Scroll down voor nederlandse versie, hier
|
|
Si ce courrier ne s'affiche pas, cliquez sur ce lien
Cet email est-il illisible ? Cliquez ici
|
|
 |
|
Actualités - N°22 - 06 2025
|
|
Rentabilité en hausse, effectifs en baisse :le paradoxe du secteur bancaire
|
Rédigé par Stéphanie Cutrona
|
Malgré un contexte économique mondial incertain, les banques belges ont su tirer leur épingle du jeu en 2023, affichant des performances financières solides. Portées par la hausse des taux d’intérêt et une diversification accrue de leurs services, les grandes institutions financières du pays ont non seulement maintenu, mais souvent renforcé leur chiffre d’affaires.
L'EBITDA du secteur bancaire, indicateur clé de la rentabilité opérationnelle, a montré une croissance et une stabilité, reflétant une gestion efficace des coûts et une adaptation aux nouvelles conditions de marché. Les marges brutes sont restées robustes, indiquant une capacité à générer des profits, malgré les défis économiques.
Ces indicateurs démontrent que les banques belges disposent d'une assise financière solide, leur permettant de traverser les périodes d'incertitude économique.
Licenciements dans le secteur bancaire
Et pourtant … En 2023, le secteur bancaire mondial a vu la suppression de plus de 60 000 emplois malgré de très bonnes performances financières. En Belgique, des institutions telles qu'ING ont procédé à des licenciements, notamment dans les services de support et les centres d'appels. ING Belgique a poursuivi sa stratégie de transformation numérique, entraînant la fermeture de 200 agences en un an.
Les banques invoquent des raisons telles que la digitalisation, la nécessité d'efficacité opérationnelle et la réduction des coûts pour justifier ces suppressions de postes. Cette restructuration et ces mesures ont suscité des inquiétudes du côté syndical, qui souligne l'impact social de ces mesures sur l'emploi, en particulier dans un contexte où la banque affiche une rentabilité élevée.
Réductions d'effectifs : des méthodes indirectes
Dans le secteur bancaire, les réductions d'effectifs se manifestent fréquemment par des départs "volontaires" fortement encouragés, des mobilités internes imposées et des réorganisations structurelles. Ces approches permettent aux institutions financières de diminuer leurs effectifs sans recourir à des plans de sauvegarde de l'emploi, évitant ainsi certaines obligations légales.
Il est difficile de concilier la bonne santé financière des banques avec les "licenciements" massifs, ce qui soulève des questions sur les priorités des institutions financières. Les suppressions de postes affectent non seulement les employés concernés mais aussi l'économie locale, en réduisant le pouvoir d'achat et en augmentant le chômage.
Les syndicats plaident pour un équilibre entre la performance financière et la responsabilité sociale, appelant à un dialogue constructif pour explorer des alternatives aux licenciements, telles que la reconversion ou la formation continue. Ils estiment que la transformation numérique ne devrait pas se faire au détriment de l'emploi, surtout lorsque les résultats financiers permettent d'envisager des solutions plus inclusives.
Analyse financière d'ING Belgique
En 2023, ING Belgique a enregistré des performances financières remarquables, atteignant un bénéfice avant impôts de 1,2 milliard d'euros le plus élevé de son histoire, soutenu par un chiffre d'affaires de 3,573 milliards d'euros. Cette croissance est principalement attribuable à un environnement de taux d'intérêt favorable et à une gestion efficace des coûts opérationnels, qui se sont élevés à 2,2 milliards d'euros, incluant 95 millions d'euros de coûts de restructuration. Le rendement sur fonds propres a atteint 15 %, reflétant une utilisation efficiente du capital. |
Voici les chiffres des comptes consolidés ING : |
En mars 2025, une banque voisine bien connue telle que BNP Paribas a annoncé son intention de fermer environ 500 agences en France d'ici 2030, réduisant ainsi son réseau d'un tiers. Cette décision s'inscrit dans une stratégie de digitalisation accrue, visant à adapter les services bancaires aux nouvelles habitudes des clients. La banque prévoit de fermer environ 100 agences par an pour atteindre cet objectif.
Contrairement à ING, qui a procédé à des licenciements massifs, BNP Paribas affirmait qu'aucun licenciement massif n'était envisagé dans le cadre de cette réorganisation. La banque privilégie la mobilité interne pour repositionner ses collaborateurs au sein du groupe. Cependant, en février 2023, la branche « Personal Finance » de BNP Paribas a envisagé la suppression progressive d'environ 900 postes.
Malgré ces restructurations, BNP Paribas a également affiché des performances financières solides.
BNP Paribas a récemment renforcé sa politique de distribution de dividendes, reflétant sa solide performance financière. En mai 2025, la banque a versé un dividende final de 4,79 € par action au titre de l'exercice 2024, représentant 50 % du bénéfice net distribuable.
Prenons l’exemple de BNP Paribas Real Estate qui distribue l’entièreté de son bénéfice aux actionnaires du groupe… Cette entreprise est une filiale belge du groupe BNP Paribas spécialisée dans les services immobiliers.
|
En conclusion, bien que la solidité financière de certaines banques telles qu'ING Belgique soit indéniable, les décisions stratégiques prises en matière de restructuration soulèvent des questions sur la conciliation entre rentabilité et responsabilité sociale.
Bien que ces transformations soient souvent présentées comme des évolutions technologiques inévitables, elles soulèvent des questions éthiques et sociales. Les méthodes employées pour réduire les effectifs, souvent sans recourir à des procédures formelles telles que la procédure Renault, peuvent être perçues comme des licenciements déguisés. Cette stratégie soulève des préoccupations quant à la transparence des processus et à la protection des salariés.
Il apparaît clairement que les restructurations dans le secteur bancaire belge ne sont pas dictées par une nécessité économique impérieuse, mais plutôt par des choix stratégiques visant à maximiser les profits. Les performances financières solides des principales banques contrastent avec les réductions d'effectifs et les fermetures d'agences, soulevant des questions sur les motivations réelles de ces restructurations.
Les restructurations bancaires : une nécessité ou une stratégie de profit ?
La réponse est claire pour les travailleurs du secteur.
Il est plus qu’essentiel que les parties prenantes collaborent pour assurer une transition équitable vers un modèle bancaire plus numérique, sans compromettre l'emploi et le bien-être des employés.
|
De rentabiliteit stijgt, het personeelsbestand daalt: ziedaar de paradox van de banksector
|
Geschreven door Stéphanie Cutrona
|
Ondanks de onzekere mondiale economische context hebben de Belgische banken zich aardig weten te redden in 2023 met stevige financiële resultaten. Dankzij de stijging van de rentevoeten en een grotere diversificatie van hun diensten konden de grote financiële instellingen van het land hun omzet niet enkel behouden maar zelfs verhogen.
De EBITDA van de banksector, de belangrijkste indicator voor de operationele rentabiliteit, wijst op groei en stabiliteit, wat de weerspiegeling is van doeltreffend kostenbeheer en aanpassing aan de nieuwe marktvoorwaarden. De brutomarges zijn robuust gebleven, wat wijst op het vermogen om winst te genereren ondanks de moeilijke economie.
Deze indicatoren tonen aan dat de Belgische banken over een stevige financiële basis beschikken waarmee ze de onzekere economische periodes kunnen doorstaan.
Ontslagen in de banksector
En toch… In 2023 sneuvelden in de banksector wereldwijd meer dan 60 000 banen ondanks heel goede financiële resultaten. In België zijn instellingen zoals ING overgegaan tot ontslagen, met name in de ondersteunende diensten en de callcenters. ING België heeft haar strategie van digitale transformatie voortgezet, wat de sluiting met zich brengt van 200 kantoren in één jaar.
Ter rechtvaardiging van het banenverlies halen de banken redenen aan zoals digitalisering, de nood aan operationele doeltreffendheid en vermindering van de kosten. Deze herstructurering en deze maatregelen hebben ongerustheid met zich gebracht aan de kant van de vakbond, die de sociale impact onderstreept van deze maatregelen op de tewerkstelling, in het bijzonder in een context waarin de bank een hoge rentabiliteit vertoont.
Daling van het personeelsbestand: onrechtstreekse methodes
In de banksector nemen de dalingen van het personeelsbestand vaak de vorm aan van "vrijwillige" vertrekken die sterk worden aangemoedigd, van opgelegde interne overplaatsingen en van structurele herstructureringen. Met deze methodes kunnen de financiële instellingen hun personeelsbestand verminderen zonder gebruik te maken van plannen ter behoud van de werkgelegenheid, en zo kunnen ze bepaalde wettelijke verplichtingen uit de weg gaan.
De goede financiële gezondheid van de banken valt moeilijk te rijmen met de massale "ontslagen", en doet vragen rijzen over waar de prioriteiten van de financiële instellingen liggen. Het banenverlies treft niet enkel de betrokken bedienden maar ook de lokale economie, want het leidt tot vermindering van de koopkracht en tot meer werkloosheid.
De vakbonden pleiten voor een evenwicht tussen de financiële resultaten en de sociale verantwoordelijkheid, en roepen op tot een constructieve dialoog om alternatieven voor ontslagen te onderzoeken, zoals omscholing of permanente vorming. Ze menen dat de digitale transformatie niet zou mogen plaatsvinden ten koste van de werkgelegenheid, vooral wanneer de financiële resultaten het mogelijk maken om te kiezen voor meer inclusieve oplossingen.
Financiële analyse van ING België
In 2023 heeft ING België opmerkelijke financiële resultaten geboekt, met een winst vóór belastingen van 1,2 miljard euro, het hoogste cijfer ooit, gestut door een omzet van 3,573 miljard euro. Deze groei is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een context van een gunstige rentevoet en aan een doeltreffend beheer van de bedrijfskosten, die 2,2 miljard euro bedragen, en in dit bedrag zit 95 miljoen aan herstructureringskosten. Het rendement op het eigen vermogen bedroeg 15%, hetgeen een doeltreffende aanwending van het kapitaal weerspiegelt.
|
Hier volgen de cijfers van 2023 van de geconsolideerde jaarrekening van ING:
|
In maart 2025 kondigde een bekende en soortgelijke bank genaamd BNP Paribas aan dat ze van plan is om ongeveer 500 kantoren in Frankrijk te sluiten tegen 2030, waarmee ze haar netwerk met één derde verkleint. Deze beslissing ligt in de lijn van een strategie van meer digitalisatie, ten einde de diensten van de bank aan te passen aan de nieuwe gewoontes van de klanten. Om die doelstelling te bereiken is de bank van plan om ongeveer 100 kantoren per jaar te sluiten.
In tegenstelling tot ING, die is overgegaan tot massale ontslagen, verklaarde BNP Paribas dat er in het kader van deze reorganisatie geen enkel massaal ontslag werd overwogen. De bank geeft de voorkeur aan interne overplaatsingen om haar medewerkers binnen de groep te herpositioneren. In februari 2023 echter heeft de afdeling "Personal Finance" van BNP Paribas de geleidelijke afschaffing van ongeveer 900 jobs overwogen.
Ondanks deze herstructureringen kon ook BNP Paribas stevige financiële resultaten voorleggen.
Recent heeft BNP Paribas haar beleid inzake uitkering van dividenden versterkt, wat haar stevig financieel resultaat weerspiegelt. In mei 2025 heeft de bank een slotdividend gestort van 4,79€ per aandeel voor het boekjaar 2024, wat 50% vertegenwoordigt van de netto uitkeerbare winst.
Laat ons het voorbeeld nemen van BNP Paribas Real Estate die haar volledige winst uitkeert aan de aandeelhouders van de groep... Deze onderneming is een Belgische dochtervennootschap van de groep BNP Paribas en is gespecialiseerd in vastgoeddiensten.
|
Kortom, hoewel niet kan ontkend worden dat sommige banken zoals ING België financieel sterk staan, roepen de strategische beslissingen inzake herstructurering vragen op over het samengaan van rentabiliteit en sociale verantwoordelijkheid.
Deze transformaties worden vaak voorgesteld als onvermijdelijke technologische evoluties. Niettemin roepen ze ethische en sociale vragen op. De methodes om het aantal personeelsleden te verminderen, waarbij vaak geen gebruik wordt gemaakt van formele procedures zoals de procedure Renault, kunnen worden beschouwd als verdoken ontslagen. Deze strategie baart zorgen op het vlak van transparantie van de procedures en op het vlak van de bescherming van de loontrekkenden.
Het is duidelijk dat de herstructureringen in de Belgische banksector niet worden ingegeven door een dwingende economische noodzaak, maar eerder door strategische keuzes die maximale winst beogen. De stevige financiële resultaten van de belangrijkste banken staat in schril contrast met de vermindering van het aantal personeelsleden en met het sluiten van kantoren. Dit doet dan ook de vraag rijzen welke de werkelijke redenen zijn voor deze herstructureringen.
Zijn de herstructureringen in de banksector een noodzaak of een winststrategie?
Voor de werknemers van de sector is het antwoord duidelijk.
Het is van essentieel belang dat de belanghebbende partijen samenwerken om te zorgen voor een billijke transitie naar een meer digitaal bankmodel, zonder afbreuk te doen aan de werkgelegenheid en aan het welzijn van de bedienden.
|
|
En savoir plus sur l'ASBL AFIN-A et ses conditions d'abonnement au logiciel
En savoir plus sur AFIN-A | Abonnements
Suivez-nous également sur Twitter / Follow us on Twitter
|
|
|
|
