Beeldvormende diagnostiek
Als een huisdier tekenen van een ziekte vertoont, kan een dierenarts niet altijd aan de hand van het lichamelijk onderzoek een diagnose stellen. Soms is daarbij hulp nodig van aanvullende diagnostiek. Het in beeld brengen van organen met behulp van apparatuur noemen we ook wel beeldvormende diagnostiek. Hierbij kunt u denken aan echo’s, het maken van een röntgenfoto, CT-scan of MRI scan.
Echo
Bij echografie wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Het apparaat bevat een kop (transducer) die geluidsgolven uitzend. Deze geluidsgolven hebben een zeer hoge frequentie, zodat we ze niet kunnen horen. Ze worden door de weefsels van de patiënt teruggekaatst, waarna de kop ze weer ontvangt. Het bijbehorende apparaat zet de informatie die de kop verzamelt om in een beeld. Het maken van een echo is pijnloos en uw huisdier kan geen schade van het onderzoek ondervinden. Ook voor eigenaren is er geen gevaar, dus kan u in de meeste gevallen tijdens het onderzoek bij uw dier blijven en tegelijkertijd met het onderzoek meekijken.
Organen
Met behulp van een echo kunnen we bijvoorbeeld buikorganen zoals de lever en de nieren gedetailleerd in beeld brengen. Ook pezen en ogen kunnen door middel van echografie goed beoordeeld worden. In de borstkas is vooral het hart goed in beeld te brengen. De longen bevatten lucht, waardoor de geluidsgolven weerkaatst worden. Hierdoor kunnen we longen met behulp ven echografie slecht in beeld brengen. De echo kan ook gebruikt worden om gericht materiaal uit structuren of organen te verzamelen. Hierbij kunt u denken aan het aanprikken van de blaas voor het verzamelen van urine, maar ook het verzamelen van cellen uit gezwellen om te kijken wat de oorsprong en aard van het gezwel is.
Röntgenfoto
Röntgenfoto’s worden gemaakt met behulp van röntgenstraling. Deze straling wordt door het lichaamsdeel gestuurd dat in beeld moet worden gebracht. Onder de patiënt ligt een cassette met een film die gevoelig is voor straling. Het beeld dat u op deze film ziet, ontstaat door de intensiteit van de straling die doorgelaten wordt. We zien dit in de vorm van een zwart-wit beeld, waarbij de witte kleur ontstaat als er weinig tot geen straling wordt doorgelaten, bijvoorbeeld door metaal of bot. De zwarte kleur ontstaat als er veel straling wordt doorgelaten, bijvoorbeeld door lucht. Alles daartussenin, zoals organen en vet, laat een deel van de straling door en geeft een grijstint op de röntgenfilm. Het maken van röntgenfoto’s gebeurt door een paraveterinair en / of een dierenarts. De patiënt mag even niet bewegen, dus zal kortdurend vastgehouden moeten worden. Het maken van de foto’s zelf is verder pijnloos. Vanwege de straling mag u als eigenaar niet tijdens het maken van deze foto’s aanwezig zijn.
Botten en longen
Het skelet kan uitstekend met behulp van een röntgenfoto in beeld gebracht worden. Op deze manier kunnen we een gebroken bot of artrose ontdekken. Ook de wervels en de schedel kunnen goed in beeld gebracht worden. De hersenen kunnen we met behulp van röntgen helaas niet beoordelen. Hiervoor is een MRI scan meer geschikt. Naast botten, kunnen röntgenstralen ook longen goed in beeld brengen. Het hart kunnen we met een röntgenfoto echter helaas slecht beoordelen. Hooguit kunnen we een indruk van de grootte en de vorm krijgen, omdat de hartspier, de kleppen en het bloed op een röntgenfoto allemaal dezelfde kleur hebben.
Buikholte
Omdat alle organen op een röntgenfoto dezelfde grijstint hebben, is het erg lastig om onderscheid tussen de verschillende organen en weefsels te maken. Het maken van een röntgenfoto van een buik geeft echter wel een goed overzicht van de ligging van de organen in de buik. Ook kunnen we met behulp van een röntgenfoto van een buik een (laat stadium van) een dracht in beeld brengen of zoeken naar een vreemd voorwerp dat een dier mogelijk heeft opgegeten.
CT
CT is een afkorting voor Computer Tomografie. Een CT scan maakt, net als bij het maken van röntgenfoto’s, gebruik van röntgenstralen. Waar een röntgenfoto een twee dimensionele weergave van een patiënt geeft, zorgt een CT scan voor een weergave van een patiënt in zogenaamde plakjes. Ook kunnen deze plakjes in verschillende richtingen weergegeven worden en kan een drie dimensionaal beeld gemaakt worden. Hierdoor zijn structuren veel nauwkeuriger in beeld te brengen dan bij een normale röntgenfoto. Het onderzoek zelf vindt plaats in een aparte ruimte en duurt, afhankelijk van welk onderdeel van de patiënt in beeld gebracht moet worden, 10 tot 30 minuten. Omdat de patiënt voor dit onderzoek stil moet liggen, gebeurt dit altijd onder narcose. Het maken van de scan is pijnloos. Vanwege de straling mag u niet als eigenaar bij het maken van een CT scan aanwezig zijn.
Een CT scan is zeer geschikt voor onderzoek naar de longen (bv een controle op uitzaaiingen van tumoren) en orthopedische problemen (bv elleboogdysplasie). Ook de schedel (bv problemen aan voorhoofdsholtes) en de wervelkolom (bv vergroeiingen van de wervels, spondylose) kunnen uitstekend met behulp van een CT scan in beeld gebracht worden.
MRI
Magnetic Resonance Imaging, ook wel MRI genoemd, is een techniek die gebruik maakt van magnetische velden en radiogolven om weefsels met veel waterstof atomen in beeld te brengen. De beelden ontstaan uit een interactie tussen het magnetische veld en de waterstof atomen. Net als bij een CT scan ontstaat een weergave in verschillende plakjes. Nu worden echter vooral de weefsels en organen(weke delen) in beeld gebracht, terwijl een CT scan vooral een goede weergave van onderdelen van het skelet (benige delen) laat zien. Ook tijdens dit onderzoek is het strikt noodzakelijk dat de patiënt niet beweegt. Voor een MRI scan is dus ook een narcose nodig. Het is een pijnvrij en veilig onderzoek. U mag niet bij uw huisdier aanwezig zijn als de scan gemaakt wordt, omdat dit het magnetische veld kan beïnvloeden. Het maken van een MRI scan neemt veel tijd in beslag en duurt vaak minimaal een half uur.
We zetten een MRI scan bijvoorbeeld in om hersenen en ander zenuwweefsel, zoals de wervelkolom, in beeld te brengen. Ook buikorganen kunnen we goed op een MRI scan beoordelen.
