties
De informatie uit de vorige nieuwsbrief over spelen is nu te vinden op de websitepagina: spelen.
|
|
Adressenlijst SI therapeuten
Op de website sensomotorische-integratie staat een adressenlijst met SI therapeuten die de cursus sensomotorische integratie in Groningen of een andere SI opleiding hebben gevolgd. Deze adressenlijst is een veel bezochte pagina. Ik probeer er dan ook alles aan te doen om de gegevens up-to-date te houden. De vermelding op deze adressenlijst is gratis voor therapeuten die in Groningen de cursus hebben gevolgd, voor andere SI therapeuten kost de vermelding €25,- per jaar.
Ik wil hierbij graag een oproep te doen, of iedereen die de cursus in Groningen heeft gevolgd, wil kijken of zijn of haar gevens nog kloppen. Adressenlijst therapeuten
Wijzigingen hoor ik graag!
|
|
Cursussen sensorische informatieverwerking voor paramedici:
De verschillende cursussen sensomotorische integratie worden nu onder de naam sensorische informatieverwerking door EstaSI georganiseerd. Aan de opzet en inhoud van de cursussen sensomotorische integratie die van 1983 tot en met 2012 in Groningen werden georganiseerd, is verder niets veranderd. Uiteraard worden wel steeds de nieuwste inzichten op het gebied van SI in de cursussen verwerkt. Er is nu ook een cursus georganiseerd voor paramedici werkzaam met ouderen en dementerenden.
Cursusplaats: Ermelo.
Tiendaagse cursussen sensorische informatieverwerking die in het najaar van 2016 en het voorjaar van 2017 beginnen:
Cursus voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten werkzaam met kinderen (zonder verstandelijke beperking):
- najaar 2016: 15 en 16 september, 13 en 14 oktober, 10 en 11 november, 15 en 16 december, 19 en 20 januari 2017
- voorjaar 2017: 9 en 10 februari, 16 en 17 maart, 13 en 14 april, 8 en 9 juni, 29 en 30 juni
Deze cursussen worden gegeven door Esther Fleurbaay. Zie voor verdere informatie EstaSI
Cursus voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten werkzaam met kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking:
- najaar 2016: 8 en 9 september, 6 en 7 oktober, 3 en 4 november, 8 en 9 december, 12 en 13 januari 2017
-
voorjaar 2017: 2 en 3 februari, 9 en 10 maart, 6 en 7 april, 1 en 2 juni, 22 en 23 juni
Deze cursusseb worden gegeven door Cor Reusen. Zie voor verdere informatie EstaSI
Achtdaagse cursus sensorische informatieverwerking die in september 2016 begint:
Cursus voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten en andere professionals met een HBO opleiding werkzaam met ouderen en dementerenden:
- najaar 2016: 22 en 23 september, 13 en 14 oktober, 10 en 11 november, 8 en 9 december. Deze cursus is vol.
- voorjaar 2017: 16 en 17 februari, 23 en 24 maart, 20 en 21 april, 18 en 19 mei
Deze cursussen worden gegeven door Erik Storck. Zie voor verdere informatie EstaSI |
|
Studiedagen voor paramedici die eerder een SI cursus hebben gevolgd:
Er worden door estaSI trainingen ook weer studiedagen georganiseerd voor paramedici die eerder de cursus sensomotorische integratie of een vergelijkbare cursus hebben gevolgd. De cursusplaats is Ermelo.
Deze studiedagen worden gegeven door Cor Reusen.
- najaar 2016: 17 en 18 november
- voorjaar 2017: 15 en 16 juni
- najaar 2016: 22 en 23 november
- voorjaar 2017: 12 en 13 juni
Deze studiedagen worden gegeven door Cor Reusen.
Zie voor verdere informatie estaSI
|
|
Cursus sensorische informatieverwerking voor anders opgeleiden:
Cursussen voor orthopedaggogen, psychologen, leerkrachten, remedial teachers, sociaal pedagogische hulpverleners, groepsleiders, verpleegkundigen en andere hulpverleners of professionals met een HBO opleiding.
De cursussen sensomotorische integratie worden nu onder de naam sensorische informatieverwerking door estaSI georganiseerd. Aan de opzet en inhoud van de cursussen sensomotorische integratie die van 1983 tot 2012 in Groningen werden georganiseerd is verder niets veranderd. Uiteraard worden wel steeds de nieuwste inzichten op het gebied van SI in de cursussen verwerkt. Er wordt nu ook een cursus georganiseerd voor paramedici en professionals met een HBO opleiding werkzaam met ouderen en dementerenden.
Cursusplaats: Ermelo.
Zesdaagse cursussen sensorische informatieverwerking die in het najaar van 2016 en het voorjaar van 2017 beginnen:
Voor orthopedagogen, psychologen, groepsleiders, sociaal pedagogisch medewerkers, remedial teachers, leerkrachten, verpleegkundigen en andere professionals werkzaam met kinderen (zonder verstandelijke beperking):
-
najaar 2016: 6 en 7 oktober, 24 en 25 november, 26 en 27 januari 2017
-
voorjaar 2017: 16 en 17 februari, 30 en 31 maart, 11 en 12 mei
Deze cursussen worden gegeven door Esther Fleurbaay. Zie voor verdere informatie EstaSI
Voor orthopedagogen, psychologen, groepsleiders, sociaal pedagogisch medewerkers, remedial teachers, leerkrachten, verpleegkundigen en andere professionals werkzaam met kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking:
-
najaar 2016: 14 en 15 november, 19 en 20 december, 23 en 24 januari 2017
-
voorjaar 2017: 13 en 14 februari, 27 en 28 maart, 8 en 9 mei
Deze cursussen worden gegeven door Cor Reusen. Zie voor verdere informatie EstaSI
Achtdaagse cursussen sensorische informatieverwerking die in het najaar van2016 en het voorjaar van 2017 beginnen
Voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten en andere professionals met een HBO opleiding werkzaam met ouderen en dementerenden:
-
najaar 2016: 22 en 23 september, 13 en 14 oktober, 10 en 11 november, 8 en 9 december. Deze cursus is vol.
-
voorjaar 2017: 16 en 17 februari, 23 en 24 maart, 20 en 21 april, 18 en 19 mei
Deze cursussen worden gegeven door Erik Storck. Zie voor verdere informatie EstaSI
|
|
U krijgt deze nieuwsbrief omdat u in mijn adressenbestand voorkomt.
Iedereen die belangsteling heeft voor sensomotorische integratie, sensorische integratie, sensorische informatieverwerking of sensory processing kan zich voor de nieuwsbrief aanmelden via de website sensomotorische integratie. Aanmelden.
Deze nieuwsbrief zal afhankelijk van de beschikbare wetenswaardigheden verschijnen. U kunt ook informatie voor deze nieuwsbrief insturen.
|
|
Met vriendelijke groet
Els Rengenhart
| |
