Je zou graag willen dat je op je eigen oordeel kunt varen, maar we leveren ons zonder bezwaar uit aan de rest van de wereld. We hechten meer aan het oordeel van anderen dan aan dat van onszelf: angsthazen met portemonnee, de droom van elke marketeer.
Na de jaarlijkse winterbandenwissel ontving ik een omvangrijke mail met een uitnodiging om dit klusje te evalueren. De bandenwissel evalueren!
Ik heb wel wat beters te doen dan me te buigen over de vraag of iemand de meest simpele autoklus heeft uitgevoerd volgens afspraak. Ik was ontevreden over een extra service: ze hadden onze blitse Harry ook even door de wasstraat gedaan, zonder te kijken of dat ook nodig was. Door een ongelukkig toeval was de auto brandschoon. Maar om voor zo'n onoplettendheid tegemoet te komen aan een of andere 'databaas': dat is natuurlijk een heel andere kwestie.
De uitgebreide mail met het evaluatieverzoek kwam erop neer dat ik als klant geacht werd een negen te geven als ik tevreden was: een 9! Dat is schrikken voor een docent die - kennelijk ouderwets – denkt dat een negen de uitdrukking is voor een ultieme, wonderschone prestatie. En dat is precies wat de bedoeling is: iedereen elk moment excellerend. Buitengewone resultaten laten zien - in de ogen van anderen.
De ongenuanceerde invuloefening van – liefst zoveel mogelijk - onbekenden als kwaliteitscriterium is de op een na beste aanbeveling geworden. De mening van vrienden en bekenden – inclusief volslagen onbekenden bekend van radio en tv – staat met stip op nummer één als het gaat om het oordeel van anderen als richtinggevend voor ons eigen gedrag.
En, zeg eerlijk, het is leuk koketteren met een acht of een negen als evaulatieresultaat. Hoeveel leuker zijn al die in positieve richting gestuurde evaluaties dan scherpe kritiek en gezeur?
De bandenwissel evalueren: net zo normaal als het evalueren van elke aankoop via internet, een bezoekje aan de lokale snackbar of een exclusieve sterrentent, de winkelbeleving in een warenhuis, een date, een collega (360°) een nieuwe app ... alles en iedereen onderwerpen we aan ons oordeel.
En terwijl ik een dure cursus volg om het oordelen los te laten, word ik overspoeld door de oordeeleconomie: 'snel', 'democratisch', 'slim' en 'betrouwbaar' geld uitgeven op basis van andermans oordeel. Meedoen betekent slordige vragen beantwoorden over je consumptiegedrag en likes uitdelen omdat iemand grappig of ontroerend uit de hoek komt. Hoe leuk is het ook om overal en altijd je mening te mogen ventileren: en anderen daarmee mooi vooruit te helpen! De perfecte deal.
Als uitgever ontkom ik niet aan dit fenomeen van afgaan op andermans oordeel. In plaats van te schrijven ‘Wij hebben een uniek, waardevol en interessant boek geschreven - met goede, maar bescheiden auteurs met als titel ‘Wie maken het onderwijs? Teksten om van te leren’, moet ik nu op zoek naar ambassadeurs, die liken, referenties geven op de website en zich laten verleiden tot het doen van uitspraken (zodat ik die tenminste niet hoef te faken) en het geven van buitengewoon hoge cijfers.
Om het boek aan te mogen bieden via bol.punt.com moet ik beloven om te zorgen dat ik in de evaluatie minimaal een acht scoor. Een extra reden om de verkoop in eigen hand te houden of een uitdaging om de populaire inpaklijn in het Centraal Boekhuis te laten delen in het succes van ons boek?
Het gaat best goed met de verkopen van dit recent verschenen boek over het ontwikkelen van leermiddelen en de invloed van educatieve auteurs. Veel vragen waarvan je je pas bewust wordt bij lezing, komen in het boek aan de orde. Maar het verkoopsucces kan nog beter en bij uitzondering doe ik een beroep op mijn lezers. Laat van je horen. Iets krachtiger dan 'leuk!'en graag met een negen of hoger!
|