Verloop van de normale geboorte bij de hond
Het is een spannende periode als een hond drachtig is en op het punt staat om te bevallen. In de praktijk krijgen we veel vragen over hoe het normale verloop van de geboorte van een nestje pups is. Hoe lang mag een teef bijvoorbeeld op een puppy persen en hoe lang mag er tussen de geboorte van twee pups zitten? In deze tekst wordt uitgelegd hoe de normale gemiddelde bevalling verloopt, zodat u met een geruster hart uw teef tijdens de bevalling kan begeleiden en zodat u een handleiding hebt wanneer het verstandig is om contact met een dierenarts op te nemen.
Drachtlengte
Een gemiddelde dracht van een hond duurt 58 tot 65 dagen. De spreiding wordt onder andere veroorzaakt door verschillen in ras en aantal pups, waarbij grotere nesten korter gedragen worden dan kleinere nesten. Een bevalling die begint tussen de 55e en 58e dag na de dekking wordt een vroeggeboorte genoemd. Vóór de 55e dag na de dekking wordt van een abortus gesproken, terwijl vanaf 65 dagen na dekking sprake is van een verlengde dracht. Het aantal jongen in de baarmoeder bepaalt wanneer bij een verlengde dracht ingegrepen moet worden. Bij drie of minder jongen wordt aangeraden om niet langer dan 67 dagen na dekking te wachten, terwijl bij een nest van meer dan drie jongen tot de 70e dag gewacht mag worden. Overleg altijd met uw dierenarts wat het beste plan van aanpak is op het moment dat u vermoedt dat er sprake is van een vroeg- of laatgeboorte.
Voortekenen van de geboorte
Het begin van de geboorte van pups kan aan verschillende signalen afgeleid worden, waaronder de toename van de melkklieren van de moederhond en het tevoorschijn komen van melk (lactatie), onrust, nestbouw en een verminderde eetlust. Het meest betrouwbare voorteken is echter de lichaamstemperatuur van de teef. Ongeveer 12 tot 24 uur voor de geboorte van de eerste pup zal de temperatuur 0.5 tot 1.5 graad Celsius dalen ten opzichte van de normale temperatuur van de teef (gemiddeld tussen 38 en 39 graden Celsius). Als een eigenaar de bevalling wil voorspellen aan de hand van deze daling van de temperatuur, wordt aangeraden om vanaf dag 54 drie maal daags de temperatuur van de drachtige teef op te nemen, aangezien de temperatuur tussen honden en gedurende de dag kan verschillen. Hierdoor kan inzicht verkregen worden in het normale verloop van de temperatuur van de drachtige hond.
Normale verloop van de geboorte
Gemiddeld genomen duurt de bevalling van een teef die meerdere bevallingen heeft meegemaakt korter dan bij een teef die voor de eerste keer moet bevallen. Op de eerste pup wordt meestal langer geperst dan de volgende pups (15 tot 45 minuten), omdat deze eerste pup de geboorteweg mede voorbereid op de passage van de verschillende andere puppy’s. Tussen twee puppy’s zit gemiddeld 45 minuten, maar dit kan tot zelfs vier uur oplopen. Soms kan de teef in deze tussenliggende periode in slaap vallen. De meeste pups zullen met het hoofdje eerst geboren worden (kopligging), maar soms wordt een pup met de achterzijde als eerst geboren (stuitligging). Andere liggingen komen voor en kunnen er soms voor zorgen dat de geboorte stil komt te liggen en de puppy niet zonder hulp van een eigenaar of dierenarts geboren kan worden. Het is belangrijk om de teef tijdens dit hele proces zo veel mogelijk rust te geven. Onrust (bijvoorbeeld te veel geluid, veel aanwezige mensen of te veel aanraken of onderzoeken van de teef) kan leiden tot het stilvallen van een geboorte met alle gevolgen van dien.
Perst een teef langer actief op een puppy (45 minuten bij de eerste puppy; 30 minuten bij volgende puppy’s), of loopt de periode tussen twee puppy’s langer op (meer dan twee uur) dan hierboven aangegeven, is het aan te raden om contact te zoeken met een dierenarts voor overleg over de vervolgstappen. Zo kan een dierenarts u aanraden om langs te komen voor controle van de teef, om hulp te bieden bij de geboorte van een pup in het geboortekanaal of voor het geven van injecties die het persen van de teef en de samentrekking van de baarmoeder bevorderen. In sommige gevallen zal een dierenarts in overleg met een eigenaren besluiten tot het uitvoeren van een keizersnede.
Na de geboorte
Puppy’s kunnen zowel in de vruchtvliezen als met gebroken vruchtvliezen geboren worden. Meestal zal de moederhond de vruchtvliezen zelf proberen open te breken en op te eten, waarna ze de navelstreng door zal bijten en de placenta op zal eten. Hierna zal de teef de pup droog proberen te likken, waarmee ze tegelijkertijd ook de ademhaling van de pasgeboren pup stimuleert. Als de teef dit niet doet, kan een eigenaar hulp bieden door de vliezen te breken en te verwijderen, evenals de navelstreng door te breken. De navelstreng moet ongeveer 1.5 tot 2 centimeter lang zijn, zodat hij niet te dicht bij de buik scheurt (kans op buik- / navelbreuk), maar ook niet te lang is (kans op verstrengeling). Als een teef niet zelfstandig de pup schoonlikt, moet de eigenaar dit overnemen met een schone doek. Het is echter aan te raden om de teef zo veel mogelijk de pups zelf te laten likken, omdat het likken de band tussen moeder en kind bevordert.
Heeft u naar aanleiding van deze informatie nog vragen? Aarzel dan niet om contact met uw Dierenzorggroep Dierenkliniek op te nemen!
Bronvermelding
Syllabus Algemen Verloskunde en Voortplanting, Curriculum 2001, Faculteit Diergeneeskunde
Canine and Feline Theriogenology, S.D. Johnston, M.V. Root Kustritz, P.N.S. Olson, 2001, Saunders
