Bio-bike

In de stad valt het - zoals eigenlijk alles - wat minder op; fietsen zonder trapondersteuning. Daar woont - weinig verwonderlijk - ook het grootste deel van de kopers van stadfietsen zonder motoraandrijving.

Maar als ik mijn fiets na een ritje door het bos bij de lokale supermarkt parkeer, ben ik steeds vaker één van de weinigen met een niet-geëlektrificeerde fiets. Vorig jaar werden er ruim 450.000 nieuwe e-bikes verkocht, 56% van het totaal aantal verkochte fietsen. Die ongemotoriseerde categorie bevat naast die stadsfietsen natuurlijk ook de kinderfietsen en racefietsen.

En nu doet zich het vreemde fenomeen voor dat de e-bike niet alleen oprukt in het straatbeeld, maar ook verdringt dit fenomeen de fiets van zijn vertrouwde plaats in het taaldomein. Want steeds vaker wordt mijn fiets aangeduid als ’gewone fiets‘. Fiets is nu gereserveerd voor oplaadbare fiets, hoewel daarvoor ook het woord e-bike al bestaat, of elektrische fiets voor de taalpuristen. Maar dat er nu ook een toevoeging wordt gebruikt voor de aloude, uitsluitend door de fietser aangedreven fiets, valt in het Nederlandse taalgebied kennelijk weinig mensen op.

In Duitsland daarentegen is niet alleen de e-bike een fenomeen, maar ook de vraag waarom dat nu opeens synoniem is voor ’Fahhrad‘. Tijdens onze fietstocht door Duitsland, werden we er vaak, soms met bewondering, op aangesproken dat we ongemotoriseerd rondreden met onze hele rataplan. Een veerman haalde er zelfs zijn pet voor uit de stuurhut om die voor ons af te kunnen nemen.

Zo leerden we de woorden Bio-bike, Eco-bike en Muskel-bike, soms gepaard aan een wanhopige uitdrukking op het gezicht. Weer een gevalletje ’Handy’ (mobiele telefoon): zelfgebakken Engels dat het gebruikelijke Duitse woord wordt, zonder goed synoniem in de eigen taal.

En Bio-bike is weliswaar een begrijpelijk woord, maar waarom was Fahrrad niet meer toereikend voor de aloude fiets? In Duitsland is er niet alleen discussie over in fietstijdschriften, maar is het ook onderwerp voor een serieuze krant als de Frankfurter Allgemeine.

Zelf vind ik bio-bike best een geinig woord voor de fiets van een fietser die energie uit voeding haalt, al heeft dat voedsel dan weer niets te maken met het gebruik van ’bio’ in de levensmiddelenbranche. Maar in Nederland is bio-bike in gebruik voor fietsschoonmaakspul en als ik ecobike bij Bol invoer, krijg ik .. jawel, e-bikes, veelal van het type ’dikke banden, snel thuis‘.