Als leidinggevende moet je soms moeilijke beslissingen nemen. Zeker wanneer er over de effecten van de beslissing lange debatten ontstaan en er argumenten naar voor geschoven worden om de ene uitkomst als goed en de andere als slecht te beschouwen.
Je kan het ook op een andere manier bekijken door in te zien dat je hoogstwaarschijnlijk vast zit in het ‘Right versus Right’ dilemma: kiezen tussen twee waarden die in feite even waardevol, juist, goed, wettig of rechtmatig zijn. Je wordt dus geconfronteerd met een ethisch dilemma.
In het schema hieronder zie je wat dit dilemma inhoudt.
Laten we dit even praktisch illustreren met een voorbeeld.
Je wordt geconfronteerd met een medewerker die de afgelopen tijd slecht presteert. Je weet dat dit niet komt omdat hij onbekwaam is maar dat hij voor het ogenblik meer bezig is met het oplossen van problemen rond zijn vechtscheiding en het hoederecht over de kinderen. Andere medewerkers beginnen hierover te klagen en de teamprestaties lijden eronder.
Als zijn leidinggevende moet je hem hierover aanspreken. Je weet al dat je hiervoor de
Ik-boodschap zal gebruiken. Maar tijdens het gesprek kan je vast komen te zitten tussen botsende waarden zoals medeleven met de werknemer en erop aandringen zijn prestaties te verbeteren zodat je hem op termijn niet moet ontslaan. Of ook het hem duidelijk maken dat door zijn ondermaats presteren hij een zware bijkomende last legt op de schouders van zijn collega’s die niet langer begrip kunnen opbrengen voor zijn situatie.
Wanneer je met dergelijke keuzes wordt geconfronteerd die gewetensproblemen kunnen oproepen, is het steeds moeilijk om de meest ‘juiste’ beslissing te nemen hoe je het gesprek gaat voeren.
Hoe kan je deze situatie nu het beste aanpakken?
Volgens Rushworth M. Kidder zijn er slechts drie manieren om de beste ethische keuze te maken door je te houden aan de volgende besluitvormingsprincipes.
- Finaliteitgericht: kies de optie die het meest goede genereert voor het grootste aantal medewerkers.
- Regelgevend gericht: kies alsof je een universele standaard aan het maken bent die in de toekomst voor iedereen van kracht zal zijn.
- Zorggericht: kies zoals jijzelf het liefst zou willen behandeld worden als jij in zo een situatie verkeert.
Ieder beslissing die je neemt is dan in feite goed zolang je het effect ervan kan aanvaarden en je duidelijkheid creëert door aan eenieder uit te leggen waarom je voor deze of gene oplossing hebt gekozen.
Hieronder vind je deze besluitvormingsprincipes nog eens schematisch voorgesteld.
