Scroll down voor nederlandse versiehier
 
Si ce courrier ne s’affiche pas, cliquez sur ce lien
Is deze mail onleesbaar ? Klik hier
 
 
News - N°12 - 01 2022
 
Crise sanitaire… que devient le secteur du commerce alimentaire en Belgique ?
Rédigé par Stéphanie Cutrona
Tout au long de cette crise sanitaire, des secteurs réputés "essentiel", comme le commerce alimentaire n’ont pas connu d’essoufflement en termes de travail fourni par le personnel. Mais si les cadences ont été maintenues, cela n’a été que difficilement pris en considération par les directions.
Nous avons décidé de reprendre dans cette analyse le secteur de la grande distribution. Celle-ci  désigne le commerce de détail de biens de consommation principalement alimentaire à partir de points de vente disposant d'une grande surface réservée à la vente avec une zone accessible aux clients (par exemple un parking).
Les travailleurs de chez Carrefour, Aldi, Lidl et des grandes enseignes alimentaires ont subi une certaine pression niveau charge de travail, des mauvaises conditions de travail et un manque de considération d’un point de vue salariale. Tout ceci a débouché sur plusieurs mouvements de grève.
Un bel exemple est celui de Lidl. Les syndicats et les employeurs, après de longues heures de négociations, sont finalement parvenus à un accord sur les salaires en ce mois de novembre 2021. Mais les travailleurs avaient dû menacer de bloquer l’approvisionnement des magasins.
Globalement, la fédération du commerce alimentaire ne voulait pas céder face aux revendications salariales et refusait les 0,4% d’augmentation. Un accord salarial a finalement été conclu notamment pour le personnel des centres de distribution des supermarchés et des magasins de proximité. Il comprend une augmentation de 0,4% en plus de l’indexation. L’augmentation des salaires sera effective au 1er janvier 2022 et rétroactive à partir du 01 janvier 2021
La prime corona n’est plus une possibilité mais un droit pour les travailleurs. Les employeurs devront verser cette prime pour autant qu’ils s’inscrivent dans certaines conditions. Ainsi, les entreprises de moins de 50 salariés qui ont fait des bénéfices en 2019 et 2020 octroieront une prime de 200 euros. Pour les grandes entreprises, ce sera 500 euros. Si elles n’ont fait de bénéfice qu’en 2020, la prime sera de 200 euros. Pour les chaînes de supermarchés qui éprouvent des difficultés financières et pour les employés des magasins non alimentaires, la prime sera limitée à 200 et 250 euros.
Regardons de plus près les chiffres financiers et sociaux du secteur dans Afin-A :
Source: AFIN-A

Source: AFIN-A

Nous constatons que le chiffre d’affaires a légèrement diminué de 3,94% en 2020 par rapport à 2019. Cette baisse peut s’expliquer notamment par la diminution des fréquentations des grandes surfaces suite aux différentes mesures prises par le gouvernement (confinements, limitation du nombre de client dans les magasins, horaires réduits etc). Mais si nous prenons le chiffre d’affaires par équivalent temps plein (intérim compris), celui-ci augmente de 7,53% (321.017€ à 345.174€). Notons que les ETP contrat ont diminué de 9,87%, c’est-à-dire -9.540€ ETP. Cette réduction de personnel engendre par conséquent une diminution de la masse salariale de -1,71% en 2020 (-71 millions €). En résumé, les patrons ont décidé de diminuer les CDD/intérims de façon à obtenir un CA par ETP plus important, de réduire les coûts en vue de limiter les pertes et par conséquent obtenir des meilleurs résultats (Ebidta, exploitation et net).
Source: AFIN-A

Si nous prenons le résultat avant les charges non décaissables (Ebitda), celui-ci est positif et a augmenté de 60,958 millions € (+4,54% par rapport à 2019). Le bénéfice net quant à lui est également positif de 1,332 milliard € (+77% par rapport à 2019 : 751, 322 millions €).
Les dividendes sont passés de 626,806 millions € en 2019 à 986,433 millions € en 2020 (+57%), avec un taux de distribution de 74,03% en pleine crise covid.
Source: AFIN-A

Source: AFIN-A

Cette brève analyse du secteur à partir des données collectées par Afin-A démontre la nette opposition entre le bénéfice net de 1,332 milliard d'euros réalisé par le secteur et le refus des employeurs d'accorder une maigre augmentation de 0,4% sur les salaires bruts ou une somme toute assez chiche prime corona de maximum 500 € de chèques consommation). 
Opposition classique somme toute entre la distribution généreuse de dividendes aux actionnaires (presque un milliard en 2020) et la stagnation de la situations des créateurs essentiels de la richesse, les travailleurs. Une opposition classique qui est tout aussi clairement la justification de la lutte syndicale. 
 
L'équipe d'AFIN-A
 
 
Coronacrisis … welke gevolgen voor de voedingsdetailhandel in België?
Geschreven door Stéphanie Cutrona
Tijdens de hele gezondheidscrisis hebben zogeheten “essentiële” sectoren, zoals de voedingsdetailhandel, absoluut niet stilgezeten, zeker niet als we kijken naar het werk dat het personeel heeft verzet. Het werktempo bleef ondanks alles gehandhaafd, maar daar hebben de directies nauwelijks rekening mee gehouden.
We hebben besloten om ook de sector van de grootwinkelbedrijven bij deze analyse te betrekken. Het gaat om de detailhandel van consumptiegoederen en hoofdzakelijk voedingsmiddelen in verkooppunten met een grote verkoopoppervlakte en een voor de klanten toegankelijke zone (bijvoorbeeld een parking).
De werknemers bij Carrefour, Aldi, Lidl en de grote voedingsmiddelenketens ondervonden een zekere druk door de werklast, de slechte arbeidsomstandigheden en het gebrek aan erkenning hiervan voor wat hun loon betreft. Dit leidde tot verscheidene stakingsgolven.
Lidl biedt hiervan een mooi voorbeeld. Na vele uren onderhandelen hebben vakbonden en werkgevers in november 2021 uiteindelijk een loonakkoord gesloten. Maar daarvoor moesten de werknemers wel dreigen om de bevoorrading van de winkels te blokkeren.
Over het algemeen wilde de federatie van de voedingsmiddelenhandel niet toegeven aan de looneisen. Ze weigerde om 0,4% verhoging te betalen. Ten slotte werd er een loonakkoord bereikt, onder andere voor het personeel van de distributiecentra van de supermarkten en de buurtwinkels. Het omvat een verhoging met 0,4% bovenop de indexering. De loonsverhoging gaat in op 1 januari 2022, met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2021.
De coronapremie is niet langer een mogelijk extraatje voor de werknemers, maar een recht. De werkgevers zullen deze premie moeten betalen indien ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zo zullen bedrijven met minder dan 50 werknemers die in 2019 en 2020 winst hebben gemaakt een premie van 200 euro betalen. In grote ondernemingen gaat het om 500 euro. Als die grote bedrijven slechts in 2020 winst hebben geboekt, bedraagt de premie 200 euro. Supermarktketens in financiële moeilijkheden en werknemers van non-foodwinkels ontvangen een beperkte premie van 200 en 250 euro.
 
Laten we de financiële en sociale cijfers van de sector meer in detail bekijken in Afin-A:
Bron: AFIN-A

Bron: AFIN-A

We stellen vast dat de omzet in 2020 lichtjes is gedaald met 3,94% in vergelijking met 2019. Deze daling is onder andere te verklaren door het lager aantal klantenbezoeken in de grootwinkels na de verschillende overheidsmaatregelen (lockdowns, beperking van het aantal klanten in de winkels, beperking van de openingsuren enz.). Maar als we naar de omzet per fulltime-equivalent (FTE) kijken (inclusief uitzendarbeid), dan zien we een stijging met 7,53% (van € 321.017 naar € 345.174). We merken dat het aantal contractuele FTE’s gedaald is met 9,87%, dat wil zeggen € -9.540 FTE. Deze personeelsinkrimping leidt bijgevolg naar een daling van de loonmassa met -1,71% in 2020 (€ -71 miljoen). Samengevat: de werkgevers hebben besloten om het aantal contracten van bepaalde duur/uitzendkrachten te verminderen om per FTE een hogere omzet te boeken, de loonkosten te verminderen om hun verliezen te beperken en bijgevolg betere resultaten te boeken (Ebitda, exploitatie en nettowinst).
 
Bron: AFIN-A

Als we kijken naar het resultaat vóór de niet-cash lasten (Ebitda), dan zien we dat het positief is, met een stijging van € 60,958 miljoen (+4,54% ten opzichte van 2019). Ook de nettowinst is positief: € 1,332 miljard (+77% ten opzichte van 2019: € 751,322 miljoen).
De dividenden zijn gestegen van € 626,806 miljoen in 2019 naar € 986,433 miljoen in 2020 (+57%), met een uitkeringspercentage van 74,03% in volle coronacrisis.
 
Bron: AFIN-A

 
Bron: AFIN-A

Uit deze korte sectoranalyse op basis van de door Afin-A verzamelde gegevens blijkt de duidelijke tegenstelling tussen de nettowinst van 1,332 miljard euro die de sector heeft geboekt en de weigering van de werkgevers om een magere verhoging met 0,4% van de brutolonen of een al even schraperige coronapremie van maximaal € 500 aan consumptiecheques toe te kennen. 
Het gaat om de uiteindelijk klassieke tegenstelling tussen de royale uitkering van dividenden aan aandeelhouders (bijna een miljard in 2020) en de stilstand in de situatie van degenen die de echte rijkdom creëren, de werknemers. En het is deze klassieke tegenstelling die ook duidelijk de rechtvaardiging van de vakbondsstrijd is.
Het team AFIN-A
 
En savoir plus sur l'ASBL AFIN-A et ses conditions d'abonnement au logiciel
Lees meer over AFIN-A | Abonnementen
 
Suivez-nous également sur Twitter / Volg ons op Twitter

© 2020, AFIN-A,  tous droits réservés | www.afin-a.be | info@afin-a.be
 
Réalisation graphique : FAR ASBL | www.far.be | secretariat@far.be