|
Een tekst kun je stelen. In de wetenschap noemen ze het letterdieverij - ook wel bekend als plagiaat - wanneer je zonder bronvermelding een tekst overneemt. In de literatuur waar alles wat dramatischer is, spreek je van piraterij. Ik heb weinig last van zeeziekte dus een bestaan als piraat heb ik ooit wel geambieerd, maar er bleek geen opleiding voor te zijn waarmee het afviel als beroepskeuze. En daarbovenop is het sinds de tijd van Michiel De Ruyter toch behoorlijk achteruit gegaan met de status van de piraat, een kleine opleving van etherpiraten in de vorige eeuw daargelaten.
Nu ben ik broodschrijver – een mager compliment uit de mond van een uitgever, maar voor de rest van de wereld toch een beetje, tja, hoe zal ik dat netjes formuleren…. Proef het woord nog een keer en je weet het zelf ook wel.
Afijn, zo iemand die gedoemd is om de piraterij te bestrijden om nog een beetje zijn roemloze bestaan en de verleidingen tot de lucratieve piraterij te weerstaan.
Maar ideeën zijn vrij! Als je ze maar leuk anders verpakt, dan kun je alle kanten op. Anders zou de wereld niet vergeven zijn van de boeken, die slechts 26 letters hergebruiken in een vocabulaire van pakweg enkele tienduizenden woorden.
Ideeën zijn weliswaar vrij, soms lijkt het toch ongepast ze te gebruiken. Zo had ik deze column al min of meer klaar liggen toen een vreemdeling daar een streep door zette, met zijn stuk in de krant over het mooie nieuwe bankbiljet. Over bankbiljetten had ook ik het willen hebben, meer over ‘mooie ideeën’ trouwens. De Franse biljetten met De kleine prins en Marie Curie, die ik had ingelijst en de cultuurdragers die op de biljetten uit het guldentijdperk prijkten, Spinoza, de Ruyter – uit de tijd dat … -, Sweelinck, Hals en Van den Vondel. De overgang naar minder uitgesproken keuzen zoals de vuurtoren, de snip en de zonnebloem waren al ingezet voordat de eurobiljettten in beeld waren. Ik draag de architectuur een warm hart toe, vandaar dat ik niet helemaal begreep waarom beelden van niet-bestaande gebouwen de nieuwe trend werden. En je dan afvragen hoe het komt dat de euro door sommigen als een virtuele munteenheid wordt beschouwd en de vrije cultuur een dapper, maar steeds weerbarstiger bestaan lijkt te leiden.
Het nieuwe briefje van vijf euro dat plotseling uit de automaten kwam, was de aanleiding voor het betoog van de podiumkunstenaar in NRC en voor mijn nu in de papierrecyclebak gedeponeerde schrijfsel.
Over de dames bij de kiosk in Hoofddorp die zo verrast waren door het biljet waarmee ik mijn koffie wilde betalen dat ik bijna te laat op mijn afspraak verscheen - ‘Ik heb ‘m alleen op tv gezien. Even proberen of het vals-geld-apparaat hem ook goedkeurt. Han, heb je dit al gezien, moet je kijken! Wat is-ie mooi! En iets kleiner geloof ik.’ En dan te bedenken dat ik de dames niet ontmoet zou hebben als ik niet het ongewone verzoek had gekregen de auto thuis te laten; dit kwam volgens mijn contactpersoon nooit voor, behalve de vorige keer dat we een afspraak hadden. De parkeergarage van mijn opdrachtgever – een tijdschriftenuitgever - was volgeboekt. Met auto’s van allemaal Belangrijke Mensen. Het raadsel waarmee ik de terugreis aanvaardde: was het gebouw nu ook gevuld geweest met meer ideeën dan op een dag met minder parkeerdruk? Of was er juist meer piraterij?
|
Jip's venster op de wereld
