Kan u deze Eigen-Wijs niet lezen? Ga dan naar de webversie.
Eigen-Wijs
Een trimestriële uitgave van VONAC vzw,
pedagogische begeleidingsdienst & navormingscentrum
van VOOP vzw – Vlaams Onderwijs OverlegPlatform
 
Jaargang 15       Nummer 45
Mei 2016
Alweer een Eigen-Wijs?! Jawel...
 
Op onze nieuwe website hebben we sinds enkele maanden een blog geïnstalleerd. Dit geeft ons de mogelijkheid om heel snel korte en langere artikelen te publiceren over gevolgde vormingen, ervaringen in scholen, interessante lectuur, actuele onderwijsthema's,...
Kortom, we kunnen sneller op de bal spelen en een nog helderder beeld geven van wat we in huis hebben en steeds verder uitbreiden. Op die manier is het voor jullie ook duidelijker met welke vragen jullie bij ons terecht kunnen.
Daarnaast hopen we steeds meer bijdrages van onze scholen en centra te kunnen publiceren. Elk van onze leden beschikt over heel zinvolle expertise in zijn/haar eigen domein, hetgeen altijd leerrijk en inspirerend kan zijn voor anderen.

Sinds de blog in gebruik is, dient Eigen-Wijs vooral als medium om jullie te informeren over de artikelen die de afgelopen weken op de blog verschenen zijn. Aangezien we de voorbije weken behoorlijk productief zijn geweest, vonden we het tijd om weer een Eigen-Wijs samen te stellen met daarin links naar alle nieuwe artikelen.
 
In het najaar willen we een stap verder gaan: we willen graag Eigen-Wijs rechtstreeks verzenden naar al onze leerkrachten, paramedici, middenkader,... Iedereen die meewerkt in onze scholen en centra krijgt op deze manier de beschikbare informatie rechtstreeks aan. Hiermee hopen we jullie nog meer van dienst te kunnen zijn en nog meer boeiende groeitrajecten in onze scholen en centra te kunnen begeleiden.
 
In tussentijd wensen we jullie veel leesgenot met onderstaande artikelen.
 
Veerle Wauters
redacteur Eigen-Wijs
 

Jongeren helpen stoppen met roken: 31 mei werelddag zonder tabak

Jammer genoeg beginnen er jaarlijks weer veel jonge tieners met roken. Ze willen erbij horen, ze vinden het sexy, ze zijn nieuwsgierig, ze willen gewicht verliezen of het geeft hen een zekere ontspanning in een periode vol stress en moeilijke emoties. Al gauw stellen ze echter vast dat ze niet meer zonder de sigaret kunnen.
 
Ondanks veel goed bedoelde pogingen, slagen slechts weinig jongeren erin om op eigen houtje te stoppen met roken. Daarom ontwikkelde ViGeZ samen met een groep tabakologen en andere partners een methode voor jongeren om te stoppen met roken.
 
 

ICT en onderwijs, stand van zaken:
tablets in het onderwijs

Op 2 maart 2016 volgden wij een studiedag van EduTABLET consortium (een sectorbreed project dat tablets in de schoolcontext meer ingang wil doen krijgen) en EduBIT vzw (vereniging voor ICT in het onderwijs). Centraal stond het thema ‘tablets in het onderwijs’.
De eerste vaststelling was: in het onderwijs kan er nog steeds gesproken worden van een schaarse digitalisering. Ofwel: het gebruik van tablets, laptops, computers, apps,… is helemaal niet breed ingeburgerd in onze klaspraktijk.
Een succesvol gebruik van tablets valt of staat met een doordacht ICT-beleidsplan. Door verschillende doelstellingen mee in rekening te nemen, kun je heel veel valkuilen overbruggen.
 

Spelenderwijs dyslexie aanpakken

Kinderen die kampen met dyslexie moeten lange en vaak saaie oefensessies doorstaan om hun lees- en schrijfproblemen aan te pakken. De huidige toepassingen en technieken zijn al jaren oud. Hannes Houwaert, die zelf zware dyslexie heeft, vond dat dit beter kon. Hij had als afstudeerproject het idee om een game te ontwikkelen, dat motiverend is voor kinderen en tegelijkertijd hun leesprobleem aanpakt. Gilles Goessens richtte samen met Hannes ‘Happs’ op. Happs werkt aan een avonturengame waarin de kinderen hun leerstoornis op een plezierige, humoristische manier kunnen aanpakken zonder dat het als zwaar werk aanvoelt.
 

Drempelvrees overwinnen! Naar de kleuterklas – naar het eerste leerjaar – naar de middelbare school

Elke stap die kinderen in hun schoolloopbaan zetten, brengt veel veranderingen met zich mee. Een peuter die voor het eerst de speelplaats opstapt, voelt zich misschien wat verloren. Het is vaak even wennen aan de afspraken in de klas, het dagritme, de groep… Ook voor kleuters die naar het eerste leerjaar gaan, is de overstap best spannend: een andere leerkracht, een grote boekentas, stoelen en banken in de klas… Enkele jaren later lonkt de middelbare school. Studiekeuzes maken, elk uur een andere leerkracht, zelfstandiger organiseren en plannen…
Bij elk van deze veranderingen kun je de kinderen begeleiden en hen een geruststellend duwtje in de rug geven.
 
 

Samen bouwen aan een hervormde leerlingenbegeleiding

Op 15 maart 2016 volgden we in Antwerpen de studiedag “Samen bouwen aan een hervormde leerlingenbegeleiding”.
Tijdens deze voormiddag kwamen vier onderwerpen aan bod:
  • Buitenschoolse hulp en zorg op school;
  • Conclusies van de CLB-audit;
  • Bouwstenen voor leerlingenbegeleiding;
  • Krijtlijnen voor de hervorming van de leerlingenbegeleiding

Samen werken om te leren

Op 11 maart 2016 organiseerde de VLOR een studiedag rond het thema ‘samen werken om te leren’. De klas en de school zijn bij uitstek gekend als plaatsen waar leerlingen leren, maar ze bieden daarnaast ook leerkansen aan leerkrachten. Dat samenwerken om te leren vele kansen met zich meebrengt, blijkt ook uit het inspirerende themanummer van Klasse van december 2015. Leerkrachten maken immers deel uit van een ruimer leerkrachtenteam, met heel veel verschillende expertise. Ze kunnen dus ook vaak nog heel veel van elkaar leren om zo kwaliteitsvol onderwijs te verstrekken. De school kan zo voor leerkrachten naast een werkplek ook een leerplek zijn of worden. Maar hoe gaat dat concreet? Op welke manieren kunnen leerkrachten in hun dagelijkse taak leren van elkaar? Wat zijn de mogelijkheden en de valkuilen?
 
 

De flexami-wat?!?

Ooit al gehoord van de Flexaminator? Of van musculoskeletale aandoeningen? Beide hebben nochtans veel met elkaar en met het onderwijs te maken…
Musculoskeletale aandoeningen zijn aandoeningen van spieren of skelet die bewegen moeilijk maken zoals hernia, tenniselleboog, nekklachten,…
In principe zijn dit letsels die het gevolg zijn van overbelasting, door verkeerd of onvoldoende te bewegen. En daar komt de link naar het onderwijs: onze leerlingen zitten teveel en zitten vaak niet goed. Ze hangen meer dan dat ze zitten… Daarnaast slepen ze vaak een loodzware boekentas mee die ze niet volgens de richtlijnen optillen en doen sommige leerlingen zwaar werk waarbij ze niet altijd de juiste houding aannemen.
 
 

Opleiding preventie van psychosociale risico’s op het werk

Op vrijdag 4 maart organiseerde VOOP een opleiding rond psychosociale risico’s op het werk. Mevrouw Van Themsche, sociaal inspecteur bij de FOD WASO, wijdde ons die voormiddag in de meest recente wetgeving inzake psychosociale risico’s in. Daarbij gaat het om burn-out, zelfdoding, posttraumatische stress als gevolg van een ernstig ongeval, pesten, geweld, seksueel grensoverschrijdend gedrag,…
Uit onderzoek blijkt dat 25% van de Vlaamse werknemers langdurig afwezig is als gevolg van psychosociale risico’s op de werkvloer. Het onderwijs in Vlaanderen scoort echter nog een heel stuk slechter: maar liefst 37% van de leerkrachten en andere medewerkers op school zijn langdurig afwezig als gevolg van stress, burn-out, pesten, ongevallen door oververmoeidheid, seksueel grensoverschrijdend gedrag door een collega of leidinggevende,…


Werken aan een gezonde school,
hoe doe je dat?

In februari en maart 2016 volgde Veerle een 2-daagse opleiding bij VIGeZ (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie). Voor het onderwijs werkt VIGeZ leerlijnen uit, biedt didactisch materiaal aan, geeft opleidingen aan leerkrachten en biedt stappenplannen en matrices aan om een degelijk gezondheidsbeleid op poten te zetten in de scholen.
Het uitwerken van een gezondheidsbeleid is geen decretale verplichting voor scholen, maar gezondheidsbeleid zit wel vervlochten met zorgbeleid, regelgeving rond veiligheid, regelgeving rond infrastructuur, leerlingenparticipatie, sport op school, leerlingenbegeleiding en alle eindtermen, ontwikkelingsdoelen en VOETEN die te maken hebben met gezonde levensstijl en psychosociale gezondheid. Vandaar dat inspectie toch geregeld vraagt naar het gezondheidsbeleid van de school.
 

Hoe handelingsgericht werkt onze school?

Dit artikel is een vervolg op "Handelingsgericht werken: wat is dat?", dat verscheen in Eigen-Wijs nr 44.
Lies biedt in dit artikel een schema met drie aspecten:
- De uitgangspunten van HGW en mijn dagelijks werk.
- Wat doet de school al handelingsgericht? Recente voorbeelden? Wat is het effect ervan?
- Wat zou je school handelingsgerichter kunnen doen? Hoe? Concrete suggesties?
 
Op deze manier kan je in kaart brengen op welke domeinen je school al sterk is in HGW en aan welke domeinen je nu verder kan gaan werken.
 
Deadline subsidieaanvraag DynamoPROJECT
Centen nodig voor je creatief project op school? Dien vóór 15 mei 2016 je aanvraag in. Met dynamoPROJECT kan je maximum 1500 euro krijgen voor een creatief schoolproject. Daarbij leg je met minimum 1 externe culturele partner een langer actief traject af op maat van de school. Meer info over hoe een subsidie aan te vragen vind je hier.
Verslag symposium ODVB/VLVO op 25 april 2016
ODVB, de Organisatie Directeurs Vlaams Basisonderwijs, hield op 25 april 2016 haar symposium te Lier. Tal van boeiende bijdragen passeerden de revue: van betwistingen na klassenraden, over wanbetalers, naar pensioenregeling en verlofstelsels.
Christel Noels en Nancy Bal waren op dit symposium aanwezig. Christel bezorgde ons de links naar de presentaties.
Deze vind je hier.
Vonac: wie is wie
Op deze webpagina vind je een overzicht van de medewerkers van VONAC.
 
Colofon
  • Redactie: Veerle Wauters - veerle.wauters@voop.be.
  • Werkten mee aan deze editie: Ann Servranckx, Lies Pycke, Veerle Wauters, Johan Royeaerd, Christel Noels.
  • Bijdragen voor volgend nummer: graag tegen 06-06-2016 bezorgen aan Veerle Wauters.
  • Verantwoordelijk uitgever: Johan Royeaerd, johan.royeaerd@voop.be.
  • Abonnement: u ontvangt deze Eigen-Wijs nieuwsbrief van VONAC omdat u zich hiervoor hebt ingeschreven of omdat wij vermoeden dat de inhoud van deze nieuwsbrief u zal interesseren.
    Een abonnement op Eigen-Wijs is gratis en kan op eenvoudig verzoek verkregen worden via deze link. Uitschrijven of wijzigen van geadresseerden of van mailadressen kan je doorgeven via Uitschrijven / Gegevens wijzigen.
Meer informatie (o.a. vorige nieuwsbrieven) vind je op onze website www.voop.be.
   
VONAC vzw is gevestigd op de VUB - IDLO – lokaal 3B204 - Pleinlaan 2 - 1050 Brussel