In de VARA-Gids van deze week staat een interview met Patrick Oppermann, die al 4,5 jaar CNN-correspondent in Cuba is. Hij gaat dieper in op de veranderingen: ‘Eigenlijk zijn er pas de laatste twee jaar veranderingen aan de gang’. En op de effecten van het bezoek van president Obama op de Cubaanse bevolking: ‘Ik was erbij toen Obama zijn speech uitsprak; je voelde de opluchting in de zaal. De grootste opluchting die ik ooit heb gevoeld hier. De meerderheid van de mensen waarmee ik na afloop sprak, was zeer positief over die speech. Dagenlang ging het hier over de Amerikaanse president die zich rechtstreeks tot het volk had gewend, die zelfs Spaans had gesproken, die culturele referenties had gebruikt. De speech was echt bedoeld voor het Cubaanse volk, niet voor de Cubaanse regering. Al was er natuurlijk ook een groep Cubanen, de conservatieven, die heel bezorgd zijn. Zij kennen  een heel ander narratief: Amerika is de vijand die probeert de regering omver te gooien en waar tegenstand aan moet worden geboden. Toch is dat narratief aan het veranderen. Het gaat van zwart-wit naar grijs.’

Positieve lading
Op dit moment zo vlak na het vertrek van president Obama domineert weer duidelijk het zwart-wit narratief. Dat bereikte zijn hoogtepunt op het Cubaans partijcongres van vorig week toen de Minister van Buitenlandse Zaken, Bruno Rodriguez, het bezoek van Obama omschreef als ‘een aanval’ op ‘de cultuur en de waarden van Cuba’. Fidel Castro zelf had al de toon gezet met soortgelijk aanvallen in een Open Brief aan Hermano/Broeder Obama; Fidel hekelde zijn ‘strooplikkerij.’

Nerveus
Wie in het defensief is gedrongen en dreigt de alleenheerschappij te verliezen, vooral bij de jongere generatie (Oppermann: ‘Als Raúl Castro het volk toespreekt dan komt er alleen maar slecht nieuws en dan gaat het over de opofferingen die het land zich moet getroosten. En deze speech (van Obama) had zo’n positieve lading. Daar werd iedereen door meegevoerd.’), reageert overspannen en nerveus. De Cubaanse ambassadeur in Spanje ging het verst; hij omschreef de positief gezette toonzetting in de Spaanse media over Obama’s bezoek als ‘een bewijs zonder weerga van de culturele strijd en de psychologische oorlogsvoering' (…) door journalisten die slechts één bron gebruiken, namelijk die ‘van de huurlingen in dienst van de VS’.

Interessant
Oppermann zegt aan het slot van het interview met de VARA-Gids dat ‘het nu te interessant is om uit Cuba weg te gaan. Raúl Castro heeft aangekondigd nog tot 2018 aan te blijven. Dat is niet heel ver weg meer, dus ik blijf zeker hier om de machtswisseling te verslaan. Het is geweldig om te leven op een plek waar de geschiedenis zo duidelijk in beweging is.’

Europese autoriteiten kregen de doodschrik. ‘Er stond in allerlei kranten dat wij tot stadsguerrilla zouden worden opgeleid. Dat was allemaal pure lulkoek,’ aldus Jaap van Ginneken die in 1968 naar Cuba reisde.

Linkse studenten en intellectuelen komen in de jaren ’60 van over de hele wereld om de verworvenheden van de Cubaanse revolutie met eigen ogen te aanschouwen. Sommigen doen mee aan werkkampen, anderen laten zich rondrijden in bussen. De droom van een ‘vrolijke’ revolutie lijkt in dit tropische land werkelijkheid te worden. Het televisieprogramma Andere Tijden kijkt vandaag (14.25 uur op NPO2) terug op deze periode toen Cuba nog een onweerstaanbare aantrekkingskracht uitoefende op Nederlandse progressievelingen.

Westerse linkse intellectuelen zetten zich in de jaren ‘60 af tegen het koloniale verleden, onrecht in de Derde Wereld en vooral tegen Amerika dat dictators steunde en een vuile oorlog voerde in Vietnam. Geen wonder dat ze in de Cubaanse revolutie een inspiratiebron vinden. Heldhaftige revolutionairen onder leiding van Fidel Castro en Ché Guevara verslaan in 1959 het door Amerika gesteunde regime van dictator Fulgencio Batista. Castro brengt gelijkheid, start een succesvolle alfabetiseringscampagne en zorgt voor gratis gezondheidszorg. In tegenstelling tot het grauwe socialisme in het Oostblok, heeft dit socialistische experiment onder de tropenzon iets gezelligs en avontuurlijks. En daarmee voor velen een onweerstaanbare aantrekkingskracht. Lees verder

 

Meer informatie
* Cuba, het gedroomde eiland
Vandaag: zondag 24 april 2016, 14.25 uur, NPO2. (Is de herhaling van de uitzending van gisteren, zaterdag 23 april 2016, 21.20 uur, NPO2)
Regie: Yaèl Koren
Research: Carolien Brugsma, Fieke Hamers

De voormalige leider, die op 13 augustus 90 jaar wordt, liet zich op dit congres zien en toejuichen. Hij ging zoals gebruikelijk gekleed in een Adidas trainingsjas.
Castro las een boodschap van bijna tien minuten voor. Het kwam niet in de buurt van de urenlange vurige betogen die hij vroeger op het Plein van de Revolutie hield, maar het was wel de langste toespraak sinds hij in 2008 terug trad als president en de macht aan zijn broer Raúl overdroeg.

 

'Misschien is dit een van de laatste keren dat ik in deze zaal spreek', aldus Fidel waarna hij zijn partijgenoten complimenteerde met hun werk. 'Op de eerste plaats feliciteer ik Raúl Castro', zei hij. 'Voor zijn fantastische inspanningen.'‘Binnenkort zal ik er niet meer zijn’, zei Castro. ‘Die tijd komt er voor ons allemaal, maar de ideeën van de Cubaanse communisten zullen blijven bestaan.’
‘Ze vormen het bewijs dat die ideeën werken. Als ze op een waardige manier worden ingevuld kunnen ze de materiële en culturele goederen voorzien dat de mensheid nodig heeft. We moeten blijven vechten - zonder wapenstilstand - om die ideeën te behouden.’

 

 

Meer informatie
* De Standaard met een video met een deel van de toespraak van Fidel

 

 

   

* Twee Cubaanse voetballers spelen voor Mexicaanse club
Verschillende sporten in Cuba vonden al de weg naar het professionalisme, maar het voetbal in Cuba weigerde tot nu toe die weg in te slaan. De meest geprofessionaliseerde van alle sporten heeft zeer specifieke en strikte regels wat betreft contracten en hier kwamen de legale specialisten van de Cubaanse sportfederatie Nationaal Instituut van Sport en Recreatie (INDER) snel achter. Het kostte INDER meer dan 2 jaar om te begrijpen hoe dat wereldje in elkaar zat en ondanks de  verzoeken van verschillende buitenlandse clubs ging er veel tijd verloren. Tenslotte zijn ze er in geslaagd een paar toetredingen voor elkaar te krijgen, die van links-back Maykel Reyes (1.83 m, 22 jaar) en middenvelder Abel Martinez (1.87 m, 22 jaar) bij de Mexicaanse club Cruz Azul, waar ze in de lagere regionen zullen beginnen om hopelijk bij de top kunnen geraken. Ronal Quiñones, journalist van Havana Times, sprak met Cesar Varela, de officiele vertegenwoordiger van Cruz Azul, een vertegenwoordiger van de Cubaanse voetbalbond en de twee spelers zelf. Lees verder