Heel knap en moedig van neef Karel van Loesje dat hij voor deze functie heeft gekozen. Het is geen gemakkelijke functie en daarom blijkbaar ook één van de meest vacante functies in een organisatie zoals een personeelsmanager in 2005 ooit eens heeft gezegd tegen  Filip Vandendriessche en Jef Clement, auteurs van het boek ‘Leidinggeven zonder bevelen’. Als je wil sturen op output dan is dit boek zeker een standaardwerk.

 

Ook wij hebben deze quote van de personeelsmanager gebruikt in het voorjaar van 2011. We schreven toen dat we hoopten dat deze functie volop door iedereen in je bedrijf wordt ingevuld. Dat ze zelfs vervat zit in de job description van zowel leidinggevende als medewerker want deze attitude is onmisbaar voor het creëren en het bestendigen van vertrouwen tussen iedereen.

 

Maar aangezien de quote nog regelmatig opduikt, denken we dat nog niet iedereen het belang van de voorbeeldfunctie erkent.

 

Tijdens het interview van Koen Marichal met  Frank Meysman, actueel één van de bestuurders van Thomas Cook, zegt deze laatste dat de voorbeeldfunctie de ethiek uitmaakt van leiderschap. Hij voegt eraan toe dat “De impact van de voorbeeldfunctie niet kan overschat worden. Hoe je keuzes maakt, hoe je beslissingen neemt, hoe je met mensen omgaat, bepaalt in grote mate hoe je ondergeschikten zich zullen gedragen.” 

 

Een vuistregel om mee te starten, is in ieder geval je de mantra van Colin Powell ‘talk your walk and walk your talk’ eigen te maken en je ervan bewust te blijven dat je een voorbeeldfunctie hebt. Je bent als leidinggevende ‘als een goudvis in een bokaal’ want iedereen kijkt naar jou. James Kouzes en Barry Posner zijn hier heel duidelijk over wanneer ze na jarenlang onderzoek opmerken: ‘You either lead by example or you don’t lead at all.’

Waarom is voorbeeldgedrag zo belangrijk?

 

In ons boek ‘Leidinggeven zonder omwegen – Doen wat werkt’ schrijven we dat in de sociale omgang mensen veelal leren door te imiteren. Zeker wanneer het rolmodel een hogere status heeft. En of je het nu graag hebt of niet, voor je medewerkers heb je die status. Je voorbeeldgedrag werkt aanstekelijk.

 

We illustreren dit met een eenvoudig voorbeeld: jouw leidinggevende zegt dat orde en netheid belangrijk zijn. Je ziet dat hij door de gang lopend een papiertje dat op de grond slingert opraapt en in de prullenbak werpt. Zou je dan ook niet geneigd zijn om automatisch hetzelfde te doen wanneer jij ergens iets ziet rondslingeren zonder erbij stil te staan dat dit in wezen de taak is van het onderhoudspersoneel? Met andere woorden: door het voorbeeld van je leidinggevende zorg jij ook spontaan voor orde en netheid.

 

Wanneer je een organisatie binnenstapt dan zie, hoor en voel je onmiddellijk aan de omgeving, aan de manier van communiceren en de sfeer hoe het eraan toegaat. Dit heeft heel dikwijls te maken met de manier waarop de leidinggevende omgaat met zijn mensen.

 

Je hebt het waarschijnlijk zelf al meegemaakt wanneer je gaat winkelen of ergens bij een dienst met een vraag gaat aankloppen dat de ene zaak de andere niet is. Dat de klantgerichtheid niet altijd van die aard is dat je je als een koning behandeld voelt. Soms word je van het kastje naar de muur gestuurd als je met een vraag zit.  Nochtans staat in heel wat visies van deze bedrijven dat klantgerichtheid prioritair is.

 

De oorzaak is niet ver te zoeken. Kijk gewoon even naar de manier waarop het afdelingshoofd omgaat met zijn mensen. Als medewerkers zich niet gewaardeerd voelen, waarom zouden zij dan met jou rekening moeten houden? Ga zelfs een stapje hoger en bestudeer hoe de baas van het afdelingshoofd met hem of haar omgaat… .

 

Er zit heel wat waarheid in het gezegde ‘The fish always stinks from the head down’.

 

Het zou echter te ongenuanceerd zijn te denken dat leidinggevenden uit kwade wil op een niet gepaste manier met medewerkers omgaan. Neen. Meestal handelen leidinggevenden op een onhandige omdat ze zich niet bewust zijn van het effect van hun handelen en door een gebrek aan inzicht hoe je mensen inspireert.

 

Maar het is en het blijft alleszins een feit dat leidinggevenden die het principe huldigen van ‘luister naar mijn woorden, maar kijk niet naar mijn daden’ het heel moeilijk zullen hebben om het vertrouwen van hun medewerkers te winnen en ze te inspireren om bijvoorbeeld klantgerichtheid daadwerkelijk in realiteit om te zetten.

 

Je voorbeeldfunctie waarmaken en zo medewerkers stimuleren om dit bij hun taakuitvoering ook te doen, zit niet in grote verklaringen maar heel dikwijls in de kleine dagdagelijkse dingen hoe je met medewerkers omgaat.