Cuba                  
Wekelijks E-Magazine over Cuba: 10 september 2017
 
 

                        Hoofdredactie: Kees van Kortenhof 
INHOUD NIEUWSBRIEF
 
  1. Irma: een spoor van vernieling
  2. Op Cuba vliegen 'de kokosnoten om je oren'
  3. Boek: Twaalf verhalen en een revolutie
  4. Cartoon: Orkaan 
  5. Deel 2: Che, leven en erfenis van een revolutionair 
  6. Recept: Cubanen doen meer met rijst
  7. Vernieuwde website casa particular
  8. Motocultuur in Cuba
  9. Culturele Agenda
10. Het laatste nieuws

 
 CUBA 
U ontvangt deze CubaTips omdat u zich hebt opgegeven als abonnee.
 
Gratis
Geïnteresseerden kunnen zich voor een gratis abonnement aanmelden. Klik hier
  
Wijzigingen
Wijzigingen van uw e-mail-adres en opzeggingen/uitschrijvingen kunnen via de link hierna gemakkelijk worden doorgegeven. Klik hier
 
Voorgaande nummers
Alle voorgaande nummers van CubaTips zijn op internet te lezen. Klik hier  



Het laatste nieuws uit en over Cuba op Twitter
 
 
  Alle actuele berichten over Cuba op Facebook
BEST GEÏNFORMEERD
OVER CUBA
 
 
‘De best geïnformeerde webpagina voor politieke en maatschappelijke ontwikkelingen op Cuba’ 
(Citaat Dagblad Trouw)

KLIK HIER!
CUBA-ARCHIEF
 

Dagelijkse informatie uit en over Cuba over de periode: 27 oktober 2003 t/m 23 augustus 2011 vindt u op onze archief-weblog.
 
KLIK HIER!
 
Dit wekelijkse E-Magazine CubaTips is de grootste nieuwsbrief over Cuba in Nederland en Vlaanderen.

Onze Cubaweblog bevat dagelijks actueel nieuws uit en over Cuba.

Beiden zijn uitgaven van de Stichting Glasnost in Cuba.

De Stichting steunt sinds 1989 (juridisch opgericht op 18 april 1990) de vreedzame mensenrechtenbeweging in Cuba.
DONATIE


Onze Stichting Glasnost in Cuba is geheel onafhankelijk, bestaat uit louter vrijwilligers en ontvangt geen subsidies.

De Cubaweblog en de CubaTips zijn voor iedereen gratis.  De daarvoor te maken kosten worden betaald uit vrijwillige giften van individuele sympathisanten.
 
U kunt uw bijdrage overmaken op:
NL45 INGB 0006 1317 44 van de Stichting Glasnost in Cuba.
 
 

Stichting Glasnost in Cuba

Sint Willibrordusstraat 52, 1073 VC Amsterdam
 
 
Telefoon:
06 10 80 83 33 of 020 679 02 89  

Banknr.:
 NL45 INGB 0006 1317 44 van de Stichting Glasnost in Cuba
 
 

De redactie van CubaTips stelt de gegevens in deze nieuwsbrief zo zorgvuldig mogelijk samen. We kunnen echter niet verantwoordelijk worden gesteld voor eventuele foutieve informatie noch voor het gebruik van deze informatie en eventuele nadelige gevolgen daarvan. 
Indien deze E-mailbrief niet goed of minder goed leesbaar is of indien de linken ervan niet goed werken, raden we u aan de versie op internet te gebruiken.
Klik hier om deze nieuwsbrief in uw browser op internet te lezen
 
1. Irma: een spoor van vernieling
Sinds 1932 had Cuba niet meer te maken met een orkaan van de 5e categorie. De afgelopen week deed de monsterorkaan Irma alsnog de Cariben aan. Zaterdagmiddag verwijderde zij zich langzaam van de noordkust van Cuba, een spoor van vernieling achterlatend. Deze keer werden, anders dan bij de orkaan Mathew in 2015, vooral centrale provincies als Matanzas, Villa Clara, Camagüey, Ciego de Ávila en Sancti Spíritus getroffen. De hoofdstad Havana mag dan gespaard lijken, de ernstige gevolgen voor plattelandsgemeenten zijn nog niet in te schatten.

Dodelijke slachtoffers zijn er op dit Caribisch eiland niet te betreuren. Dat is zeker te danken aan de professionele aanpak door de Cubaaanse autoriteiten van dit soort natuurrampen. In deze CubaTips veel aandacht voor de ramp die zoveel Cubaanse gezinnen heeft getroffen met nieuwsberichten van de afgelopen week en een gesprek (NOS-website) met een Nederlandse vakantieganger in Varadero.

De redactie

Bijschrift bij foto: Ondanks de dreiging van Irma, namen honderden inwoners van Havana vrijdag 8 september deel aan een processie, opgedragen aan de Virgin de Caridad / Maagd van Barmhartigheid. De kaarsen raakten al snel uitverkocht. 
 
2. Op Cuba vliegen 'de kokosnoten om je oren'
Orkaan Irma, die een ravage veroorzaakte op Sint-Maarten, is inmiddels aan land gekomen in Cuba. En dat is te merken, vertelt Ivana Ruijter (20), die samen met haar vriend op vakantie is op het eiland. ‘De palmbomen staan krom van de wind. Het regent heel hard. Iedereen zit binnen’, vertelt Ruijter aan de NOS.

Golven aan de Malecón in Havana
Ruijter werd gisteren geëvacueerd uit haar hotel. ‘We zaten rustig bij het zwembad en dachten: 'hier zitten we wel veilig'. Maar toen werd omgeroepen dat we onze spullen moesten pakken en werden opgehaald door bussen.’ Er werd niet verteld waar de bussen heen zouden rijden. ‘Niemand vertelde ons iets, het was heel verwarrend.’ We hebben onze matras in de badkamer gelegd, omdat we bang zijn dat het glas van de balkondeuren gaat springen.
 
Ander hotel
De bussen reden naar een ander hotel in de buurt, in Varadero. ‘Dit hotel ziet er veel steviger uit, dus ik voel me een stuk veiliger. Het hotel ziet eruit alsof het wel een orkaan aankan’, vertelt Ruijter. De ramen zijn dichtgetimmerd met metalen platen en de plantenbakken zijn naar binnen gehaald. ‘We hebben glazen deuren op de hotelkamer en die zijn dichtgeplakt met tape. Dat vind ik wel best verontrustend.’
 
Stormradar
Iedereen moet om 14.00 uur (lokale tijd, 20.00 uur Nederlandse tijd) op zijn hotelkamer zitten. Om 17.00 uur wordt er eten naar de gasten gebracht, vertelt Ruijter. De storm was de afgelopen dagen ook al goed voelbaar, gaat ze verder. ‘De kokosnoten vliegen om je oren. Bij veel palmbomen zijn de onderste kokosnoten ook weggehaald. Gisteren waren we nog even op het strand, maar we konden helemaal niets meer zien door alle wind en regen. Je kon alleen de zee horen.’
 
 
 
 
 
 
3. Bloemlezing Cuba: twaalf verhalen en een revolutie
‘Cuba is zó beladen. Óf het is een tropisch paradijs met strand en palmen, óf het eiland is als een soort Utopia waar het socialisme wél gelukt is, óf het is een wrede communistische dictatuur.’ Subtiliteit is ver te zoeken als het gaat om meningen over het Caribische eiland.

Volgens Nanne Timmer (1971), docente Latijns-Amerikaanse Literatuur aan de Universiteit Leiden, draagt literatuur bij aan een genuanceerdere blik op en beter begrip van Cuba. Ze stelde de bloemlezing La Isla de Cuba. Twaalf verhalen & een revolutie samen. Hierin vertellen twaalf eigentijdse Cubaanse schrijvers een verhaal. ‘Er is geen zwart of wit. Hoe zit het culturele klimaat op Cuba in elkaar? Dat is de vraag.’ Mark Weenink sprak voor de website La Chipsa met Nanne Timmer.
 

Timmer studeerde in Nederland, Spanje en Cuba en deed jaren terug promotieonderzoek naar Cubaanse literatuur in de post-Sovjet tijd (na 1990). Regelmatig bezoekt ze het eiland. In het onderzoek van toen was haar interesse hoe die literatuur zich verhield tot het revolutionaire verhaal en de veranderende wereld. ‘Na de koude oorlog en de val van de Berlijnse Muur toen er plots beweerd werd dat er geen ideologieën meer zouden bestaan, stond Cuba er plots alleen voor. Wat gebeurt er nu in de eenentwintigste eeuw met de huidige veranderingen? Enerzijds hebben we te maken met een geglobaliseerde wereld waar cultuur en internationale markt meer samenvloeien, anderzijds de staatsgereguleerde maatschappij in Cuba met jongeren die toegang tot die wereld eisen via internet en mogelijkheden om te reizen. Wat gebeurt er dan met die kunst en literatuur die zich daar tussendoor begeven?’

Beweging
La Isla de Cuba is een boek met twaalf stemmen. ‘Het moest er maar eens van komen. Ik publiceer meestal in het Spaans en het Engels. Met dit boek wil ik een brug slaan naar Nederlandstalige lezers en zo een publiek buiten de academische wereld bereiken. Over Cuba klinkt in het nieuws al jaren: ‘nu gaat echt alles veranderen’, ‘Castros Final hour’. Dat hoor ik al vanaf de jaren negentig. Alsof de tijd stil staat in Cuba. Ik begrijp dat beeld, maar er is wel degelijk veel in beweging.’ (…) Een alleenheerser met een baard op een eilandJuist omdat bepaalde dingen gevoelig liggen en bij gebrek aan vrije media zijn mensen nieuwsgierig naar wat er buiten Cuba gebeurt, volgens Timmer. ‘Dan komt er bijvoorbeeld een usb-stick uit het buitenland binnen met digitale boeken. Die zijn interessant om te kopiëren en door te geven. Dat is de manier hoe alles op Cuba gaat, via vrienden en zo, doorgeven, doorgeven, doorgeven.’ Er kan veel gezegd worden, zolang bepaalde zaken en namen niet genoemd worden en je zelf niet met dissidente praktijken bezig bent. ‘Je moet niet de naam van Fidel Castro in een roman opvoeren, dan ben je te expliciet bezig. Je kan het wél hebben over een alleenheerser met een baard op een eiland, dat doet zelfs de directeur van Gaceta de Cuba, die schreef allegorisch, maar het is duidelijk een verwijzing.’

Geen censuur?
Er zijn kritische boeken, maar daarvan worden uiteindelijk per boek maar vijftig exemplaren uitgegeven vanwege ‘schaarste van papier’. ‘Zo kan men zeggen ‘nee hoor, er is geen censuur hier, kijk maar’. De staat schat het gevaar in door te kijken wat je in de samenleving voor ‘oppositioneels’ doet, los van wat je echt schrijft. Als je daarin te ver gaat, dan weten ze je te vinden. Op Cuba zijn veel dingen illegaal die wel bij de dagelijkse praktijk horen. Ze kunnen je dus eventueel altijd op iets pakken wat je niet goed doet. Daardoor leggen mensen zich zelfcensuur op. En dan nemen de uitgevers in Cuba de rol op zich om jou en zichzelf te ´beschermen´ voor eventuele politieke misvattingen en je te wijzen op diplomatiekere politieke correcte uitingen. Zo vindt er dus een aaneenschakeling van zelfcensuren plaats, zonder dat er direct van bovenaf ingegrepen hoeft te worden.’

Lees verder
* Website La Chispa
Meer informatie
* La Isla de Cuba. Twaalf verhalen & een revolutie, samenstelling Nanne Timmer
Uitgeverij Marmer, Baarn, 2017
ISBN 9789460683596, 205 pag.
Prijs: €17,95
Vertaling: Lisa Thunnissen, Nadia Ramer, Elfi Beijering, Jasper Vervaeke, Nanne Timmer, Nike van Helden, Paul Verheul, Alex San Martín Beuk.
 
4. Een orkaan
'Het is ongelofelijk maar er schijnt zo' n sterke orkaan aan te komen. Die zelfs een watertekort in Miami veroorzaken'
'Maar die krachtige orkaan kwam hier al jaren terug...en het ergste is dat hij er nog steeds is'.
Cartoon van Santana.
 
5. Deel 2: Che: leven en erfenis van een revolutionair
Vijftig jaar geleden werd Che Guevara geëxecuteerd. Voor sommigen is hij een held, voor anderen een moordenaar. Erik Dijkstra reist in Che's voetsporen om meer over de revolutionair te weten te komen.

Hij maakte voor BNNVARA een 3-delige documentaire.
In het tweede deel Revolutionair Ontwaken ontdekt Erik Dijkstra in Guatemala en Mexico hoe de revolutionair ontwaakte in Che Guevara. Na Guevara’s eerste reis op de motor maakte hij een tweede grote reis door Latijns-Amerika die hem in december 1953 in Guatemala bracht. Hier spreekt Erik met Che’s goede vriendin Myrna Toorres. In Mexico-Stad ontmoet Erik de oud-wapenhandelaar Antonio del Conde die Fidel Castro en Che van een boot voorzag waarmee ze naar Cuba konden varen. Na de revolutie werkte hij als adviseur van Che.

Uitzenddatum
* Woensdag 13 september, NPO 2, 20.30 uur
 
6. Recept: Cubanen doen meer met rijst
Cubanen doen meer met rijst. Dat vond ook een lezer van CubaTips die ons, na een bezoek aan het land, een mail zond met de vraag naar het recept van Arroz a la Cubana. Janny de Moor van de kookrubriek van het dagblad Trouw bood uitkomst. Hier volgt het recept.
 
Voor twee personen
100 g basmatirijst; 3 eetlepels olijfolie; 1 gesnipperde ui; 1 gesnipperde teen knoflook; 70 g tomatenpuree; 4 rijpe trostomaten; peper, zout; 1-2 rijpe (= met donkere schil) bakbananen; 2 eieren; peper, zout; kleingesneden peterselie en bieslook.

Wijdverbreid

Een gerecht waarvan het recept noch in Spaanse, noch in Cubaanse kookboeken te vinden is. Maar Alicia Rios noemt het wel in The Heritage of Spanish Cooking (1992) als 'meest verbreid rijstgerecht'. Rijst - voor het eerst verbouwd op de heuvels van het oostelijk Himalaya-gebergte - speelt een enorme rol in de Spaanse keuken. Grieken kenden het gewas al (vermoedelijk aangetroffen in Perzië), maar zagen het als medicijn. In de zevende eeuw werd het aangeplant in Egypte, door Arabieren. Moren startten in de achtste eeuw de verbouw in Spanje. En zo werd rijst het grote geschenk van de Oude aan de Nieuwe Wereld. Al duurde het nog een eeuw of twee tot het gewas daar goed wilde aanslaan.De bakbanaan, oorspronkelijk uit Oceanië, kwam vroeg terecht in Afrika en werd door bazen van suikerplantages als voedsel voor slaven ingevoerd in Zuid-Amerika en de Cariben. 'Wittemans voeten' heetten ze omdat ze overal verschenen waar blanken kwamen. Daar werd de vrucht desondanks populair. Ongetwijfeld dankt Arroz a la Cubana zijn naam aan het feit dat Cuba het langst een kolonie van het immense Koninkrijk Spanje was (1511-1902).

Bereiding
Ruim water aan de kook brengen. Rijst daarin 8 minuten toegedekt koken. Afgieten in een zeef. In de pan hangen. Toegedekt 5 minuten laten staan. Een eetlepel olijfolie verhitten in een pannetje. Ui en knoflook fruiten, tomatenpuree even laten meedoen en dan ook de in stukjes gesneden tomaten zonder vruchtaanzet. Onder af en toe roeren toegedekt zachtjes gaarkoken met peper en zout.

Lees verder
* Het recept van Janny de Moor in Trouw, 10 september 2015
 
7. Vernieuwde website casa particular
Terwijl heel Nederland van zijn welverdiende vakantie (op Cuba) genoot werd er achter de schermen van www.casa-particular.nl hard gewerkt aan een nieuwe website. 

Alle casas zijn nu direct zichtbaar door middel van een foto en de site heeft een zoekfunctie waardoor er per stad geselecteerd kan worden. In grote steden zoals Havana en Trinidad zelfs per wijk. Casaparticular.nl vraagt geen commissie aan de casa eigenaren. En hanteert de prijzen die de casa eigenaar vraagt. Dit resulteert dus in en voor de klant lagere prijs dan bijvoorbeeld op Airbnb.

Meer informatie:
Casa Particular
0031 (0) 6 148 263 80
 
8. De Moto-cultuur in Cuba
Tim Kessel maakte voor de website Rider Magazine een reportage over de motorcultuur in Havana die hij levendig en uniek noemt. De voertuigen op straat zijn oud en divers en afkomstig uit China, Japan, Duitsland en voormalige Oost-Europese landen. Merknamen als Jawa, MZ, HHH, Kapnatbi sieren de tanks.
 
Harleys heeft Tim Kessel weinig gezien. ‘Ze zijn in bezit van de meer welgestelde Cubanen die er vooral in de weekends de straat mee opgaan. De motoren op straat zijn die van werkende Cubanen die er dagelijks mee rijden.’ (…) ‘Hoe langer we door de straten liepen waar Ernest Hemingway zo van hield, des te duidelijker werd het ons dat de Cubaanse moto-cultuur zijn eigen stijl kent. Hoewel de motoren vaak al tientallen jaren oud zijn en van bedrijven komen die al lang niet meer bestaan, zijn de exemplaren ongelofelijk goed onderhouden.

Zwart circuit
Omdat de bedrijven waar ze werden vervaardigd al lang niet meer bestaan en dus geen onderdelen meer kunnen leveren, is er een zwart Cubaans onderdelencircuit waar bijna elk onderdeel van de antieke voertuigen verkrijgbaar zijn. Tim Kessel gaat verder in op de motoren-met-zijspan, de rijke versieringen, de parkeerplekken voor moto’s en de wijze waarop bestuurders, man en vrouw, gekleed gaan. 

Lees verder
* Ridermagazine augustus 2017, met de Engelstalige reportage van Jim Kessel en met veel foto’s
 
9. Culturele Agenda
* Singer Laren: Cuban Art Now: tot 24 september 2017
In Cuban Art Now toont Singer Laren tot 24 september een particuliere kunstcollectie van een Nederlands echtpaar dat lange tijd op Cuba heeft gewoond. De collectie is grotendeels opgebouwd uit kunst die in Cuba werd gemaakt sinds het eind van de jaren negentig. De collectie wordt nu voor het eerst samen tentoongesteld en is daarmee het grootste overzicht van hedendaagse Cubaanse kunst ooit.
De verzameling bevat werken van internationaal gevestigde kunstenaars als Raúl Cordero, Alejandro Campins, Michel Pérez (Pollo), Flavio Garcandio, José Emilio Fuentes Fonseca (JEFF), José Eduardo Yaque en Kcho. Ook de beroemde fotografen Alberto Korda en José Alberto Figueroa zijn in de collectie opgenomen. Meer informatie op de website
 
10. Het laatste nieuws
*
De berichtgeving over Irma en Cuba van de afgelopen week van 5 september tot 9 september.
 
* 9 september: Irma teistert noordkust van Cuba
De orkaan Irma raast met een sterkte van categorie 4 over Cuba. Rond 3 uur vannacht Nederlandse tijd bevond het oog van de orkaan zich op ongeveer 80 kilometer ten noorden van de Cubaanse plaats Nuevitas, om zich volgens de plaatselijke weerdienst INSMET west-noordwestelijk met 15 kilometer per uur te verplaatsen.De Cubaanse overheid had gisteren voor de meest noordelijke provincies (Villa Clara, Sancti Spíritus, Cienfuegos en Matanzas) een stormwaarschuwing gegeven, maar de gevolgen van Irma voor deze provincies, lijken mee te vallen. In Havana dringt het water via de boulevard de Malecón de stad binnen. Lees verder


* 8 september: Gevaarlijke Irma nadert Cuba
De orkaan Irma zet zijn opmars richting Cuba voort, richting noordwesten. In de provincie Guantánamo gaat dit gepaard met vloedgolven van 4 tot 5 meter. Het water dringt ook delen van de noordkust binnen. Cubaanse meteorologen verwachten dat Irma zaterdag zijn meest gevaarlijke moment zal beleven wanneer de orkaan zich ter hoogte van de provincies Sancti Spíritus en Villa Clara bevindt. Het oog van de orkaan bevond zich vanochtend boven het eiland Gran Inagua (Zuid Bahama’ s) met winden tot 260 kilometer per uur. Lees verder 
 
* 7 september: Toeristen vanwege Irma geëvacueerd
De Cubaanse autoriteiten zijn begonnen met het evacueren van meer dan 36.000 toeristen vanwege de orkaan Irma. De ernstige dreiging van Irma wordt nog versterkt door twee orkanen van de eerste categorie, namelijk Katia en José. Lees verder
 
* 6 september: Cuba kondigt Fase Eén af
In afwachting van de naderende orkaan Irma (een orkaan van de hoogste categorie 5), heeft Cuba gisteren Fase Eén afgekondigd. De Nationale Burgerdefensie in Cuba informeert in deze fase de oostelijke provincies namelijk Guantánamo, Santiago de Cuba, Granma, Holguín, Las Tunas, Camagüey, Ciego de Ávila, Sancti Spíritus, Cienfuegos, Villa Clara en Matanzas. Lees verder 
   
* 5 september: Orkaan Irma bereikt Cuba vrijdag
Vandaag krijgen de Nederlandse Bovenwindse Eilanden met orkaan Irma te maken. Volgens de laatste verwachting ligt Sint Maarten precies op haar pad en zal ze dan een categorie 4 orkaan zijn. Voor Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius geldt een orkaan-voorwaarschuwing. Later in de week doet Irma waarschijnlijk de Bahama’s en Cuba aan. Ook de Amerikaanse staat Florida ligt mogelijk op haar pad.
Lees verder
   
* Het andere nieuws deze week
   
* 5 september: 40.000 onderwijzers verlieten sinds 2008 onderwijs
Zijn rood-witte uniform is gewassen en gestreken en de blauwe halsdoek ligt klaar. De 8-jarige Eddy Alberto gaat vandaag naar de tweede klas van de basisschool Helden van Yaguajay in de provincie Sancti Spiritus. Eddy wil onderwijzer worden en hij heeft al een week lang aan zijn moeder gevraagd wanneer de school dit jaar weer begint. ‘De tragedie begint maandag pas goed,’ vertelt zijn moeder Yanelis. ‘Vorig jaar was er drie maanden lang geen leerkracht en een bekende van de school vertelde mij dat er ook dit jaar geen vaste kracht is. ‘Zij zullen de bibliothecaris vragen les te geven,’ zegt zij. Sinds Raúl Castro in 2008 het presidentschap van Fidel Castro overnam, hebben 40.000 onderwijzers het onderwijs verlaten. Lees verder
 
   
*6 september: Cubaans verkiezingsproces begonnen
In geheel Cuba komen burgers deze maand september bijeen om kandidaten voor te dragen voor de komende gemeenteraadsverkiezingen, die op 22 oktober plaatsvinden. Cubaanse media zeggen dat door 12.515 districten kandidaten zullen worden voorgedragen voor deze gemeenteraadsverkiezingen. Elke vijf jaar vinden in Cuba verkiezingen plaats.verkiezingen-2017-schema
Daarna zullen in de tweede fase de kandidaten worden geselecteerd voor de verkiezingen van de leden van de provinciale assemblee en het parlement, de Nationale Assemblee. Lees verder
  
 
* 7 september: Cubaanse tv-humor tegen bureaucratie en corruptie
Het humoristische televisieprogramma Vivir del Cuento maakte recent, op een moment dat het verkiezingsproces in Cuba in volle gang is,  de bureaucratie in het Cubaans parlement of Nationale Assemblee belachelijk. De hoofdrol is weggelegd voor de humorist Panfilo die ook internationaal enige bekendheid kreeg toen president Obama tijdens zijn bezoek aan Cuba het televisieprogramma binnenliep o.a. voor een spelletje domino. De journalist Fernando Ravsberg (website Cartas desde Cuba) schreef er de volgende tekst over. Lees verder