Op uw werk wilt u resultaat bereiken door waarde voor uw klanten te realiseren; the big question is altijd weer: "Welk echte probleem lossen wij eigenlijk met elkaar voor onze klanten op waar ze ook nog eens voor willen betalen?"

 

Deze doelstelling vraagt om een continu proces van verantwoordelijkheid nemen voor jezelf en voor elkaar; dat laatste uit zich door elkaar die veel geroemde feedback te geven, waarbij velen echter het angstzweet uitbreekt. Zeggen wat je van de ander nodig hebt, is blijkbaar 'a hell of a job'.

 

In een thuis-relatie schijnt dat niet zoveel anders te zijn; hieronder beschrijf ik hoe u privé regelmatig geconfronteerd kunt worden met uw favoriete rotgevoel.

 

 

                

 

 

Voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid hebben wij mensen een emotionele band hechting nodig aan enkele onvervangbare anderen. Die hechting helpt ons te overleven. Een gevoel van veilige binding tussen partners is de sleutel tot een liefhebbende relatie een een diepe bron van kracht voor de afzonderlijke deelnemers. Ofwel, veilige verbondenheid met een dierbare maakt ons sterker. Daardoor sta je meer open voor nieuwe ervaringen en flexibiliteit in je opvattingen; immers nieuwsgierigheid komt voort uit een gevoel van veiligheid en bij een veilige basisrelatie hoef je minder op je hoede te zijn voor bedreigingen vanuit de buitenwereld.

 

Maar wat gebeurt er binnen in ons als we thuis een conflict hebben? Conflicten met en vijandige kritiek van dierbaren maken dat we steeds meer aan onszelf gaan twijfelen en roepen een gevoel van hulpeloosheid op. Blijkbaar hebben we die erkenning door onze geliefden bitterhard nodig. Liefde is dus niet de kers op de taart, maar het is een fundamentele en primaire levensbehoefte, net als zuurstof.

 

             

 

Daarmee verworden ruzies tussen partners een vorm van protest tegen het verlies van emotionele verbondenheid. Woede, kritiek, eisen, het zijn allemaal noodkreten naar de geliefde; oproepen om zijn/haar hart open te stellen, om de partner emotioneel weer terug te winnen en het gevoel van een veilige verbondenheid te herstellen.

 

Onze geliefde is onze schuilpaats in het leven; als die persoon emotioneel niet beschikbaar is, of niet ontvankelijk, staan we alleen en hulpeloos. Emoties bespringen ons van alle kanten, met name angst (als ingebouwd alarmsysteem).

 

Isolement en het mogelijke verlies van een liefdevolle verbondenheid roept in het brein een respons van oerpaniek op. Vooral in minder hechte of beschadigde bindingen kan angst allesoverheersend worden en deze oerpaniek ontstaan. Dat hechtingsalarm slaat aan als we ons onzeker of kwetsbaar voelen in de wereld of als het gevoel van verbondenheid met onze geliefde(n) een negatieve impuls krijgt.

 

De angstvragen duiken onmiddellijk op: " Sta je klaar voor mij? Doe ik ertoe voor jou? Zul je er zijn als ik je nodig heb?"

 

Als die veilige verbondenheid verloren dreigt te gaan, dan roept dat direct een vecht- of vluchtreactie op.

 

 

   

 

 

Men begint de ander meestal verwijten te maken en wordt agressief, enkel om een reactie uit te lokken, welke reactie dan ook. Of men klapt gewoon dicht en doet of het hen niets kan schelen.

 

Beide reacties worden echter gevoed door 'doodsangst'. Er zijn namelijk maar twee manieren om onszelf te beschermen en onze verbondenheid met onze partner vast te houden als we ons onveilig en genegeerd voelen: De ene manier is betrokkenheid vermijden en onze emoties afstompen, ons in onszelf terug trekken en onze hechtingsbehoeften ontkennen. De andere is om naar onze angst te luisteren en te vechten voor erkenning en respons (verwijten maken, boos worden, etc.).

 

Dit reactiepatroon ontstaat als we ons pijnlijk getroffen voelen door, of kwetsbaar zijn bij, onze partner en we dan opeens 'de grip' kwijt raken, waarna we alles aangrijpen wat die grip weer terug kan geven. De meest gebruikte tactiek is dan "Niet ik, maar jij". "Ik kan zien wat JIJ mij hebt aangedaan". En dus wordt de verleiding om de winnaar te zijn - en de ander te laten toegeven, dat hij/zij verkeerd zit - de grote valkuil. Je doet alles om te bewijzen, dat die ander de kwaaie pier is.

 

Maar eenmaal verzeild in de vicieuze cirkel van verwijten en afstandelijkheid wordt het favoriete rotgevoel van isolement (de grote angst) alleen maar bevestigd.

 

 

                       

 

 

Daarmee blijken de meeste verwijten en gedragingen van afstandelijkheid een wanhopige roep om hechting, een protest tegen verlies van verbondenheid. Het enige wat dan helpt, is als geliefde emotioneel dichterbij komen en de ander gerust stellen: "Ja, ik sta klaar voor je."

 

Weten dat je geliefde voor je klaar staat als je daarom vraagt, laat je zelfvertrouwen en je eigenwaarde stijgen. Dat betekent, dat degene van wie we het meest houden, die ons heerlijk kan laten zweven, ook degene is die ons weer met een smak op de grond kan doen belanden. En daar is soms echt niet veel voor nodig: even het hoofd afwenden of een zorgvuldige opmerking. Als we ons niet veilig en verbonden voelen, dan zijn dit soort momenten als een vonk in een kurkdroog bos: ze zetten de hele relatie brand.

 

 

 

 

 

Maar als we onze eigen hechtingsbehoeften niet kunnen en durven benoemen én accepteren, dan kunnen we ook geen duidelijke signalen aan anderen afgeven wanneer die behoefte zich opeens heel sterk doet voelen. Het is blijkbaar veel makkelijker om te zeggen: "Waarom praat je zo weinig? Heb je me niets te zeggen?" dan open vragen te stellen en te vragen om liefdevolle verbondenheid. Dit geldt trouwens voor allen, waar je een emotionele band mee hebt.

 

Het is van essentieel belang om deze roep van verbondenheid te leren kennen en te begrijpen hoe wanhoop kan leiden tot 'ik ruk, ik trek, ik doe van alles om hem/haar zover te krijgen dat hij/zij reageert. Of ik verstijf gewoon, zodat ik niet meer hoef te horen wat voor een stumper ik ben en hoe ik hem/haar aan het verliezen ben.

 

Op den duur komen de partners wellicht tot de slotsom, dat het probleem aan henzelf ligt, aan hun aangeboren tekortkomingen. De natuurlijke reactie daarop is om je te verstoppen, om je eigen persoon - die immers niet waard is om bemind te worden - te verbergen.

 

Bedenk daarbij, dat de ogen van onze geliefden een spiegel zijn, waarin we ons zelfbeeld gereflecteerd zien. Welke andere informatie kan nog belangrijker zijn voor ons alledaagse zelfbeeld? Onze geliefden zijn steeds weer onze spiegel.

 

 

                           

 

Op momenten van verlies van verbondenheid - als we niet veilig toenadering kunnen zoeken tot onze geliefde(n) - vallen we als vanzelf terug op de manier waarop we als kind hebben geleerd om te gaan met zo'n situatie een manier die het ons mogelijk maakte om althans nog enige verbondenheid te houden met onze ouders.

 

Als we in onze nek de hete adem voelen van de emoties, die ons vertellen dat onze verbondenheid bedreigd wordt, proberen we automatisch om die het zwijgen op te leggen en zoeken we ons heil in redelijkheid en afleidende bezigheden. Het vermijden van emoties wordt een doel op zich.

 

We voelen ons emotioneel naakt in de omgeving van onze dierbaren en dus is het onvermijdelijk dat we elkaar kwetsen met een slordige opmerking of handeling.

 

Echter, we hebben bijna allemaal één speciaal overgevoelig plekje, een pijnplekje op onze emotionele huid, waar anderen niet aan moeten komen, dat gemakkelijk beschadigd wordt en buitengewoon pijnlijk is.

 

                                

 

 

 

Als deze plek een schaafwond oploopt, kan onze relatie helemaal bebloed raken. We verliezen ons emotioneel evenwicht en storten ons in duivelse dialogen.

 

Die pijnplek is ontstaan door momenten in iemands vroegere relaties, waarop een hechtingsbehoefte herhaaldelijk verwaarloosd, genegeerd of weggewimpeld werd, hetgeen ertoe geleid heeft dat je emotionele verwaarlozing en verlaten voelt: je favoriete rotgevoel dus.

 

Deze gevoeligheden komen dus dikwijls voort uit eerdere pijnlijke realties, zoals die met onze ouders. Op het moment, dat zo'n pijnplek geactiveerd wordt, kun je de dingen niet meer in perspectief zien, daarvoor steekt het teveel. Met name als onze geliefde niet reageert op onze signalen, dan kan onze emotionele huid opengekrabd worden. Helaas weten we vaak niet eens dat we die pijnplekken hebben.

 

En het is moeilijk om belangrijke emoties te onderdrukken en dergelijke pogingen vergiftigen vaak een realtie. Terug trekken en woede zijn de belangrijkste kenmerken van de duivelse dialogen en ze maskeren de emoties, die centraal staan in onze kwetsbaarheid: verdriet, schaamte en boven alles angst.

 

Het alarm kan al gaan rinkelen als je een kritische toon hoort in de stem van je geliefde/dierbare of wanneer die zich afwendt, net als jij om een knuffel vraagt.

 

 

Probeer uw liefdevolle collega's nu nog maar eens constructieve feedback te geven ;-)