Nieuwsbrief Sensomotorische integratie
Mei 2021 |
Door omstandigheden waren er nog twee cadeautips van de vorige nieuwsbrief blijven liggen. Hiervan alsnog een beschrijving. Beide uitermate geschikt voor het stimuleren van de sensomotorische integratie - de samenwerking tussen waarnemen en bewegen. Dat is manier waarop de verwerking of integratie van zintuigprikkels kan plaatsvinden. We moeten waarnemen om te bewegen, en we moeten bewegen om waar te nemen. Vooral de informatie die we vanuit onze bewegingen krijgen, de informatie uit onze spieren en gewrichten of de proprioceptieve informatie - door Ben van Cranenburgh de re-afferente feedback genoemd - speelt daarbij een overheersende rol. De reden om dit nog eens te benadrukken is het schrijven van een recensie van het boek Wiebelen en friemelen voor mensen met een verstandelijk beperking. Een prettig leesbaar en praktisch boek waarin gesteld dat sensomotorische integratie iets anders is dan sensorische integratie, sensorische informatie verwerking of zintuiglijke prikkelverwerking. Dat heeft me zeker aan het denken gezet. Een mogelijk verschil bij de genoemde benaderingswijze is dat aan het bewegen en in het bijzonder het handhaven van het evenwicht door interactie met de zwaartekracht en het steunnemen op de grond onvoldoende aandacht wordt besteed. Ik denk persoonlijk dat de integratie van zintuigprikkels alleen kan worden begrepen in relatie tot het handhaven van ons evenwicht. Dat gaat altijd voor. We moeten eerst zorgen dat we niet vallen. En als we vallen, weer opstaan door steun te nemen op de te grond. De integratie van vestibulaire-, tactiele-, en proprioceptieve zintuigprikkels speelt daarbij een overheersende rol. Dat is zeker ook gezien door A. Jean Ayres - de grondlegsters van de ideeën over prikkelverwerking. Zij heeft voortdurend het belang van de integratie van de genoemde zintuiginformatie benadrukt. Ik denk zelf dat ze alleen niet volledig ingezien heeft welke rol in het bijzonder het tactiele- en proprioceptieve systeem spelen bij het steun nemen op de grond of op iets of iemand anders. Ze zijn daarmee een oorzaak voor ons gevoel van veiligheid en mogelijkheid tot beleven.
Verder een oproep voor therapeuten die op de adressenlijs staan om hun adresgegevens nog eens te controleren.
Weer veel leesplezier toegewenst.
Els |
Twee transparante massageballen
Op verzoek van Tanja van Toys42hands heb ik de Colorbits balls van Edushape uitgeprobeerd. Dat zijn doorzichtige ballen gevuld met gekleurde stukjes. De ene bal is gevuld met ronde stukjes, een soort kralen, en de andere met langwerpige stukjes, een soort dunne staafjes. Daardoor voelt de ene bal net even anders als de andere als je ermee over je lichaam rolt, en maken ze bij het rollen ook een enigszins ander geluid. De ballen hebben een doorsnee van 10 cm waardoor ze prettig in de hand liggen. Ze zijn voorzien van noppen waardoor het prettig aanvoelt om er mee over je huid te rollen. Het lijkt bijna of je die noppen niet voelt maar na rollen over bijvoorbeeld een hand, onderarm of een been, voel je dat lichaamsdeel net wat beter. Er blijft een prettig gevoel van over. Dat komt niet alleen door de noppen maar ook doordat je de ballen bij het rollen een beetje indrukt waarna ze weer terugveren. Door dit verend vermogen voelt het rollen van de bal over je huid prettig aan. Daarbij voel je bij het rollen de gekleurde stukjes in de ballen als het ware op je huid vallen, samen met het zachte geluid dat vallen van die stukjes maakt, is dat een aangename ervaring.
De transparante massageballen zijn voor verschillende doeleinden te gebruiken:
- Gewoon als bal. Voor Door er mee over de grond te rollen, lokt het kleine kinderen uit er achteraan te kruipen, de ballen op te pakken, er mee te schudden, aan te voelen, in hun mond te stoppen en weer weg te laten rollen. Ze zijn dan ook zeer geschikt als speelgoed voor baby's en peuter vanaf ongeveer een half jaar.
- Door er mee tussen je handen te rollen, kunnen ze helpen om minder gauw afgeleid te zijn als je ergens gericht over na wilt denken of bijvoorbeeld op school op moet letten. Het is dan een soort wal of bescherming tegen andere afleiding. Wil je hierover meer weten, zie dan ook Concentratie
- Door met de bal over je handen voeten, armen of benen te rollen, voel je die beter, en kun je ze daarna ook beter gebruiken. Het geeft een gevoel van welbevinden. Dat kan toegepast worden bij activiteiten die iemand wat minder goed af gaan. Mogelijk kan iemand beter lopen door eerst met de ballen over zijn of haar voeten te rollen. Of voorafgaand aan het eten met een bal over zijn handen of gezicht te rollen - wel alleen als iemand dat prettig vindt.
- Het gevoel van welbevinden kan ook gebruikt worden om de alertheid te reguleren. Bijvoorbeeld als iemand 's morgens slecht uit bed kan komen. Mogelijk kan eerst even spelen of masseren met de ballen helpen om goed wakker te worden voordat de activiteiten van de dag beginnen. Gedurende dag kan dat ook toegepast worden als onderdeel van een sensorisch dieet. Zie ook Masseren met verschillende materialen.
- Het gevoel van welbevinden kan ook prettig zijn bij mensen bij wie dat minder vanzelfsprekend is. Mogelijk vinden mensen met dementie het prettig om met de bal tussen hun handen te rollen of met de bal gemasseerd te worden. Het kan onrust tegen gaan.
- Als gadget gewoon op je bureau bij het thuiswerken. Prettig om je een gevoel van welbehagen te geven door er even mee tussen je handen te rollen of met twee handen vast te houden en er dan mee te schudden om er geluid mee te maken en de gekleurde stukje tegen je handen te voelen tikken.
De twee transparante massageballen zijn op veel manieren toe te gebruiken. Ze geven een combinatie van zintuigprikkels die een bijdragen aan spelplezier en welbevinden. Ze werken positief op de concentratie, de alertheid en het lichaamsgevoel. Ze zijn een geschikt cadeautje voor iedereen. Ze zijn voor €11.95 verkrijgbaar bij Toys42hands. D e transparante ballen zijn ook te vinden bij cadeautips.
|
|
Paardentuigje voor kinderen
Van Bianca van TenZie heb ik het Paardentuigje voor kinderen toegestuurd gekregen.
Wie heeft er niet ooit dit spelletjes gespeeld - gewoon met een touw - de een is het paard en de ander de menner. Extra leuk met dit paardentuigje. Een sensomotorisch spel bij uitstek - net als veel van de andere materialen die verkrijgbaar zijn bij Tenzin. Het spel lokt uit tot veel speelplezier en beweging. Het is ook leuk om buiten te doen.
Het spel is duidelijk maar de variatie mogelijkheden zijn vrij groot. Het spel verloopt nooit hetzelfde en is met ieder kind en in iedere omgeving weer anders. Je kunt zelfs met vier kinderen paardenracewedstrijdjes doen - leuk voor de gymles of op het schoolplein. Op onderstaande foto wordt nog een mogelijke suggestie gedaan.
Het is een sensomotorische spel waarbij we drie aspecten kunnen onderscheiden:
- Ervaren, het sensorische aspect: Het voelen van het tuigje als je het om doet en als het andere kind eraan trekt. Het evenwichtsgevoel omdat je elkaar door het tuigje bewust of onbewust uit evenwicht brengt. Het voelen van je lichaam doordat je beweegt en met je voeten de grond voelt. Het kijken om te zien waar je heen loopt en wat het andere kind doet. daarbij rekening houden met het andere kind.
- Bewegen, het motorische aspect: Het vereist motorische vaardigheden en inzicht in bewegen om het tuigje om te doen en samen met een ander kind te bewegen. Tijdens het spel moet je zorgen dat je je evenwicht bewaart. Dat je stevig genoeg op de grond staat zodat je niet valt of dat het andere kind je omver trekt. Tijdens het bewegen moet je rekening houden met het anderen kind en zorgen dat je niet te snel of te langzaam beweegt. Je moet je bewegingen dus aan de ander aan passen
- Plezier: Het tuigje geeft het bewegen extra spelplezier. Het stimuleert samen spelen en rollenspel. "Jij bent het paard." Er is veel vrijheid in de manier waarop het spel kan worden gespeeld. Het spel element lokt uit tot variatie in beweging en ervaring. Bijvoorbeeld in snelheid om te kijken of het andere kind je nog wel bij kan benen. Het spel element stimuleert ook de creativiteit waardoor het spel steeds weer een beetje anders gespeeld kan worden en de kinderen er langer mee door kunnen gaan.
Ervaren, bewegen en plezier zorgen samen voor een goede sensomotorische integratie of verwerking van zintuigprikkels. Waarbij alle de drie de aspecten even belangrijk zijn. Kinderen waarbij de sensomotorische integratie of de prikkelverwerking minder vanzelfsprekend verloopt zijn zeker gebaat bij het aanbieden van dit soort bewegingsspelletjes.
Het Paardentuigje voor kinderen is van kunstleer. De hengsels zijn ieder op zich een meter lang. Het is geschikt voor kinderen vanaf vier jaar. Het is verkrijgbaar voor €12,99 bij TenZie. Het paardentuigje is ook te vinden bij cadeautips.
|
|
|
Adressenlijst therapeuten
Op de website sensomotorische-integratie staat een adressenlijst met therapeuten. De vermelding op deze adressenlijst is gratis voor therapeuten die in Groningen de cursus sensomotorische integratie hebben gevolgd. Aan hen zal binnenkort weer het verzoek worden gedaan om hun gegevens te controleren. Zorg er in ieder geval voor dat je email adres klopt. Therapeuten met een niet-werkend email adres worden van de adressenlijst afgehaald. Veranderingen bij voorkeur doorgeven via de website of anders per email info@sensomotorische-integratie.nl
|
|
Wiebelen en friemelen voor mensen met een verstandelijke beperking
Auteurs: Monique Thoonsen en Marijenne van der Gaag. Paperback, 148 pagina's, Pica, 2021.
Opnieuw een boek over wiebelen en friemelen van Monique Thoonsen. Dit keer geschreven samen met Marijenne van der Gaag. Het is gericht op mensen met een verstandelijke beperking. Het boek is op de bekende manier vorm gegeven - overzichtelijke ingedeeld en met aansprekende illustraties. Daarbij is het duidelijk, en op een prettige manier geschreven. Vooral het gebruik van korte zinnen leest prettig.
Het eerste gedeelte van het boek gaat over de min of meer bekende informatie van de verwerking van zintuigprikkels. Of die zintuigprikkels verzwakt of versterkt worden waargenomen, en welke prikkels daarbij eventueel 'voorrang' krijgen. Een duidelijke uitleg voor degene die daar nog niet bekend mee zijn. Daarna wordt vooral duidelijk gemaakt welke invloed de verwerking van zintuigprikkels kan hebben op gedrag en hoe daar mee om te gaan.
In het laatste gedeelte van het boek worden de dagelijks voorkomende activiteiten beschreven - aangevuld met een aantal activiteiten die wel met regelmaat maar niet dagelijks voorkomen. Bij alle activiteiten worden een aantal algemene tips gegeven. Daarnaast bepaalde strategieën om de activiteit beter te laten verlopen. Een strategie heeft in dit boek altijd het doel om een cliënt die onderprikkeld of overprikkeld is, al gelang zijn behoefte meer of minder prikkels te laten ervaren, waardoor een bepaalde activiteit gemakkelijker verloopt. De beschreven activiteiten zijn veelomvattend; ze bestrijken wel ongeveer alle denkbare situaties van het dagelijkse leven. Dit gedeelte van het boek is goed als naslagwerk te gebruiken door een bepaalde activiteit op te zoeken die op dat moment aan de orde is.
Samenvattend is dit een praktisch boek om inzicht te krijgen op de invloed van de verwerking van zintuigprikkels op het gedrag en het dagelijks functioneren van mensen met een verstandelijke beperking. Het is aan te raden voor iedereen die te maken heeft met de omgang en eventueel de verzorging van mensen met een verstandelijke beperking zoals ouders, verzorgers en andere betrokkenen.
Het boek is er niet op gericht om ingewikkelde problemen met de verwerking van zintuigprikkels op te lossen. Daarvoor is het raadzaam om te zoeken naar iemand met verstand van zaken. Onder andere op de adressenlijst voor therapeuten kunt u zoeken naar iemand bij u in de buurt.
|
|
|
|
U krijgt deze nieuwsbrief omdat u in mijn adressenbestand voorkomt.
Iedereen die belangsteling heeft voor sensomotorische integratie, sensorische integratie, sensorische informatieverwerking of sensory processing kan zich voor de nieuwsbrief aanmelden via de website sensomotorische integratie. Aanmelden.
Deze nieuwsbrief zal afhankelijk van de beschikbare wetenswaardigheden verschijnen. U kunt ook informatie voor deze nieuwsbrief insturen.
|
Met vriendelijke groet
Els Rengenhart
| |
