Mensen vertonen iedere dag opnieuw ineffectief gedrag, ze weten dat zelf ook wel. Om vervolgens datzelfde ineffectieve gedrag de volgende dag weer te hanteren. Dit frustreert nogal eens het behalen van de organisatiedoelen.
In het algemeen zijn collega's gauw genegen om daar iets van te vinden, vooral in de 'wandelgangen' tieren deze roddelmomenten welig. Maar als je elkaar niet aanspreekt op wat er verkeerd gaat, dan gaat het de volgende keer gewoon opnieuw verkeerd .... en opnieuw .... en opnieuw ....
De oplossing is echter nog simpeler dan het lijkt en we gebruiken het dagelijks: de dialoog. Maar helaas gebruikt men deze oplossing niet altijd op de meest functionele wijze.
Wellicht kunt u dan eens het model van de Transactionele Analyse gebruiken. Deze methode is bijzonder goed toepasbaar om uw manier van omgaan met mensen effectiever te maken. Vrijwel iedere vorm van miscommuniceren kunt u hiermee opheffen.
De Transactionele Analyse kent drie posities of ‘zijnswijzen’ van waaruit wij mensen kunnen reageren op situaties en andere mensen:
• de Ouder-rol
• de Volwassene-rol
• of de Kind-rol
De Ouder-rol staat voor waarden en normen. De Ouder heeft een rijkdom aan normen van ouders en de cultuur overgenomen. De Ouder weet wat goed en slecht is en hoe het hoort, dus kan kritisch zijn en anderen veroordelen, maar kan ook verantwoordelijkheid nemen en verzorgen. In deze rol zit het geheven vingertje verborgen.
De Volwassene-rol vertegenwoordigt het informatieverwerkend systeem en de vaardigheden die iemand tot zijn beschikking heeft. De Volwassene verwerkt informatie, onderzoekt en geeft informatie. Het is als het ware een databank. De Volwassene kan ook informatie geven over de normen van de Ouder en de gevoelens van het Kind. In deze rol ben je zonder (voor)oordelen. Dus geen: “Ik accepteer jou precies zoals IK ben.”
De Kind-rol vertegenwoordigt emoties, levensenergie, creativiteit, en kan ook afhankelijk of opstandig zijn. In deze rol zit slachtoffergedrag verborgen.
Het is belangrijk te realiseren, dat iedereen de drie posities in zich heeft. Ieder mens kan zelf kiezen welke positie hij/zij aan het woord laat. Maar met de keuze voor een bepaalde positie heb je wel een effect op de communicatie met anderen. Je kunt bijvoorbeeld met dit model voorspellen of je reactie de kans op een conflict vergroot of verkleint. En, je kunt met dit model na een conflict tot op de zin nauwkeurig terughalen waar het fout ging.
Iedereen heeft dus de drie posities in zich en kan deze gebruiken in de interactie met anderen. In de communicatie moet je in de gaten hebben hoe de interactie verloopt. Wanneer je kunt analyseren in welke zijnswijze een deelnemer communiceert, kun je je eigen communicatie hierop afstemmen.
Daarbij gelden een aantal regels:
1. Parallelle transacties verlopen meestal harmonieus en kunnen eindeloos doorgaan.
Wanneer twee mensen vanuit dezelfde zijnswijze met elkaar praten zal de communicatie tussen beide mensen goed verlopen. Hieronder volgen twee voorbeelden van een parallelle transactie:
Wanneer twee mensen niet vanuit dezelfde zijnswijze met elkaar praten kan een conflictsituatie ontstaan. We noemen dit een kruistransactie (de pijlen kruisen elkaar). Hierna volgt een voorbeeld van een dergelijke situatie:
Wanneer het gesprek zoals hierboven geschetst nog even door gaat, kan er een serieus conflict ontstaan. Je ziet als het ware een reeks van negatieve escalerende reacties.
Hoe voorkomt u nou dat het op een serieus conflict uitloopt? Heel simpel, door zelf vanuit de Volwassene rol te (blijven) rerageren, ook al kiest de ander de Ouder positie of de Kind positie.
Als u consequent vanuit de Volwassene positie blijft reageren, gaat de ander op een gegeven moment ook naar zijn Volwassene positie en is er weer overleg mogelijk.Transactionele Analyse De transactionele analyse kun je gebruiken om je manier van omgaan met mensen effectiever te maken. Drie posities Transactionele analyse ( van E. Berne) gaat ervan uit dat we vanuit drie posities of ‘zijnswijzen’ kunnen reageren op situaties en andere mensen: Vanuit • de Ouder • de Volwassene • of het Kind De Ouder staat voor waarden en normen. De ouder heeft een rijkdom aan normen van ouders en de cultuur overgenomen. De Ouder weet wat goed en slecht is en hoe het hoort, dus kan kritisch zijn en anderen veroordelen, maar kan ook verantwoordelijkheid nemen en verzorgen. De Volwassene vertegenwoordigt het informatieverwerkend systeem en de vaardigheden die iemand tot zijn beschikking heeft. De Volwassene verwerkt informatie, onderzoekt en geeft informatie. Het is als het ware een databank. De Volwassene kan ook informatie geven over de normen van de Ouder en de gevoelens van het Kind. Het Kind vertegenwoordigt emoties, levensenergie, creativiteit, en kan ook afhankelijk of opstandig zijn. Het is belangrijk je te realiseren dat iedereen de drie posities in zich heeft. Je kunt zelf kiezen welke je aan het woord laat. Met de keuze voor een bepaalde positie heb je een effect op de communicatie met anderen. Je kunt bijvoorbeeld met dit model voorspellen of je reactie de kans op een conflict vergroot of verkleint. En, je kunt met dit model na een conflict tot op de zin nauwkeurig terughalen waar het fout ging. Eric Berne heeft de theorie van de Transactionele Analyse bedacht. Deze theorie kun je gebruiken om je manier van omgaan met mensen effectiever te maken.
