Vuurwerkangst
De jaarwisseling begint weer te naderen. Voor ons is december een feestmaand, maar voor sommige honden en katten zijn vooral de dagen rondom oud en nieuw een jaarlijks terugkerend trauma. Voor en tijdens de jaarwisseling worden veel huisdieren ernstig gehinderd door alle geluiden die op hen afkomen, oftewel vuurwerkangst.
Angst is een natuurlijk gedrag om een mogelijk gevaar of een gevaarlijke situatie te vermijden. De geluiden van vuurwerk zullen echter doorgaan, ondanks de angst of het ontwijkend gedrag van het dier. Hierdoor ontstaat een onnatuurlijke situatie, waarbij het dier de controle verliest over dat waar hij of zij angstig voor is. De angst die hierdoor ontstaat, is vaak voortdurend, ongecontroleerd, overmatig en ongepast.
Hoe herkent u (vuurwerk)angst bij uw huisdier?
Kenmerken van angst bij de hond en de kat zijn onder andere een lage houding, staart tussen de poten houden, vluchten, wegkruipen of zelfs dwangmatig rondjes gaan lopen. Ook kan er sprake zijn van een versnelde ademhaling, hijgen, piepen, kwijlen, rillen, niet meer naar buiten willen of geen eetlust meer hebben. Als u uw huisdier hier (deels) in herkent, kan hij of zij last hebben van vuurwerkangst. Deze angst kan ontstaan zijn door een nare of zelfs traumatische ervaring met vuurwerk of een ander hard geluid. Het kan ook aangeleerd gedrag zijn, door het onbedoeld bevestigen van angst door een dier te troosten na een schrikreactie.
Niet alle dieren zijn in een gelijke mate angstig: vuurwerkangst is ras- en individuafhankelijk. Hondenrassen die een scherp gehoor hebben, zoals collie-achtigen, zijn erg gevoelig voor geluid en zijn daardoor gevoeliger voor het ontwikkelen van vuurwerkangst. Jachthonden kunnen echter vaak beter met harde geluiden omgaan, omdat ze vaak gefokt zijn om mee op jacht te gaan. Als eigenaar heeft u echter een grote invloed op uw dier en u kunt helpen om vuurwerkangst bij uw dier te voorkomen of te verminderen!
Het is dus niet nodig dat uw huisdier zo angstig is! Ons advies is daarom tijdig raad te zoeken bij uw dierenkliniek, zodat wij u optimaal kunnen helpen bij de aanpak, maar vooral het vóórkomen van vuurwerkangst.
Training
De beste manier om uw huisdier te helpen minder angstig te worden van geluiden, is door hem of haar te trainen. Belangrijk is wel, dat uw dier voldoende tijd moet hebben om te leren. Veel honden moeten namelijk enorm wennen aan de overdaad van knallen waarmee ze de rest van het jaar niet mee geconfronteerd worden. Geleidelijk wennen aan harde geluiden kan een enorm goede basis zijn om straks samen met uw hond van de feestelijkheden rondom oud en nieuw te genieten.
Een hond is nooit te oud om te leren, dus zowel pups als volwassen honden kunnen getraind worden. Het is verstandig om ongeveer twee maanden voor de jaarwisseling te starten met de training. Uw dierenkliniek heeft een cd te koop met geluiden van vuurwerk en onweer met uitgebreide instructies om u te helpen met de training.
Speel de cd af in een vertrouwde omgeving en waar de hond ontspannen is. Uw hond moet op dat moment op een positieve manier afgeleid worden. Doe iets met de hond dat hij erg leuk vindt, zodat hij een positieve assosiatie met de geluiden gaat maken. Dat betekent dat u een spelletje of training gaat doen dat hij erg leuk vindt of dat u hem eten geeft. Geleidelijk kunt u de geluiden steeds harder laten afspelen en let daarbij op het gedrag van uw hond. Mocht uw hond onrustig worden van de geluiden, zoals hijgen, trillen, gapen, pootje heffen, tongelen (met tong proberen neus aan te raken in een snelle beweging), dan kunt u het beste de training stoppen. Hervat de training op een lagere intensiteit pas als uw hond gekalmeerd is. Indien u het volume verhoogt terwijl de hond de geluiden spannend vindt, is het risico aanwezig dat de angst alleen maar versterkt wordt. Gedurende de training leert uw hond de geluiden koppelen aan de prettige ervaring van de afleiding en zal de angst voor geluiden geleidelijk afnemen. Belangrijk is dat de hond de afleiding leuk of lekker vindt en het volume van de cd net onder het niveau blijft waarbij uw hond stress ervaart!
Natuurlijk kunnen ook trillingen, geur en lichtflitsen een belangrijke rol spelen bij de angst voor vuurwerk. Als u merkt dat de geluids cd onvoldoende werkt, kunt u ervoor kiezen om meer met deze factoren te trainen.
Het is niet aan te raden om training met vuurwerk of een vuurwerk cd in groepsverband te volgen. Hoe goed een trainer of instructeur ook is; het is simpelweg in een groep niet mogelijk om alle honden te observeren in hun reactie op geluid. Het risico is hierdoor dat een trainer of instructeur een stress signaal mist en training in intensiteit omhoog gaat, terwijl de hond er nog niet aan toe is. Het vervelende gevolg is dat de angst voor vuurwerk versterkt wordt.
Voeding, feromonen en het Thundershirt
Naast gedragstherapie zijn er verschillende mogelijkheden om, zonder gebruik van medicijnen, uw huisdier te helpen om minder angstig te zijn. Zo zijn zowel voor honden als katten feromonen beschikbaar om hen te kalmeren. Voor de kat is Feliway beschikbaar, een verdamper voor in het stopcontact die rustgevende feromonen verspreid. Hondeneigenaren kunnen gebruik maken van de Adaptil verdamper of halsband. Ook worden soms goede resultaten gezien bij Bach bloesemtherapie. Recent zijn er voedingssupplementen en zelfs speciale voeding voor de angstige hond en kat beschikbaar. Hiervoor geldt echter, net als voor gedragstraining, dat er enkel effect optreedt als u minimaal twee weken (bij voorkeur zelfs vier tot zes weken) voor de jaarwisseling met het geven van deze voeding of supplementen begint. Al deze middelen worden bij voorkeur gebruikt in combinatie met gedragstherapie. Ten slotte heeft uw dierenkliniek Thundershirts voor honden beschikbaar. Deze shirts kunnen een kalmerend effect op uw hond hebben door hun zachte en constante druk op het lijf van uw hond.
Medicatie
Voorkomen is beter dan genezen! Daarom adviseren wij om tijdig te beginnen met de aanpak van vuurwerkangst. Mocht uw huisdier desondanks toch angstig blijven, zijn er medicijnen beschikbaar om uw dier tijdens de jaarwisseling rustiger en minder angstig te laten worden. Uw dierenarts kan in overleg met u een advies voor medicatie geven. Deze middelen kunnen echter soms nadelige effecten hebben. Daarom worden ze alleen toegepast bij ernstige angst en als blijkt dat andere maatregelen niet (voldoende) hebben geholpen.
Tijdens de jaarwisseling
Het is niet verstandig om een angstig dier alleen te laten tijdens de jaarwisseling. In huis kunt u zorgen voor een plek waar het dier zich veilig voelt, zoals een mand, kleed of doos. Zorg voor bescherming tegen geluid door bijvoorbeeld een deken over het dier te leggen of door de radio aan te zetten. Verder kunt u uw dier helpen door hem niet uit te laten tijdens de jaarwisseling zelf, maar kort ervoor. Laat katten tijdens de jaarwisseling niet naar buiten. Houd met het uitlaten van uw hond rekening dat onverwachtse geluiden uw hond kunnen laten schrikken en dat een loslopende hond de benen kan nemen. Lijn uw hond dus altijd aan! Het laten plaatsen van een chip bij uw huisdier is altijd verstandig en helpt de verschillende instanties (dierenarts, asiel, dierenambulance) om een weggelopen huisdier bij zijn baas terug te brengen.
Samenvattend
Wat te doen bij vuurwerk angst:
- Realiseer dat er niet één wondermiddel is dat de angst doet verdwijnen; de oplossing bestaat meestal uit een pakket van training met eventueel ondersteuning van medicatie
- Zorg dat u op de hoogte bent van de stress signalen van uw eigen hond
- Zorg bij gebruik van een vuurwerk/geluids cd voor het langzaam opbouwen van volume
- Als de cd onvoldoende werkt, trainen op geur, trillingen en licht
- Schakel bij vragen deskundige hulp in
Wat niet doen bij vuurwerk angst:
- Training uitstellen (tot vlak voor de jaarwisseling)
- Groepscursus vuurwerkangst volgen; individuele training is echter wel aan te raden!
- Volume van de trainings cd te hard zetten
- Volume van de trainings cd sneller verhogen dan de hond aan kan
- Uw hond bij angst volledig negeren!
Hebt u na het lezen van deze informatie nog vragen over vuurwerkangst of wilt u advies over de mogelijkheden voor uw huisdier, dan helpen wij u graag in één van onze praktijken.
