|
1e jaargang, nummer 2
VEINH / Energie Samen nieuwsbrief van de RES-vertegenwoordigers, Special over de concept RES-en
Noord Holland Noord: Manuel den Hollander - email: manuel.denhollander@veinh.nl
Noord Holland Zuid: Aernoud Olde - email: aernoud.olde@energieverbonden.nl
|
|
|
|
1. Voorwoord van de RES-vertegenwoordigers:
Natuurlijk: het Covid-19 virus gooit de wereld overhoop, maar dat wil niet zeggen dat de urgentie van de energietransitie ineens afgenomen is. ‘Gewoon’ is anders, maar VEINH en Energie Samen proberen op tempo door te gaan, net als ongetwijfeld jouw energiecollectief. Ook de Regionale Energie Strategieën (RES) gaan door, zij het met wat vertraging – zie het tijdpad hieronder.
Er gebeurt veel, en jullie afgevaardigden in de RES Noord-Holland Zuid en Noord-Holland Noord vonden het dan ook tijd om de tweede nieuwsbrief te fabriceren. Niet per  ongeluk hebben we deze update zodanig getimed, dat we meteen na het openbaar maken van de lang verwachte Concept RES NHN en NHZ de nieuwsbrief konden verzenden.
Hierbij hoort ook gelijk een oproep aan jullie om mee te denken, praten en doen; ook daarover lees je meer in deze nieuwsbrief. Het is een vrij lange nieuwsbrief geworden, terwijl we voor ons gevoel alleen de voor jullie en ons essentiële onderwerpen hebben behandeld. We hopen maar dat jullie in deze tijden wat meer leestijd hebben. Voor nu: zay gesunt!
Aernoud en Manuel
|
|
2. Concept RES NHN en NHZ: een eerste reactie. Reactie gevraagd!
In Noord-Holland Noord zien we per deelregio toch wel grote verschillen wat betreft de zoekgebieden. Los van de vraagtekens die ik heb bij de totstandkoming van die zoekgebieden, valt mij onder meer op:
- De ambitie in totaal is laag als je kijkt naar de opgave waar we voor staan. Uit onderzoek blijkt dat het ene datacenter in de Wieringermeer alle stroom nodig heeft van de 99 prestigieuze nieuwe windmolens van Windplan Wieringermeer: maar liefst 1,3 TWh. Op dit moment wekken we alles bij elkaar 1,8 TWh duurzaam op in Noord-Holland Noord. Eigenlijk moeten we dus ongeveer al de 16 TWh fossiele energieverbruik in NHN (stroom en warmte samen) in transitie brengen naar duurzaam. Plus wat we extra verwachten aan elektrische auto’s. En eigenlijk nog veel meer, want onze buren van NHZ verbruiken 26 TWh méér dan wij, terwijl ze minder ruimte hebben daar, dus we zouden idealiter moeten exporteren naar het zuiden. In dit licht is de ambitie mager.
- En wie gaat op welke manier de komende jaren colleges afrekenen op echte resultaten?
- Regelmatig wordt windenergie niet gecombineerd met pv, waarom niet?
- Gemiste kansen voor windenergie langs bepaalde infrastructuur, en evenzo voor pv.
- Voor windenergie bij bedrijventerreinen was volgens mij in zowel regionale als lokale ateliers behoorlijk veel animo: waar is die gebleven? (waarbij opgemerkt dient te worden dat windmolens in principe in lengte varieerbaar zijn tot een laagte van 15 meter masthoogte).
Heel benieuwd wat jullie allemaal vinden van deze concept RES!!
_____________________________________________________________________________________
Ook bij de RES NHZ grote verschillen tussen deelRES-en. Het lijken daarom bijna 6 aparte deelRES-publicaties met een nietje erdoorheen. Achter de schermen is er echter wel degelijk samenwerking en uniformiteit in de wijze van presenteren waardoor wij als cooperaties hier wel mee vooruit kunnen.
De 6 deelRESen leveren 2,7 TWh aan extra opwek op. Geen bod om ons voor te schamen, en er gaat daadwerkelijk een versnelling optreden mbt de energietransitie en mijn hoofdreactie is daarom dat ik de RES-aanpak volledig steun. Daarbij neem ik aan dat wij als energie-cooperaties klaar staan om lokaal de handschoen op te pakken bij het verkrijgen van draagvlak en het realiseren van lokaal eigendom bij deze projecten. De samenwerking in de ParticipatieCoalitie wordt voor het draagvlak en voor het creeren van project-capaciteit wel essentieel.
Naast deze hoofdreactie op de conceptRES, heb ik ook 2 kanttekeningen bij deze plannen.
-1- helaas missen er her en der opwek-kansen, waaronder concrete door energie-coöperaties aangedragen en realiseerbare kansen op grootschalige opwek. Nadere uitleg over het niet overnemen van deze projecten en gelegenheid een aantal projecten die al verder in de uitvoering zijn alsnog toe te voegen aan de RES-plannen is gewenst.
-2- wanneer je energetisch naar het bod kijkt (bijvoorbeeld in PJ's (Petajoule)), dan kun je concluderen dat met realiseren van dit bod in 2030, voorzien gaat worden in minder dan 10% van de totale energiebehoefte in onze regio. Ook wanneer we samen een energiebesparing van 30% weten te realiseren.
Dit zal niet de enige opwek zijn, we hebben immers ook Wind op Zee, andere groene opwek en warmte-opwek zoals geothermie. Echter, minder dan 10% van onze energiebehoefte halen uit WOL en WOZ maakt het realiseren van de doelstellingen die in Parijs afgesproken zijn zeer onwaarschijnlijk. De ambitie moet dus verder omhoog de komende maanden en jaren.
Om de vele projecten die voort gaan komen uit de conceptRES systematisch te kunnen benaderen heb ik een onderverdeling in 7 groepen gemaakt < 7 groepen > . Daarbij doe ik een voorzet op welke groepen we ons het beste kunnen focussen en welke groepen we aan anderen over moeten laten. Laten we nu eerst per deelRES overleggen welke projecten we op gaan pakken. Reacties van harte welkom.
|
|
Voor iedere regio ligt er een plan met zoekgebieden voor nieuwe opwek-projecten. De overheid streeft ernaar dat alle projecten voor minimaal 50% lokaal eigendom worden. Hier kunnen wij als energiecoöperaties een grote rol spelen, of zelfs het initiatief nemen. Per regio organiseren we vanuit de ParticipatieCoalitie (dus samen met de Natuur- en Milieufederatie Noord Holland en andere partners) op korte termijn een digitale bijeenkomst om de plannen voor die regio toe te lichten en met elkaar en andere stakeholders tot initiatieven te komen.
Hieronder staat waar je je kunt aanmelden. Zodra de conceptRES-en openbaar zijn plannen we de digitale bijeenkomsten:
Noord Holland Noord: Manuel den Hollander - email: manuel.denhollander@veinh.nl
Voor de 3 deelRES-en in NHN komen er online-bijeenkomsten op 11, 13 en 18 mei
De bijeenkomsten worden georganiseerd vanuit de ParticipatieCoalitie,
een uitnodiging in samenspraak met de deelRES-afgevaardigde volgt later.
- Alkmaar: Astrid Veenstra (DUEC) - vermoedelijk maandag 11 mei
- West-Friesland: Sjon Wagenaar (West-Friese Windcoöperatie) - vermoedelijk woensdag 13 mei
- Kop van Noord-Holland: Peter Winters (Eendragt) - vermoedelijk maandag 18 mei
Noord Holland Zuid: Aernoud Olde - email: aernoud.olde@energieverbonden.nl
Voor de 6 deelRES-en komen er 5 online-bijeenkomsten op 11, 13, 18, 19 en 20 mei.
De bijeenkomsten worden georganiseerd vanuit de ParticipatieCoalitie,
een uitnodiging in samenspraak met de deelRES-afgevaardigde volgt later. Voor Amsterdam organiseren
we geen aparte bijeenkomst, maar sturen we gerichte uitnodigingen om mee te praten met de diverse buren
- IJmond / Zuid-Kennemerland: Art den Boer (Kennemerenergie) - vermoedelijk maandag 11 mei
- Haarlemmermeer: Hans van Tol (Meerwind) + Andrea van de Graaf (Tegenstroom) - woensdag 13 mei?
- Amstelland: Ulla Eurich (Sienergie) - vermoedelijk maandag 18 mei
- Zaanstreek / Waterland: vacature, maar wel diverse contactpersonen - vermoedelijk woensdag 20 mei
- Gooi- & Vechtstreek: Aernoud Olde (Energie Verbonden) - vermoedelijk dinsdag 19 mei
- Amsterdam: Frank Boon (Zuiderlicht)
Deze bijeenkomsten zullen we ook gebruiken om jullie mening te horen over de concept-RES want we willen komen tot een gezamelijke reactie. Om jullie meningen mee te kunnen nemen in die reactie, willen we in groepen van ‘deel-RES’ formaat overleggen. In deze gemêleerdere groepen buigen we ons online over de zoekgebied-kaartbeelden van de RES en de cijfers en teksten die erbij horen.
Samenvattend: wie interesse heeft om op deze manier mee te denken en praten, laat het weten aan Aernoud of Manuel! Je bent meer dan welkom.
|
|
In de vorige nieuwsbrief toonden we onderstaand tijdspad voor het RES-proces. Vanwege de corona-crisis wordt nu voorgesteld om het gehele RES-proces met 4 maanden te vertragen. Gezien de urgentie om tot actie te komen worden wij als RES-vertegenwoordigers niet vrolijk van zo'n uitstel, maar gezien de omstandigheden is het wel voorstelbaar.
Voor de energiecoöperaties is dit overigens geen reden om af te wachten; het blijft zaak om volle kracht vooruit te blijven gaan met onze concrete plannen. Dit geldt voor zowel opwek van zon- en wind-projecten als voor warmte-projecten.
|
|
De zoekgebieden in de RES geven ons als energiecollectieven in principe schone gelegenheid om de handen uit de mouwen te steken voor mooie, integrale, energieprojecten lokaal en regionaal. Sommige energieinitiatieven hebben zich al prima gepositioneerd, maar voor de meesten onder ons kan het zeker geen kwaad om ambtenaren en wethouders daartoe nog op wat ideeën te brengen en te nudgen. Bovendien: ook al sta je al klaar met je project, heb je zelf het gebiedsproces dat op til staat wel helemaal op een rijtje? Om dezelfde taal te spreken hebben we voor onszelf én voor overheden een proces als houvast beschreven, en ook een methodiek/plan van aanpak. Hopelijk heb je er veel aan! < Zoekgebieden-aanpak PC NH >
|
|
Laten we voor zover mogelijk en in gezondheid de corona-crisis gebruiken om nog beter voorbereid te zijn op de enorme opgaven die voor ons liggen in de energietransitie. Wij hebben daarvoor een paar tools en ideeën voor jullie die volgens ons heel nuttig kunnen zijn (en we horen het graag als je opmerkingen of andere ideeën hebt!). Hier zijn ze:
- Breng projecten in. Velen van jullie hebben al projecten en projectideeën aangebracht, een stuk of vijftig in totaal. Maar we kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat we er nog veel missen. Dus: laat het ons weten als je plannen hebt voor collectieve opwek voor stroom én warmte! Wij bundelen alle projecten en brengen ze (samen sterk!) onder de aandacht van provincie, gemeenten en programmamanagers. En wellicht van de pers. Ook projecten die op dit moment buiten de zoekgebieden vallen, gaan we zo nog een goede kans geven.
- Overheden weten op dit moment vaak nog niet wat ze aanmoeten met de aanstaande ‘nieuwe stijl’ gebiedsprocessen om te komen tot mooie opwekprojecten. En ook niet met de halve opdracht vanuit het Klimaatakkoord om te komen tot minimaal 50% lokaal eigendom bij die projecten. Wij hebben daar lang en stevig over nagedacht en gelezen, en gesproken met velen. Een resultaat ervan is een gezamenlijke Leidraad. Dit document is gebaseerd op alle kennis die we hebben over wat er in het verleden allemaal is misgegaan in gebiedsprocessen en vooral kennis over hoe het wel kan/zou moeten (met voorbeelden). 'PCNH Leidraad en Optimaal Gebiedsproces', < Leidraad gebiedsproces RES NH >.
- Een ander document dat nuttig is voor overheden, komt van Energie Samen: Lokaal eigendom in beleid . Ambtenaren van ruimtelijke ordening kunnen hier vrijelijk uit shoppen. < Lokaal eigendom in beleid >. Met deze beide documenten onder de virtuele arm, kun je heel gericht en inhoudelijke gesprekken gaan voeren met ambtenaren en wethouders naar keus. Van onze kant zullen we het regionaal en wat generieker onder de aandacht brengen. We zijn benieuwd hoe het valt!
- Reactie op RES. Als PC NH gaan we dus met behulp van jullie een serieuze reactie formuleren richting de RES-organisatie en de verantwoordelijke overheden. Jullie kennis van inhoud, de lokale situatie, en het lokale netwerk is daar essentieel bij. Wij zijn erg benieuwd naar jullie reacties op de RES NHN en RES NHZ (al naar gelang je werkgebied) op basis van dit soort ‘gewortelde kennis’ van jullie. Daarnaast zijn we bezig met het opstellen van een lokaal verder in te vullen 'format' voor een brief die iedere afzonderlijke energiecoöperatie naar haar eigen gemeente (raad/college) kan sturen. Wordt vervolgd.
|
|
LSA Bewoners heeft ook kennissessies gehouden die je terug kunt kijken:
https://www.lsabewoners.nl/digitale-democratie-coronatijd-consequenties/
https://www.lsabewoners.nl/participatie-belangenbehartiging-in-coronatijd-hoe/
Een aantal interessante links en presentaties over grootschalige opwek:
|
|
|
Wat is de RES, en waar vind ik informatie?
De overheid wil transparant zijn over het RES-proces en heeft daarvoor 2 websites geopend waar heel veel documenten opgevraagd kunnen worden.
Als RES-vertegenwoordigers namens de energie-initiatieven mogen we bij heel veel bijeenkomsten aanwezig zijn, en wij kunnen bevestigen dat alle relevante stukken ook echt op deze sites te vinden zijn.
Wanneer je als energie-initiatief de ambitie hebt om een rol te spelen bij de lokale en/of de regionale energietransitie, dan raden wij coöperaties en andere energie-initiatieven aan om op lokaal en op deel-RES-niveau samenwerking te zoeken met andere inwonersinitiatieven en stakeholders.
De RES gaat in principe alleen over electriciteit, maar de link naar 'warmte' en andere verduurzamings-uitdagingen zoals mobiliteit is snel gelegd. Dit maakt de uitdaging zeer complex.
|
|
|
Lees alles over
Energie Samen
in ons magazine:
|
Wat is Energie Samen?
Energie Samen is de brancheorganisatie voor duurzame energie-initiatieven van  burgers.
Samen met duurzame initiatieven uit steden, dorpen en wijken, van vrienden en van buren, steken wij de handen uit de mouwen voor meer en sterkere (lokale) duurzame energie en -besparingsprojecten! Want zeggenschap en eigenaarschap van de lokale omgeving, dat vinden wij belangrijk.
Samen zorgen we ervoor dat iedereen kan meewerken aan een schone en betaalbare energievoorziening voor ons allemaal.
Ben je als energie-initiatief nog geen lid van Energie Samen? Twijfel niet, maar sluit je aan! < Website Energie Samen >
|
|
|
|
De Vereniging van Energiecoöperaties en Initiatieven in Noord-Holland komt op voor de belangen van lokale energie-initiatieven. < VEINH.nl >
Als coalitie van burgercoöperaties versnellen we de transitie naar duurzame energie en leveren we een bijdrage aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Sluit je aan!
|
|
|
|
