Nieuwsbrief Sensomotorische integratie
 
Juni 2017
 
     In deze nieuwsbrief aandacht voor het spelen met zand in de vorm van zanddieren en een spel voor op het strand. Beide geven veel proprioceptieve informatie of spiergevoel en zijn daardoor rustgevende activiteiten. Mogelijk goed te gebruiken tijdens de komende vakantieperiode.
      Aandacht voor twee in Nederland verschenen boeken over de verwerking van zintuigprikkels. Mogelijk is daar ook in de vakantie wat meer tijd voor.   
       De verschillende cursussen en studiedagen sensorische informatieverwerking beginnen in het najaar weer in Ermelo. Mogelijk is er iets voor je bij.  
 
Veel leesplezier en een goede zomer toegewenst.
 
Els
 
In deze nieuwsbrief:
 
Zanddieren
 
 
zanddieren
 
 
Al een hele tijd gebruik ik in mijn praktijk bij het behandelen van kinderen zogenaamde zanddieren,  zoals de gekko van 48 cm, die echt groot en zwaar is.
Door hun uiterlijk lokken ze uit om ze op te pakken, vast te houden, aan te raken en in je handen mee te spelen. Dat geeft zintuiginformatie over het zien, de tast en het spiergevoel (propriocepsis). Daarbij vraagt het gebruik van beide handen.    
Jaren geleden liep ik op een drukke zaterdagmiddag Blokker binnen en zag daar een assortiment van grote en kleine zanddieren. Ik was de winkel alweer uit toen ik alsnog besloot terug te gaan, en een aantal van die dieren te kopen. Zoals altijd kocht ik meteen een flinke hoeveelheid en zoveel mogelijk van alles twee. Ik sjouwde even later naar huis met 8 grote zanddieren van ongeveer 48 cm en 12 kleine van ongeveer 14 cm. Bij gebruik in mijn praktijk bleken de zanddieren ongekende mogelijkheden te hebben en ze gingen tot mijn favoriete SI materialen behoren.
 
Aantrekkelijk om te zien en te voelen
Bij Blokker werden ze verkocht als verfraaiing van het interieur, leuk om ergens neer te zetten - niet als speelgoed. De zanddieren zien er aantrekkelijk uit. Dat komt door hun grote ogen, hun vorm en kleur maar vooral door het materiaal waarvan ze gemaakt zijn; dat glinstert een beetje. Dat maakt je nieuwsgierig hoe dat precies aanvoelt. Van de meeste dingen die we zien weten we precies hoe ze aanvoelen zoals een appel, een bord en een stukje lego. We hoeven ze daarvoor niet op te pakken. Hier zien we iets waarvan we niet precies weten hoe het voelt. Dat lokt uit tot oppakken en voelen.
De dieren voelen vrij glad en neutraal aan zodat ze ook geschikt zijn voor kinderen die tactiele prikkels gauw vervelend vinden. Bij het oppakken verplaatst het zand in het dier zich. Het dier geeft wat mee en past zich aan je handen aan. Bij iedere beweging die je met je handen maakt voel je het gewicht van het dier of het zand in het dier in je handen verplaatsen – dat is vooral zo bij de grotere en zwaardere dieren zoals de gekko van 48 cm. Deze steeds veranderende druk op je handen - proprioceptieve informatie vanuit je spieren en gewrichten – voelt prettig aan, en maakt dat je met het zanddier in je handen blijft bewegen. Door de grootte en het gewicht van het dier doe je dat automatisch met beide handen.
 
Onder verstoppen
De dieren zijn ook geschikt om een hand, een arm , een voet,  een been of welk lichaamsdeel dan ook onder te verstoppen. Vraag een  kind bijvoorbeeld om zijn handen en onderarmen op een tafel te leggen. Verstop de armen dan onder de zanddieren. Je kunt dat doen door de dieren direct op de armen van het kind neer te leggen, maar ook door de dieren langzaam van de tafel naar en over de armen en de handen van het kind te laten glijden. Je verplaatst daarmee langzaam druk over de armen en de handen van het kind. Veel kinderen vinden het prettig als je dan nog extra druk op de dieren, en daarmee indirect op de handen en armen geeft. Waarschijnlijk zal het kind zijn armen en handen er onderuit trekken en vragen of je het nog een keer doet. Je kunt dit herhalen zolang een kind het leuk vindt. Hij zal ervaren dat hij daarna zijn armen en handen beter voelt, en in staat is om ze beter te gebruiken. Voor kinderen die onhandig zijn, kan dit een leuke activiteit zijn. Het kan helpen om voorafgaand aan een activiteit zoals een puzzel maken, tekenen of schrijven, met een bal spelen en zichzelf aankleden, het spel met verstoppen onder de zanddieren te doen.
Je kunt natuurlijk ook de voeten en andere lichaamsdelen verstoppen. Door het kind te vragen zijn voeten in een doos of een krat te doen, glijden de dieren minder gauw weg en krijgt het kind meer druk op zijn voeten. Niet al te grote kinderen kun je vragen om zelf in een krat te gaan zitten, zodat je gemakkelijk hun benen, billen en eventueel zelfs hun buik kan verstoppen onder de zanddieren. Zie ook: Spelen in een doos
 
De kleine dieren zijn ook geschikt om in de kleding van een kind te worden verstopt, bijvoorbeeld onder een trui of in een mouw. Het kind kan dan proberen om ze weer op te zoeken.
 
Over je lichaam laten glijden
De zanddieren kun je over het lichaam van een kind laten glijden. Dat kan bijvoorbeeld door het kind op zijn buik op een bal te laten liggen en de zanddieren op zijn rug te leggen. Door de bal  langzaam naar voren te bewegen, rollen ze over de rug van het kind op de grond. Ook kun je een kind dat op zijn buik of rug ligt, onder de zanddieren verstoppen. Die zullen eraf rollen zodra hij van houding verandert.
Je kunt met het zanddier in je hand het dier ook over het lichaam van het kind laten glijden. Je kunt daarbij gemakkelijk  wat extra stevig duwen op het kind. Veel kinderen vinden dat een leuk spelletje. Vooral voor kinderen die moeite hebben met prikkelverwerking is het belangrijk, dat je het langzaam doet en met veel druk. Daarbij is het van belang dat je het kind niet opzij duwt. Dat doe je door - als het ware door het kind heen - naar de grond te duwen als je met het dier in je hand over het kind heen glijdt.  Je kunt ook je andere hand gebruiken om te zorgen, dat het kind niet omvalt. Je houdt dan met beide handen het kind vast en glijdt met het dier in je ene hand richting je andere hand. Op deze manier ‘druk verplaatsen’ is misschien wel de belangrijkste zintuigprikkel die kinderen met problemen in de sensorische informatie verwerking nodig hebben.
 
Verder zijn er met de zanddieren nog veel leuke spelletjes te verzinnen.
 
 
 
Hoewel de zanddieren niet gauw stuk gaan, zijn ze niet zo geschikt om mee te gooien. De kans bestaat dat ze vooral in de hoekjes gaan ‘lekken’. Dat kun je tegen te gaan door de naadjes in de hoekjes extra te versterken. Op die manier zijn ze goed voor jarenlang spelplezier. Ze zijn verkrijgbaar via de webshop van Toys42hands.
 
Met ander speelgoed en materiaal vindt u de zanddieren ook terug bij cadeautips
 
 Spel voor op het strand
 
  
 
 
 
 
Een bekend maar altijd weer succesvol 'strand' spel. Het ene kind of een volwassene schuift het zand op het andere kind - behalve op zijn hoofd. Het geeft een prettig gevoel om zo omgeven te zijn door het zand. De gewicht van het zand geeft druk of proprioceptieve informatie op het hele lichaam. Ook het schuiven van het zand geeft weerstand of proprioceptieve informatie (spiergevoel). Hierdoor heeft het een rustgevend effect en is het een geschikt spel om te voorkomen dat kinderen overspoeld raken door de grote hoeveelheid zintuigprikkels die op een strand aanwezig zijn. Je kunt het spel als het ware achter de hand houden en op een moment doen dat het prettig voor ze is om even tot rust te komen. Het is geschikt voor alle kinderen - met en zonder prikkelverwerkingsproblemen.
 Veel strandplezier!
 
  
 
 
Autisme en zintuiglijke problemen
 
     
Auteurs: Ina van Berckelaer-Onnes, Steven Degriek, Miriam Hufen.   
Paperback, 151 pagina's, Boom, 2017.
 
Een overzichtelijk en prettig leesbaar boek over autisme en zintuiglijke problemen. Sinds 2015 worden in de DSM-5 zintuiglijke problemen als een van de kenmerken voor autisme genoemd: "Hyper- of hyporeactiviteit op zintuiglijke prikkels of ongewone belangstelling voor de zintuiglijke aspecten van de omgeving." Om het boek in een wat breder kader te plaatsen worden eerst een aantal cognitieve verklaringstheoriën besproken. Daarna worden de functie, het onderzoek naar, en mogelijke interventies van de verschillende zintuigen besproken.
Er wordt uitgebreid ingegaan op zowel de over- als de ondergevoeligheid of responsiteit zoals dat in dit boek wordt genoemd. Iedereen die met kinderen of volwassenen met autisme te maken heeft, is bekend met de zintuiglijke problemen die er mee gepaard gaan. Meestal staat het overgevoelig zijn voor bepaalde zintuigprikkels op de voorgrond - het valt het meeste op. In dit boek is gelukkig ook veel aandacht voor de vaak gemaskeerde ondergevoeligheid en de prikkels die iemand prettig vindt. Juist die prikkels bieden meestal mogelijkheden voor een succesvolle interventie. Daarnaast is er aandacht voor het vaak onbegrepen gedrag van gefixeerd zijn op specifieke zintuigprikkels. Er wordt zowel gekeken naar de prikkelverwerking van het kind of de volwassenen zelf en naar de zintuigprikkels die vanuit de omgeving aanwezig zijn.
Daarna worden de verschillende mogelijkheden van interventie op een overzichtelijke manier gerangschikt. En dat levert veel 'ideeën voor de praktijk' op. Daarbij wordt aangegeven dat het geen therapie is, maar ideeën waarvan de bruikbaarheid per geval moet worden bekeken.
 
Voor iedereen die met kinderen of volwassenen met autisme te maken heeft, zou ik willen zeggen: lees dit boek!
 
Het boek is voor €34,95 te bestellen bij boeken over autisme   
 
 
  
 
 
De gids over prikkelverwerking bij kids
 
80 praktische (beweeg)tips 
 
                     
 
 
 
Auteur: Suzanne van Snippenberg.  90 pagina's, Kanguru serie, Scrivio Media, 2017.
 
Een klein boekje met 80 tips voor spelletjes en activiteiten om met kinderen te doen. Het boekje richt zich vooral op ouders. Op een duidelijke manier wordt er per pagina steeds een activiteit, spelletje of advies beschreven. De tips zijn er vooral op gericht om het kind letterlijk en figuurlijk in balans te houden. Er is veel aandacht voor lichaamsgerichte spelletjes - eigen kracht gebruiken, evenwicht bewaren en stevig op de grond staan. Daarnaast is er aandacht voor aanraken door middel van masseren en andere leuke aanraak spelletjes. 
Suzanne van Snippenberg beperkt zich niet tot de klassieke SI spelletjes, maar besteedt ook aandacht aan meditatie, fantasiespel en ontspanningsoefeningen. Al met al een boekje met tips om te zorgen dat kinderen letterlijk en figuurlijk beter in hun vel zitten.
 
Het gaat wat ver om dit boekje 'De Gids over prikkelverwerking bij kids' te noemen. Daarvoor is teveel gericht op kinderen die gauw last hebben van prikkels, 'prikkelgevoelig' wordt dat in dit boekje genoemd. Dat deze kinderen waarschjnlijk ook ondergevoelig zijn voor bepaalde prikkels of juist prikkels zoeken wordt verder niet besproken. Wel biedt het boekje 80 tips waar iedereen die met kinderen te maken wel iets van zijn gading kan vinden, waarbij uiteraard de ene tip wat meer aanspreekt dan de andere. Het is zeker een handig boekje om af en toe even door te bladeren en ideeën op te doen. Dat geldt  voor ouders, leerkrachten, therapeuten en iedereen die met kinderen te maken heeft met of zonder prikkelverwerkingsproblemen.
 
Het boek is voor €9.95 te bestellen bij Boeken met SI spelletjes   
 
 
  
 

Primitieve reflexen

De informatie over de primitieve reflexen uit de vorige nieuwsbrief is op de website sensomotorische-integratie te vinden bij specifieke problemen primitieve reflexen
 
 
 
Cursussen sensorische informatieverwerking voor paramedici:
 
 
De verschillende cursussen sensomotorische integratie worden onder de naam sensorische informatieverwerking door EstaSI georganiseerd. Aan de opzet en inhoud van de cursussen sensomotorische integratie die van 1983 tot en met 2012 in Groningen werden georganiseerd, is niet veranderd. Uiteraard worden wel steeds de nieuwste inzichten op het gebied van SI in de cursussen verwerkt. Er is nu ook een cursus georganiseerd voor paramedici werkzaam met ouderen en dementerenden. 
 
Cursusplaats: Ermelo.

Tiendaagse cursussen sensorische informatieverwerking die in het najaar van 2017 beginnen:
  
Cursus voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten werkzaam met kinderen (zonder verstandelijke beperking):
  • 7 en 8 september, 5 en 6 oktober, 2 en 3 november, 14 en 15 december 2017, 11 en 12 januari 2018
Deze cursussen worden gegeven door Esther Fleurbaay. Zie voor verdere informatie EstaSI
 
Cursus voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten werkzaam met kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking:  
  • 14 en 15 september, 12 en 13 oktober, 9 en 10 november, 21 en 22 december 2017, 18 en 19 januari 2018
Deze cursussen worden gegeven door Cor Reusen. Zie voor verdere informatie EstaSI
 
Achtdaagse cursus  sensorische informatieverwerking die in september  2017 begint:
 
Cursus voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten en andere professionals met een HBO opleiding werkzaam met ouderen en dementerenden:  
  • 7 en 8 september, 5 en 6 oktober, 9 en 10 november, 14 en 15 december 2017
Deze cursussen worden gegeven door Erik Storck. Zie voor verdere informatie EstaSI
 
 
Studiedagen voor paramedici die eerder een SI cursus hebben gevolgd:
 
Er worden door estaSI trainingen ook weer studiedagen georganiseerd voor paramedici die eerder de cursus sensomotorische integratie of een vergelijkbare cursus hebben gevolgd. De cursusplaats is Ermelo.
 
De volgende studiedagen worden aangeboden:

Sensorische informatieverwerking en automutilerend gedrag

Tijdsduur: 3 dagen, bestaande uit 1 blok van 2 dagen en een terugkomdag.

Cursusdata:
  • Najaar 2017: 30 en 31 oktober, 12 december 2017
Deze studiedagen worden gegeven door Cor Reusen.

Casuïstiek bij ouderen en dementerenden

Tijdsduur: 2 dagen, bestaande uit 1 blok van 2 dagen.

Cursusdata:
  • 15 en 16 januari 2018
Deze studedagen worden gegeven door Erik Storck.

Casuïstiek Sensorische informatieverwerking bij kinderen

Tijdsduur: 2 dagen, bestaande uit 1 blok van 2 dagen. 

Cursusdata:

  • Najaar 2017: 16 en 17 november 2017
 
Deze studiedagen worden gegeven door Esther Fleurbaay


Casuïstiek bij kinderen en volwassenen in de VG sector

Tijdsduur: 2 dagen, bestaande uit 1 blok van 2 dagen. 

Cursusdata:
  • Najaar 2017: 27 en 28 november 2017
Deze studiedagen worden gegeven door Cor Reusen.
 
Zie voor verdere informatie estaSI
 
 
 
Cursus sensorische informatieverwerking voor anders opgeleiden:
 
Cursussen voor orthopedaggogen, psychologen, leerkrachten, remedial teachers, sociaal pedagogische hulpverleners, groepsleiders, verpleegkundigen en andere hulpverleners of professionals met een HBO opleiding.
 
 
De cursussen sensomotorische integratie worden nu onder de naam sensorische informatieverwerking door estaSI georganiseerd. Aan de opzet en inhoud van de cursussen sensomotorische integratie die van 1983 tot 2012 in Groningen werden georganiseerd is verder niets veranderd. Uiteraard worden wel steeds de nieuwste inzichten op het gebied van SI in de cursussen verwerkt. Er wordt nu ook een cursus georganiseerd voor paramedici en professionals met een HBO opleiding werkzaam met ouderen en dementerenden. 
 
Cursusplaats: Ermelo.
 
Zesdaagse cursussen sensorische informatieverwerking die in het najaar van 2017 beginnen:

Voor orthopedagogen, psychologen, groepsleiders, sociaal pedagogisch medewerkers, remedial teachers, leerkrachten, verpleegkundigen en andere professionals werkzaam met kinderen (zonder verstandelijke beperking):
  
  • 28 en 29 september, 30 november, 1 december 2017, 25 en 26 januari 2018  
Deze cursussen worden gegeven door Esther Fleurbaay. Zie voor verdere informatie EstaSI
  
Voor orthopedagogen, psychologen, groepsleiders, sociaal pedagogisch medewerkers, remedial teachers, leerkrachten, verpleegkundigen en andere professionals werkzaam met kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking:
 
  • 2 en 3 oktober, 13 en 14 november 2017, 8 en 9 januari 2018
Deze cursussen worden gegeven door Cor Reusen. Zie voor verdere informatie EstaSI
 
Achtdaagse cursus sensorische informatieverwerking die in september 2017 begint:
 
Voor ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten en andere professionals met een HBO opleiding werkzaam met ouderen en dementerenden:  
 
  • 7 en 8 september, 5 en 6 oktober, 9 en 10 november, 14 en 15 december 2017    
Deze cursussen worden gegeven door Erik Storck. Zie voor verdere informatie EstaSI 
 
 
Nieuwsbrief:
 
 
U krijgt deze nieuwsbrief omdat u in mijn adressenbestand voorkomt.
 
Iedereen die belangsteling heeft voor sensomotorische integratie, sensorische integratie, sensorische informatieverwerking of sensory processing kan zich voor de nieuwsbrief aanmelden via de website sensomotorische integratie.  Aanmelden.
 
Heeft u geen behoefte aan deze informatie dan kunt u zich voor deze nieuwsbrief afmelden. Uw kunt ook uw gegevens veranderen. Uitschrijven / Gegevens wijzigen
 
U kunt de nieuwsbrief ook naar andere belangstellende doorsturen.  Stuur deze email door naar een vriend
 
Deze nieuwsbrief is gemaakt met het YMLP your mailinglist provider.
 
Deze nieuwsbrief zal afhankelijk van de beschikbare wetenswaardigheden verschijnen. U kunt ook informatie voor deze nieuwsbrief insturen.  
 
 
Met vriendelijke groet
 
Els Rengenhart