Nieuwsbrief Sensomotorische integratie
 
Maart 2018
 
     In deze nieuwsbrief aandacht voor spugen, een vaak onbegrepen gedrag. Bij de consulten en de supervisie gesprekken die ik nog regelmatig doe, kwam ik dat gedrag het afgelopen halfjaar verschillende keren tegen. Het leek me daarom zinvol om er in deze nieuwsbrief wat uitgebreider op in te gaan. Daarnaast heb ik op verzoek van twee leveranciers het kinderdrukvest en de Swingy Tingy, een spiraal die om je arm kan draaien, op hun therapeutische mogelijkheden bekeken.
       Het probleem van 'Overprikkeld zijn' zoals in de nieuwsbrief van oktober 2017 beschreven is nu op de website bij specifieke problemen te vinden.  
       Tenslotte aandacht voor de adressenlijst van SI therapeuten op mijn website. Het is een drukbezochte pagina die ik graag up-to-date wil houden. Daarvoor heb ik wel de medewerking van de op adressenlijst vermelde therapeuten nodig. Mocht je werkadres zijn veranderd, of ben je ander werk gaan doen, geef het even door.
 
Veel leesplezier.
 
Els
 
In deze nieuwsbrief:
 
  
  
 Waarom spuugt een kind? 
               
 
Kinderen met prikkelverwerkings problemen vertonen soms onbegrepen gedrag. Spugen is daar een voorbeeld van. Het is gedrag dat over het algemeen niet geaccepteerd wordt en alleen maar negatieve reacties oproept. In plaats van er op een negatieve manier op te reageren, is het beter om je af te vragen waarom een kind dat doet. 
 
Spugen is een sterke afweerreactie. Er gebeurt iets wat het kind absoluut niet wil. Er wordt teveel gevraagd aan het kind of hij kan bepaalde prikkels niet verwerken. Bij het spugen probeert het kind als het ware een extra beschermingslaag om zich heen te creëeren waar de ander niet welkom is. Hij sluit zich daarmee af voor contact met zijn omgeving. Dat wordt nog versterkt door eventuele negatieve reacties op het spugen.
 
 
Wat te doen?
 
Over het algemeen helpt het niet om voortdurend te zeggen dat het kind niet mag spugen. Het is beter om te proberen op een andere manier contact te maken. Niet zo zeer als directe reactie op het spugen, maar door later op de dag bij andere activiteiten. 
  • Letterlijk meer achter het kind te gaan staan in plaats van tegenover hem. Op die manier gaan we minder de confrontatie aan. Ook kan het helpen als we zelf op de grond gaan zitten, zodat we op dezelfde hoogte als het kind zijn of zelfs nog iets lager. Bewaar hierbij aanvankelijk wat afstand en probeer langzaam dichterbij te komen. Als therapeut of een andere hulpverlener is het daarbij belangrijk dat je niet tussen het kind en zijn ouders of een ander vertrouwd persoon in gaat zitten. Dat kan als extra bedreigend worden ervaren. De toegang tot de vertrouwenspersoon wordt daardoor afgesloten.
  • Contact maken door met druk je handen op de rug van het kind te leggen. Daarmee geef je hem of haar letterlijk en figuurlijk steun. Doe dat altijd met twee handen waarbij je als het ware van je ene hand naar je andere hand duwt of druk geeft. Je kunt ook druk geven 'door het kind heen' richting de grond. De grond is dan het vaste punt waar je heen duwt.
  • Langzaam je handen verplaatsen terwijl de druk behouden blijft. Je kunt het kind dan ook met verschillende materialen gaan aanraken. Bijvoorbeeld met de massagehandschoen die is beschreven bij cadeautips.  Of zoals beschreven bij aanraken en bewegen op schoot.
De afweer die het kind vertoont met het ‘spuuggedrag’ en waarmee hij als het ware tegenover de wereld komt te staan, probeer je op deze manier te veranderen in een meer open houding waarin hij zich figuurlijk gesteund voelt. Het steun ervaren van een ander of van de grond draagt altijd bij aan het gevoel van veiligheid en acceptatie.
 
Het is zinvol om de beschreven manier van benaderen zoveel mogelijk op verschil- lende momenten van de dag toe te passen. Niet zozeeer als afzonderlijke activiteit, maar als manier van benaderen bij andere activiteiten. Er is bijna geen activiteit waarbij het niet kan worden gedaan. Begin met het toepassen bij één activiteit, bijvoorbeeld tijdens het eten, en breidt het langzaam naar andere activiteiten uit. Het kan voor je kind een wereld van verschil maken!
    
 
   
 
 
Squease kindervest 
                       
Kinderdrukvest 
 
7-jarig jongen met kindervest
 
 
Van Squease kreeg ik het kinderdrukvest toegestuurd om uit te proberen - maatje XXS voor kinderen van 4-7 jaar. Het eerste wat opvalt is, dat het vest echt super licht is. Het weegt bijna niets. Daardoor is het gemakkelijk mee te nemen en draagt het prettig. Het vest heeft een goede pasvorm en is goed op maat in te stellen. Op de foto wordt het vest over een blouse gedragen. Het kan natuurlijk ook over een T-shirt en dan onder een overhemdje of iets anders worden gedragen. De jongen op de foto vond het vest meteen prettig zitten en wilde het graag aanhouden. Ook leuk om de lucht er uit te laten lopen en de druk weer terug te voelen komen. Door een extra veiligheidsventiel in het kindervest kan het met de handpomp niet te ver worden opgepompt. Het pompje kan worden afgekoppeld terwijl het vest opgeblazen blijft. Het ventiel kan dan onzichtbaar in het vest opgeborgen worden. Al met al een zeer doordacht product.
 
 
Hoe werkt het? 
 
Bij hoge alertheid
Volgens Squease helpt een drukvest om om te gaan met stress, angst en overprikkeling. In al deze situaties is er sprake van een hoge alertheid. De situatie wordt in mindere of meerdere mate als onveilig ervaren met als gevolg dat je vooral op overleving gericht gedrag vertoont - vechten, vluchten, verstarren van angst of een andere emotionele ontlading. Het even de tijd nemen om te zien wat de meest adequate reactie in een bepaalde situatie is, ontbreekt. De spanning loopt op en je bent vooral op de omgeving gericht die je als een bedreiging ervaart. Je zet je  schrap om je als het ware tegen die omgeving te beschermen. Dat zorgt voor een verhoogde spanning in je denken, en het krampachtig aanspannen van de nekspieren om het hoofd te fixeren. Door het krampachtig aanspannen van de nekspieren wordt als het ware het vestibulaire- of evenwichtsorgaan 'uitgeschakeld'.
 
Alertheid verlagen 
De beste manier om de alertheid te verlagen is steun nemen - op de grond of op iets anders. Steun nemen geeft ontspanning. Bij iemand met een hoge alertheid wil je vooral ontspanning van het hoofd en de nekspieren. Dat is het eenvoudigste te bereiken door die steun te geven aan het bovenste gedeelte van de romp. Dat doe je  ook als je iemand naar je toe trekt om op schoot te nemen of om te troosten. Je  geeft steun aan de romp en houdt iemand stevig vast. Je geeft letterlijk een steunpunt wat lager in het lichaam, waardoor het hoofd en de nekspieren kunnen ontspannen. Het effect van een drukvest is te vergelijken met het op die manier stevig worden vastgehouden. Het kan gebruikt worden om de alertheid te verlagen waardoor stress, angst en overprikkeling verminderen. Met name op spannende momenten kan het vest worden ingezet door het op te pompen. Op andere momenten is die extra druk mogelijk niet nodig en kun je de lucht er weer uit laten lopen.
 
Bij lage Alertheid
Er is sprake van lage alertheid wanneer het hoofd zich onvoldoende kan richten of stabiliseren op de romp tijdens onze dagelijke bezigheden. Dat gebeurt grotendeels onder invloed van de ogen en het vestibulaire- of het evenwichtsorgaan. Die houden je wakker en bij de les. Maar om het hoofd op de romp te kunnen richten moet die romp wel als een stabiel punt kunnen fungeren. Soms lukt dat niet door instabiliteit van de romp. Daar kunnen allerlei oorzaken voor zijn zoals een lage spierspanning en problemen met het gebruik van de proprioceptieve zintuiginformatie, de informatie uit de spieren en gewrichten. Het vestibulaire- of evenwichtsorgaan kan dan ook onvoldoende zijn werk doen. Mogelijk is bij een aantal van deze kinderen het selectief inzetten van het drukvest een optie.
 
 
Verdere informatie over het  Squease kindervest is te vinden op www.drukvest.nl en op de pagina over druk- en verzwaringsmaterialen. Squease is ook te vinden bij leveranciers.
 
 
   
 
 
Swingy Thingy - een fascinerende metalen spiraal  
 
 
 
swingy thingy plat 
 
 
Met een neerwaartse beweging van je hand springt de spiraal open
 
 
swingy thingy opengesprongen
 
 
Van toys42hands kreeg ik de Swingy Thingy toegestuurd om uit te proberen. Het is een fascinerende in elkaar gedraaide spiraal. Door hem plat op je vlakke hand te leggen en een neerwaartse beweging te maken springt de spiraal open. Door je andere hand bovenop de spiraal te leggen en je handen in tegengestelde richting naar je toe te draaien, vouwt de spiraal zich weer op.   
 
 
Met twee handen de spiraal weer opvouwen
 
 
De spiraal vouwt zich weer op door beide handen in tegengestelde richting te draaien  
 
Wat kun je er  mee?
 
Om je arm laten draaien
Het leuke is dat je de spiraal om je arm kan laten draaien. Doe daarvoor de spiraal opgevouwen als een soort armband om je pols - de spiraal zal zich meteen uitvouwen. Doe je arm omhoog en de spiraal 'loopt' over je arm naar je schouder. Doe je arm weer omlaag en de spiraal 'loopt' weer naar je pols. Dit lukt het beste op blote huid.
 
 
spiraal 'loopt' over arm
 
Spiraal draait of 'loopt' over arm
 
Door je vingers in elkaar te haken, kun je de spiraal van je ene arm naar de andere arm laten 'lopen' en weer terug. Door precies op tijd je armen omhoog of weer omlaag te houden, blijft de spiraal in beweging. Soms moet je bij je elleboog of je pols even schudden om de spiraal door te laten lopen. Op deze manier kun je de spiraal ook aan de arm van iemand anders doorgeven. 
 
Het laten draaien van de spiraal om je armen is een leuke activiteit, die ook nog een aantal specifieke voordelen oplevert:
  • Het voelen van je armen. De spiraal zelf voelt vrij neutraal aan. Het lokt niet meteen uit om er iets mee te gaan doen. Maar zodra je de spiraal over je arm laat lopen geeft dat een prettig gevoel dat wordt veroorzaakt door het voortdurende en op een ritmische manier aangeraakt worden door de spiraal. Ook na het beëindigen van deze activiteit kan er nog langere tijd - tot enkele uren - een licht gevoel van tinteling in je armen aanwezig zijn. Het geeft extra lichaamsgevoel of lichaamsbewustzijn aan je armen, hetgeen met name een positief invloed op de alertheid heeft. Naast het tintelige gevoel spelen de onderstaande factoren daarbij ook een rol.
  • Het draaien van de spiraal om je armen is leuk om naar te kijken.
  • De voortdurende beweging van de spiaal houdt de aandacht extra vast.
  • Het is een tweehandige activiteit. Zeker wanneer je de spiraal van je ene arm naar je andere arm laat lopen.
  • Om de spiraal over je armen te laten lopen is het nodig om je armen voortdurend te bewegen.
 
Om een touw of plastic slang laten draaien
 
 
Om een touw heen laten lopen
 
 
 
Bij de Swingy Thingy wordt een plastic slang geleverd, waar je de spiraal ook om heen kunt laten draaien. Dit geeft weer andere mogelijkheden met name wat betreft de samenwerking van de beide armen en het is leuk om naar te kijken. Het extra beetje lichaamsbewustzijn zoals bij het draaien van de spiraal om je armen is er echter niet. 
 
Om je been laten draaien
 
Omdat het om je arm laten draaien van de spiraal langdurig een prettig gevoel opleverde, heb ik ook nog wat geëxperimenteerd met het draaien van de spiraal om mijn onderbeen. Voor een volwassene is het niet mogelijk om de spiraal om het bovenbeen te kunnen draaien - bij een sommig kinderen zal dat wel lukken. Maar hoe laat je de spiraal om je onderbeen lopen? 
  • Je kunt op je rug gaan liggen, je benen in de lucht steken en de spiraal om je enkel doen. De spiraal loopt dan langs je onderbeen naar je knie. Om de spiraal weer terug te laten lopen zet je je voeten op de grond terwijl je zelf tot zit komt of zelfs tot stand. Door weer achterover op je rug te rollen en je been in de lucht te stekken looopt de spiraal weer naar je knie. 
  • Ik heb het me zelf wat gemakkelijker gemaakt door op de rand van een ronde mini-trampoline te gaan zitten en me achterover op mijn rug op de mini-trampoline te laten rollen. Je benen gaan dan bijna autiomatisch omhoog. Door je benen naar beneden te doen, kom je bijna vanzelf ook weer tot zit op de mini-trampoline. Ook kun je dan gemakkelijker weer gaan staan. Dat is eigenlijk alleen belangrijk bij kinderen waarbij de spiraal om hun bovenbeen kan draaien. In plaats van de mini-trampoline kun je hiervoor natuurlijk ook het randje van je bed gebruiken of van een zitbank.
  • Hoewel ik het zelf niet heb uitgeprobeerd, is het waarschijnlijk ook leuk in combinatie met een gewone schommel. Tijdens het schommelen kan de spiraal afwisselend omhoog en weer naar beneden over armen en of benen lopen.
 
De Swingy Thingy spiraal is geschikt voor kinderen vanaf 5 jaar. Hij werkt het beste op de blote huid of met de plastic slang. Ik denk dat enige voorzichtigheid in het gebruik wel op zijn plaats is. Hij is niet geschikt om mee te gooien of hardhandig mee om te gaan. De Swingy Thingy spiraal is voor €7,95 verkrijgbaar bij Toys42hands.
Toys42hands is ook te vinden bij leveranciers
 
 
   
 
 
Adressenlijst SI therapeuten 
 
Op de website sensomotorische-integratie staat een adressenlijst met SI therapeuten. De vermelding op deze adressenlijst is gratis voor therapeuten die in Groningen de cursus hebben gevolgd. Aan hen zal binnenkort weer het verzoek worden gedaan om hun gegevens te controleren. Zorg er in ieder geval voor dat je email adres klopt. Therapeuten met een niet werkend email adres worden van de adressenlijst afgehaald. Veranderingen bij voorkeur via de website of anders per email info@sensomotorische-integratie.nl   
 
Voor SI therapeuten die een andere SI opleiding hebben gevolgd kost de vermelding €25,- per jaar. Mogelijk het overwegen waard. Adressenlijst therapeuten
 
Hiervoor kun je je bij voorkeur opgeven via de website of anders per email info@sensomotorische-integratie.nl   
 
 
 
 
 
 
Overprikkeld zijn of toch niet? 
 
Op de website sensomotorische-integratie is bij de specifieke problemen informatie over overprikkeld zijn toegevoegd. Overprikkeld zijn of toch niet?  Zoals eerder te lezen was in de nieuwsbrief van oktober 2017.
 
 
 
 
Nieuwsbrief:
 
 
U krijgt deze nieuwsbrief omdat u in mijn adressenbestand voorkomt.
 
Iedereen die belangsteling heeft voor sensomotorische integratie, sensorische integratie, sensorische informatieverwerking of sensory processing kan zich voor de nieuwsbrief aanmelden via de website sensomotorische integratie.  Aanmelden.
 
Heeft u geen behoefte aan deze informatie dan kunt u zich voor deze nieuwsbrief afmelden. Uw kunt ook uw gegevens veranderen. Uitschrijven / Gegevens wijzigen
 
U kunt de nieuwsbrief ook naar andere belangstellende doorsturen.  Stuur deze email door naar een vriend
 
Deze nieuwsbrief is gemaakt met het YMLP your mailinglist provider.
 
Deze nieuwsbrief zal afhankelijk van de beschikbare wetenswaardigheden verschijnen. U kunt ook informatie voor deze nieuwsbrief insturen.  
 
 
Met vriendelijke groet
 
Els Rengenhart