Onze nieuwsbrief voor naasten

Al lange tijd werken familieraad en Altrechtmedewerkers samen in wat heet de 'Familiecoalitie'. Een overleg waar in gezamenlijkheid gewerkt wordt aan de ontwikkeling van familie- of naastenparticipatie. Betrokkenheid van de familie en andere naasten van mensen met een psychische kwetsbaarheid is van onschatbare waarde en mag tegenwoordig geen punt van discussie meer zijn. Samenwerking met deze naastbetrokkenen bij de behandeling van onze patiënten is dan ook van groot belang.
Reden te meer voor deze nieuwsbrief waarin we ontwikkelingen en ervaringen 3 à 4 maal per jaar onder uw aandacht brengen. Voor u alweer het vierde nummer. We wensen u veel leesplezier!

De redactie


 
  De allerbeste wensen voor het nieuwe jaar!

Terwijl het er met de versoepelingen toch zo goed uitzag, werd 2021 uiteindelijk toch een jaar dat in het teken stond van Coronamaatregelen die allerlei beperkingen met zich meebrachten. Niet in de laatste plaats beperkingen in het menselijk contact, waaronder het contact met onze naasten. Dat contact is voor ieder mens belangrijk, maar zeker voor onze cliënten met vaak langer durende psychische klachten.
     

Voor hen is het contact met naasten in deze moeilijke periode extra belangrijk, omdat zij zich - als de contacten met vertrouwde mensen minder zijn - sociaal meer terug kunnen trekken en meer risico lopen te vereenzamen. Dat moeten we samen goed in de gaten blijven houden. Hulpverleners hebben contact met cliënten, maar zij zijn niet gelijk aan een vader, moeder, zoon of dochter…

Gelukkig vormt het contact met familie en naasten bij Altrecht al jaren een belangrijk onderdeel van de behandeling. Hierin hebben we samen met alle betrokkenen - niet in de laatste plaats de naasten zelf - grote stappen vooruit gezet. Dat is heel belangrijk voor het herstel van de cliënt en zeker in de onzekere en lastige periode waarin we ons nu bevinden. Daarom proberen we juist nu naasten nog meer bij de behandeling te betrekken.

 


Voor het nieuwe jaar wensen we jullie alle goeds toe. We hopen dat 2022 een jaar wordt zonder al teveel beperkingen en met uitzicht op een perspectiefvol leven voor ons allemaal!

Mariëlle Ploumen, raad van bestuur Altrecht

 

 
  Per 1 januari is Altrecht anders georganiseerd; voor onze cliënten verandert er niets

Altrecht is er voor iedereen die specialistische geestelijke gezondheidszorg nodig heeft. We willen onze cliënten sneller de juiste behandeling bieden. Dichter bij huis en in intensievere samenwerking met de cliënt, hun naasten en andere professionals, zoals de huisarts of het wijkteam. Een behandeling die past bij de vraag, herstelgericht. We noemen dit netwerkzorg.



Om dit goed te kunnen doen, verandert onze organisatie. Vanaf januari 2022 gaat Altrecht vanuit vier regio’s werken. Dit zijn Stad Utrecht, Zuidoost Utrecht, Lekstroom en Utrecht-West. De Acute psychiatrie blijft beschikbaar voor cliënten uit alle regio’s. Nieuwe cliënten bij Altrecht verwijzen we op basis van hun postcode naar een regionaal loket.

Wat betekent dit?
Voor onze cliënten verandert er niets. Zij houden in principe dezelfde behandelaar en volgen de behandelingen zoals afgesproken in het behandelplan. Mocht dit om organisatorische redenen echt niet meer mogelijk zijn, dan bespreekt de behandelaar dit met de cliënt.

Meer informatie over alle veranderingen binnen Altrecht vindt u vanaf 1 januari op onze nieuwe website www.altrecht.nl.

 

 

  Hoe zwaar ben jij belast?

Deelnemers gezocht voor onderzoek naar de Welzijnsmeter voor naasten van (oudere) volwassenen met een psychische of psychiatrische kwetsbaarheid.

Naasten van iemand met psychische problemen vragen niet snel om hulp. Een van de redenen daarvoor is misschien wel dat ze de gevolgen voor hun eigen welbevinden en gezondheid onderschatten. Dat is jammer want dan zoeken ze daar niet of te laat hulp bij. Terwijl familie en naasten van (oudere) volwassenen met een psychische of psychiatrische kwetsbaarheid zwaarder belast zijn dan andere naasten die mantelzorgen.

Het doel van de digitale Welzijnsmeter is om naasten te helpen de gevolgen van het geven van ondersteuning voor zichzelf inzichtelijk te maken. Met behulp van de uitkomsten kan de naaste beter inschatten of hij/zij zelf praktische of emotionele ondersteuning of hulp nodig heeft. Ook kan de uitkomst een eventuele hulpverlener een goed beeld geven over hoe het met jou als naaste gaat. Fit blijven is immers belangrijk.



Altrecht doet wetenschappelijk onderzoek naar de betrouwbaarheid van de Welzijnsmeter en is op zoek naar deelnemers en daarom vragen we u om mee te doen aan dit onderzoek. Want er zijn nog te weinig hulpmiddelen waarmee familieleden of naasten de gevolgen voor zichzelf inzichtelijk kunnen maken.

Hier vindt u een informatiebrief over dit onderzoek en de deelname.

 

  De kracht van een informeel overleg

Lang geleden - medio jaren 70 - ben ik begonnen met werken, half december ben ik met pensioen gegaan. Ik weet hoe het ooit was: in de psychiatrie was van samenwerken met familie of naasten geen sprake. Familie en vooral ouders werden in mijn beginperiode zelfs gezien als de belangrijkste veroorzakers van psychiatrische problematiek. Hoe anders is dat nu met een Meerjarenplan waarin de slogan ‘nooit alleen, altijd samen met naasten van een patiënt’ een belangrijk uitgangspunt in de behandeling is.

Binnen Altrecht heeft de familieraad onvermoeid gepleit voor een stevig familiebeleid, daarnaast richt de familiecoalitie zich vooral op de uitvoering van het familie- of naastenbeleid. Waar de familieraad een formeel medezeggenschapsorgaan is, is de familiecoalitie een informeel overlegorgaan van familie-ambassadeurs, stafleden, teammanagers, leidinggevenden en leden van de familieraad. Een bijzondere samenstelling gericht op constructief samenwerken. De familiecoalitie houdt vinger aan de pols als het om de uitvoering van het naastenbeleid van Altrecht gaat en initieert nieuwe initiatieven. Zij let op de inzet en deskundigheid van familie-ambassadeurs, het regelmatig houden van Quick scans, en initieerde PIMM-trainingen, de inzet van familiecoaches en familie-ervaringsdeskundigen.


De afgelopen jaren mocht ik aan het overleg van de familiecoalitie deelnemen. De coalitie komt vier maal per jaar bij elkaar en loopt dan een veelheid aan onderwerpen door. Vaak met een gevoel van ongeduld. Er is nog veel te doen en het kan altijd beter. Maar wat is er al veel bereikt: naasten kunnen terecht: er is coaching beschikbaar, contact met lotgenoten is mogelijk, teams beschikken over deskundige familie-ambassadeurs en naasten worden bij de behandeling betrokken. Het informele overleg heeft voor een stevige verankering van het naastenbeleid en de positie van naasten gezorgd.

De volgende stap nu is het volgen van de nieuwe organisatie, het zorgen voor doorontwikkeling van het naastenbeleid in de context van regionaal werken. Ik wens de coalitie veel succes en heb alle vertrouwen in deze betrokken groep. Dank voor de samenwerking!

Rina Spruyt
 
 
  Interview met familieraadslid Adriane

Het is woensdagmiddag en ik heb een afspraak met Adriane bij haar thuis. Ik ken Adriane van de familieraad en heb haar leren kennen als een fleurige en positieve vrouw en ik ben onder de indruk van haar zorg voor haar broer Piet, waarover ze af en toe vertelt. Ik ben benieuwd naar haar ervaringen en waarom ze lid is van de familieraad.
     
Ik word hartelijk ontvangen in een huis dat volhangt met familiefoto’s van meerdere generaties en het lijkt wel of hier een jong gezin woont in plaats van een echtpaar ‘op leeftijd’. Al pratende over de foto’s kom ik te weten dat Adriane is geboren uit Duitse ouders. Toen haar jongste broer op 25-jarige leeftijd ernstige psychiatrische klachten ontwikkelde, was dat reden voor haar moeder om hem buiten de zorg te houden, uit angst voor wat ze gezien had wat met psychiatrische patiënten gebeurde door de nazi’s in de tweede wereldoorlog. Tot haar dood bleef haar moeder voor Piet zorgen, waarbij in haar laatste levensfase de rollen omdraaiden en Piet voor zijn moeder zorgde. “Mijn moeder kon gelukkig veel lachen, maar eigenlijk was het tragisch”, vindt Adriane.  

Toen haar moeder overleed is Piet (die bivakkeerde in een familiehuisje in het bos) na veel moeite op 44-jarige leeftijd in zorg gekomen bij Altrecht. Hij woont nu in een begeleide woonvorm, maar er zijn regelmatig opnames. Ze wordt door Altrecht goed betrokken bij de zorg, maar heeft ook ervaren hoe cruciaal de rol van familie kan zijn. Op een dag was Piet vermist en werd door de afdeling gezegd “zo is hij bij ons altijd”, terwijl Adriane haar broer zo niet kende, behalve als hij zijn medicijnen niet neemt. Adriane heeft zorg om de bezuinigingen en personeelstekorten binnen de GGZ en ze heeft ervaren dat er veel wisselingen zijn onder personeel, waardoor de rol van naasten steeds belangrijker wordt. Een tijdje terug kreeg Piet weer een nieuwe behandelaar die de medicatie aanpaste met als gevolg dat hij seksueel ontremd raakte en uiteindelijk zelfs als gevolg daarvan in de gevangenis terecht kwam. Als familie heeft ze ervoor gepleit om Piet medicatie te geven om de ontremming - met alle nare gevolgen van dien - tegen te gaan. Soms is het volgens haar nodig om je als naaste sterk te maken voor de patiënt en ze maakt zich zorgen om patiënten die geen naasten hebben.

Op een dag zag ze op de afdeling waar Piet was opgenomen een folder van de familieraad en besloot ze zich daarvoor aan te melden omdat ze het belangrijk vindt dat naasten gehoord worden. Ze vindt het fijn om onder deze groep medestanders te hebben gevonden!


 

  Psychosis Prognosis Predictor: Deelnemers gezocht voor onderzoek naar voorspellers van herstel na psychose

Het is moeilijk om te voorspellen hoe iemand zal herstellen na een psychose. Voor patiënten, naasten en hulpverleners is ook onvoldoende bekend wat ze kunnen doen om dat herstel positief te beïnvloeden. Wat voor de één goed werkt, blijkt voor de ander geen oplossing te zijn.

Om hier verandering in te brengen, werkt de afdeling Psychiatrie van het UMC Utrecht samen met Altrecht aan de ontwikkeling van de Psychose Prognose Predictor.
Om de belangrijkste factoren van herstel vanuit het perspectief van mensen met psychotische kwetsbaarheid, hun naasten en hulpverleners in kaart te brengen is men op zoek naar onder andere naasten die een vragenlijst willen invullen (duurt 15 tot 20 minuten). Alvast bedankt voor uw bijdrage!! www.patternsonline.org/news.
 
     
 

Zonder oordeel kijken naar wat er is

 

Aandacht

Aandacht is een
variatie van liefde.

Ze is een geschenk
dat je ontvangt
en geven kunt.

Ze is niet alleen
op zichzelf gericht.
Ze ziet ook de ander.

Ze verspreidt licht.
Ze heeft fantasie
en is verrassend.
Ze haalt mensen
uit de schaduw.

Ze is attent
en creatief.
Ze denkt aan wie gemist wordt.

Ze kan stil zijn.
Maar ook stem geven
aan wat vergeten wordt.

Aandacht is voedsel
voor de ziel.
Onmisbaar als de liefde.

Marinus van den Berg

   

Op een druk kruispunt rijdt een goede vriendin van mij op de fiets met daarop haar twee kinderen. In een bocht valt ze onverwachts met fiets en al om. Gelukkig is er niemand gewond. Vanzelfsprekend trekt de situatie veel aandacht. Als eerste is er alerte aandacht. Komt er niet net een bus om de hoek? Moet er een ambulance komen? Er is ook nieuwsgierige aandacht. Hoe heeft ze nu kunnen omkieperen in de bocht? Lag het aan de fiets of aan de verkeerssituatie? Én er is open aandacht. Een niet-veroordelende, zachte aandacht van de omstanders voor de gevallen moeder en kinderen. Wat gaat er door hen heen? Mijn vriendin heeft naast aandacht voor haar kinderen ook een open aandacht voor zichzelf. Wat doet dit nu met mij? Waarin word ik geraakt?

Omkijken naar elkaar is aandacht geven. De soorten aandacht in dit voorbeeld gelden ook voor zorg voor naasten, en daarbij voor jezelf. Zorg vraagt om alerte aandacht voor alarmerende signalen, nieuwsgierige aandacht om te leren én … open aandacht. Zonder oordeel kijken naar wat er is. Een accepterende aandacht die niet vanuit hokjes maar met een open blik waarneemt. Een drukke omgeving, protocollen, telefoons maar ook de eigen gedachten en gevoelens kunnen afleiden van open aandacht. Dat is heel menselijk. Bewust proberen open aandacht te geven, helpt om de ander echt te zien en te horen. Én waar te nemen wat er in jezelf gebeurt. Want zorg voor een naaste vraagt ook om zelfzorg.

Line de Bruijn, expertisegroep Zingeving
 
     
     
 
naasten & ALTRECHT
Contact
Lange Nieuwstraat 119
3512 PG  Utrecht
familiebeleid@altrecht.nl
www.altrecht.nl