Cuba                          
21 december 2014
 
 

Hoofdredactie: Kees van Kortenhof 
IN DEZE NIEUWSBRIEF
 
 1. Van de redactie
 2. Cuba koerswijziging op de radio
 3. Cuba: op zoek naar het aardse paradijs
 4. Wie krijgt nu de schuld van de schending van mensenrechten in Cuba?
 5. Komen er fastfoodtenten in Havana?
 6. Cubaanse hervormingen lossen armoede niet op
 7. Ongesteld in Cuba
 8. Che als hipster
 9. Erfgoedbescherming in Santiago de Cuba
10. Culturele Cuba Agenda
11. Het laatste nieuws

 
 
 
Alles over CubaTips

 

U ontvangt deze CubaTips omdat u zich hebt aangemeld als gratis abonnee. Geïnteresseerden kunnen zich voor een gratis abonnement aanmelden. Klik hier
  
Wijzigingen van uw e-mail-adres en opzeggingen/uitschrijvingen kunnen via de link hierna gemakkelijk worden doorgegeven. Klik hier
 
Alle voorgaande nummers van CubaTips zijn op internet te lezen. Klik hier 
 
 
Dit wekelijkse E-Magazine CubaTips is de grootste nieuwsbrief over Cuba in Nederland en Vlaanderen.

Onze Cubaweblog bevat dagelijks actueel nieuws uit en over Cuba.

Beiden zijn uitgaven van de Stichting Glasnost in Cuba.

De Stichting steunt sinds 1989 (juridisch opgericht op 18 april 1990) de vreedzame mensenrechtenbeweging in Cuba.
 
De Stichting is geheel onafhankelijk, bestaat uit louter vrijwilligers en ontvangt geen subsidies.

De gemaakte kosten worden betaald uit vrijwillige giften van individuele sympathisanten.
 
U kunt uw bijdrage overmaken op:
NL45 INGB 0006 1317 44 van de Stichting Glasnost in Cuba.
Actueel Cuba-Nieuws op Twitter

Het laatste nieuws uit en over Cuba vindt u op Twitter
Glasnost in Cuba op Facebook
  
 
U vindt Glasnost in Cuba en onze actuele berichten op Facebook
 Best geïnformeerde webpagina over Cuba
 

‘De best geïnformeerde webpagina voor politieke en maatschappelijke ontwikkelingen op Cuba’ 

(Citaat Dagblad Trouw)


KLIK HIER!
Het digitale Cuba-archief
 
Dagelijkse informatie uit en over Cuba over de periode van 27 oktober 2003 t/m 23 augustus 2011 vindt u op onze archief-weblog.
 
KLIK HIER!
 
 

Stichting Glasnost in Cuba

Sint Willibrordusstraat 52, 1073 VC Amsterdam
 
 
Telefoon:
06 10 80 83 33 of 020 679 02 89  

Banknr.:
 NL45 INGB 0006 1317 44 van de Stichting Glasnost in Cuba
 
 
 Disclaimer

De redactie van CubaTips stelt de gegevens in deze nieuwsbrief zo zorgvuldig mogelijk samen. We kunnen echter niet verantwoordelijk worden gesteld voor eventuele foutieve informatie noch voor het gebruik van deze informatie en eventuele nadelige gevolgen daarvan. 
Indien deze E-mailbrief niet goed of minder goed leesbaar is of indien de linken ervan niet goed werken, raden we u aan de versie op internet te gebruiken.
Klik hier om deze nieuwsbrief in uw browser op internet te lezen
 
1. Van de redactie!
De ingrijpende koerswijziging met betrekking tot Cuba, die USA-president Obama woensdag jongstleden aankondigde, heeft tot heel veel reacties geleid. Merendeels positief, maar er zijn ook verschillende vragen die de komende maanden nog beantwoord moeten worden.
Dan wordt ook duidelijk of de dialoog die op het hoogste niveau wordt gevoerd, in Cuba zelf positieve gevolgen zal hebben voor de vreedzame mensenrechtenbeweging.

 
Fidel tot Raúl: 'En, is er nog nieuws, Raúl?'
 
 
 
 
 
In deze nieuwsbrief vindt u uiteraard veel achtergrondinformatie over de recente koerswijziging.
 
Voor de goede orde: dit is de laatste aflevering in 2014 van deze wekelijks verschijnende CubaTips. Maar tot 18 januari 2015 hoeft u actueel nieuws over Cuba niet te missen.
Want elke dag vindt u vers, actueel nieuws op onze Cubaweblog met het volgende internetadres:
 
We wensen u graag goede feestdagen toe!
 
2. De koerswijziging rond Cuba op de radio
Journalist en Latijns-Amerika-kenner Edwin Koopman bezocht kortgeleden Cuba en was afgelopen woensdag de gast in het radioprogramma Met het Oog op Morgen. Ook de correspondent in Washington Michel Vos kwam aan het woord.  Vanaf 23.30 uur, 7 minuten

Ambassadeur Norbert Braakhuis in Havana: Over de reacties in Cuba en de perspectieven voor het Nederlandse bedrijfsleven als belangrijke handelspartner van Cuba. Met het Oog, 18 december om 23.30 uur, 8 minuten

 
Che: 'Op een dag zullen we weer diplomatieke relaties met de Yankees hebben.'
Fidel: 'Dat zal de dag zijn waarop de president van de VS een zwarte is en de paus een Argentijn zoals jij."
 
Bureau Buitenland VPRO. Een gesprek met Cubakenner Kees van Kortenhof over
Cuba zonder Amerikaans embargo.
Vijftig jaar Amerikaans embargo heeft niets opgeleverd en daarom moet het roer om. Dat zei Barrack Obama toen hij een ommezwaai aankondigde binnen zijn Cuba-beleid.
Maar gaat het nieuwe beleid dan wel werken? Wat kan er gaan veranderen en wat zijn de belangen van Cuba eigenlijk bij de deal met Het Imperium?
Bureau Buitenland, 18 december 2014, 21.50, 21.50
 
Nieuwsshow AVRO/TROS, 20 december, Kees van Kortenhof
Een nieuwe belangrijke fase is ingegaan tussen Cuba en de Verenigde Staten: het einde van de koude oorlog tussen de rivalen lijkt ingeluid. President Obama en dictator Raúl Castro spraken deze week over een herstel van de diplomatieke betrekkingen tussen beide landen. De isolatie van de afgelopen vijftig jaar heeft niet gewerkt, dus het is tijd voor een nieuwe koers. Cuba-kenner Kees van Kortenhof komt al vanaf 1989 op Cuba, vlak voor de val van de Muur. Hij heeft een Stichting die de vreedzame mensenrechtenbeweging in Cuba steunt. Nieuwsshow, 15 minuten
 
OVT, 21 december, 10 uur: Latijns-Amerikakenner Gert Oostindie over de historie van de relatie tussen Cuba en de VS. De timing kan niet beter, alsof Obama en Raúl Castro samen iets willen doen aan de kerstgedachte. Want na 50 jaar worden eindelijk vredige betrekkingen tussen Cuba en Amerika mogelijk. In beide landen komen ambassades, Cuba laat 53 gevangenen vrij, en aan het opheffen en versoepelen van economische sancties wordt gewerkt. En dit alles, schijnt mogelijk gemaakt door paus Franciscus, die al anderhalf jaar in het geheim vrede aan het stichten is tussen de imperialistische reus en het socialistische Klein Duimpje.
OVT, 10.15 uur: Cuba-kenner en historicus Gert Oostindië vertelt over 50 jaar sancties en verstoorde betrekkingen. Via de website kunt u dit programma in de loop van de zondag nabeluisteren.
 
3. Cuba: op zoek naar het aardse paradijs
In zijn zoektocht naar het aardse paradijs streek Olaf Tempelman, medewerker van De Volkskrant afgelopen augustus neer op Cuba. Natuurlijk! Immers 'een filiaal van de hemel', volgens Harry Mulisch. Volgens Tempelman een dubieus paradijs, vol sexy geluk, dissidenten, lange rijen en melancholieke reizigers. Hij ging de mooie verhalen over Cuba zelf eens checken. Cuba: het meest gelauwerde filiaal van het marxistisch leninisme, tevens het enige met twaalf maanden per jaar zon.

Dromers
Dirás que soy un soñador. Je kunt zeggen dat ik een dromer ben. Het komt uit John Lennons Imagine. Het staat bij een bank in een tropisch park in Havana. Op die bank zit een bronzen Lennon die alle aandacht wegvreet van een bronzen Lenin even verderop. Dromers van overal ter wereld komen voor hem. Voorbijgangers steken duimen omhoog, uit stokoude Buicks en Cadillacs klinken koperblazers. Stel je een land voor waar mensen lachen, waar het leven wordt begeleid door een swingende soundtrack en waar John Lennon een officieel standbeeld heeft.

Durf
‘Lennon heeft gedurfd, Che heeft gedurfd, Fidel heeft gedurfd’, doceert Juan, jeugdig taalwetenschapper uit Buenos Aires, aan medereizigers die flink zwetend wachten op hun beurt naast de Lennon van Havana te mogen plaatsnemen. ‘De Cubaanse revolutie blijft het moedigste experiment uit de moderne geschiedenis.’

Lees verder
* De volledige reisreportage van Olaf Tempelman verscheen in
de Volkskrant en in de Morgen
 
4. Wie krijgt nu de schuld van de schending van mensenrechten in Cuba?
Het bewind van Raúl Castro berust vooral op anti-Amerikaanse retoriek. Dus wat blijft er nu nog over? Pamela Kalkman is Cubadeskundige en verbonden aan Instituut Clingendael en publiceerde de volgende opiniebijdrage in De Volkskrant van 20 december 2014.

Paus
Twee jaar geleden bracht paus Benedictus een bezoek aan Cuba. Busladingen vol Cubanen werden van buitenwijken naar Havana gereden voor een grootse ceremonie. Sommige mensen die ik toen sprak waren alleen gekomen uit angst anders ontslagen te worden. Één vrouw vond het op zijn zachtst gezegd hypocriet, dat zij, toen zij als studente stiekem naar de kerk ging het gevaar liep opgepakt te worden wegens 'contrarevolutionaire activiteiten', maar nu verplicht naar de paus moest zwaaien.
Ironisch is het dus ook dat nu uitgerekend paus Franciscus degene is die een einde maakt aan de koude oorlog tussen Castro en zijn grootste vijand, de Verenigde Staten. Voor de Verenigde Staten is dit een cruciale eerste stap naar het verbeteren van de betrekkingen met Latijns Amerika. Lees meer 
 
5. Komen er fastfoodtenten in Havana?
Bovenstaande vraag stelt Lode Delputte (1968) in de Vlaamse krant De Morgen. Delputte is  journalist bij deze krant en schreef het boek 'Cuba na Castro' (Meulenhoff/ Manteau). Sinds een kwarteeuw klinkt de boodschap dat de revolutie niet meer is wat ze was, dat het eiland 'anders' is geworden. Anders, ja, maar met krek dezelfde stuurlui.

McDonald op de Malecón 
Delputte: Snel naar Havana voor het te laat is! Het was de eerste reactie die door mijn hoofd flitste toen het nieuws van de nakende verzoening me bereikte. Cuba en de Verenigde Staten die na een halve eeuw officiële vijandschap weer vrede sluiten? Cuba en de Verenigde Staten, de David en Goliath die de wereld in 1962, met dank aan de Sovjets, op een zucht van de nucleaire oorlog brachten? Oké, ooit moest het ervan komen, maar in het holst van een donkere decembermiddag plotsklaps horen dat het zover is? Neen, ik had er niet van terug. En neen, niets op Cuba zal nog blijven zoals het was. ‘Koffers pakken’, dacht ik pavloviaans. ‘Ik wil Havana terugzien voor de eerste McDonald's de deuren opent op de Malecón.’

Lees verder
* De Morgen, 18 december 2014 
 
6. Cubaanse hervormingen lossen armoede niet op
Een van de grote uitdagingen die president Raúl Castro aanging toen hij een reeks hervormingen lanceerde op Cuba, was het verbeteren van de levensstandaard in het land dat nog lijdt onder een recessie die twintig jaar geleden begon.
 
Ongelijkheid groeit
De ongelijkheid op Cuba groeit, al sinds het begin van de crisis die werd uitgelokt door de breuk met de Sovjet-Unie en andere socialistische landen in Oost-Europa – destijds de belangrijkste partners van Cuba. Om de recessie te verzachten, opende de regering van Fidel Castro (1959-2008) de deuren voor buitenlandse investeringen, meer toerisme, legalisering van de dollar en winkels waar alleen met harde valuta betaald kan worden. De economische voordelen daarvan, gingen echter gepaard met grotere sociale ongelijkheid.
 
Rantsoenkaartsysteem onvoldoende
Op Cuba wordt nog steeds gewerkt met een rantsoenkaartsysteem waarmee mensen door de overheid gesubsidieerd voedsel kunnen kopen, ongeacht hun inkomen. Dat systeem zorgde ervoor dat mensen tot in de jaren tachtig konden voorzien in hun basisbehoeften. Dat is inmiddels echter niet meer het geval. De Cubanen moeten nu hun dieet aanvullen met producten van markten en uit winkels waar alleen met harde valuta gekocht kan worden.
 
Materiële armoede
De Rooms-katholieke Kerk op Cuba klaagt in haar pastorale plan 2014-2020 dat grote groepen in de samenleving lijden onder "materiële armoede, het gevolg van lonen die te laag zijn om fatsoenlijk van te kunnen leven." Dat raakt volgens de kerk zowel lager als hoger opgeleiden. De verruimde mogelijkheden voor ondernemerschap en het opzetten van coöperaties buiten de landbouw, biedt sommigen nieuwe kansen, stelt de kerk. Maar de huidige economische hervormingen "hebben de economie niet doen opleven op zo'n manier dat de hele bevolking ervan profiteert."
 
 
7. Ongesteld in Cuba
Over het algemeen ben ik best tevreden met het feit dat ik een meisje ben, maar zo’n drie dagen per maand zou ik graag acuut van geslacht veranderen. Ongesteld zijn. Altijd onprettig en mentaal even zwaar als lichamelijk, maar ongesteld zijn in Cuba tilt de ervaring naar een whole other level.
 
Tabaksvelden
We rijden op een paard door de tabaksvelden van Vinjales. Een gaucho die alleen Spaans spreekt leidt onze groep, waarvan ik vaak meters verwijderd ben, omdat ik totaal geen controle heb over mijn witte merrie Coco Loco. Wanneer ik Coco Loco weer uit de tabaksplantjes trek en naar de groep toe probeer te sturen merk ik het. Help! Ramp! Horror! Ik ben ongesteld en ik heb welgeteld één tampon bij me. En, deze ziet er nogal questionable uit, omdat de tampon in kwestie al sinds 2007 in mijn backpack circuleert.
Ik stel vast dat ik mij in een ongunstige situatie bevind. Niet alleen omdat ik zit te bloeden op Coco Loco, maar ook omdat er in Cuba geen winkels zijn.
 
Jaren '50
Cuba is alsof je in een tijdmachine bent teruggereisd naar de jaren ’50. In de fifties waren er geen tampons. Toen waren er lappen. Daarbij komt, ik spreek geen Spaans. Het uitbeelden van een ei als ik aangeef wat ik wil ontbijten of een taxi als ik vervoer nodig heb, is nog wel begrijpelijk voor de Cubanen. Maar, hoe ga ik in godsnaam uitbeelden dat ik ongesteld ben? Mijn toverwoorden “Feliz Navidad” laten mij hier voor het eerst in de steek.
 
Twee opties
Heel even overweeg ik het idee om zelf aan de slag te gaan met een kurk en touwtje. Maar voor ik ga doe-het-zelven besluit ik het dorp af te struinen naar een mercado. Ik heb de moed al opgegeven, maar dan in het derde halflege winkeltje spot ik tussen de crackers, nep cola en zakken rijst twee pakken maandverband. Halleluja! Dan is het kiezen. Ga ik voor het matras met driedubbele bekleding, springveren en vleugels of voor het pak met het zeventienlaagse wattenverband compleet met airbag en opblaasfunctie, maar zonder vleugels? Het wordt optie twee.
 
Comfortabel
Ik heb Cubaanse onderbroeken aan waslijntjes zien wapperen. In deze vlaggen kun je redelijk gemakkelijk een almohadilla sanitaria kwijt. Bij delicate, kanten Europese stringetjes vergt dit wat creativiteit. Gelukkig is dit met een schaar zo opgelost. Eind goed al goed en daarbij komt, paardrijden op een hard zadel is met zo’n matras opeens een heel comfortabel gebeuren.
 
8. Che als hipster
De Israëlische illustrator Amit Shimoni heeft een aantal iconische leiders als Nelson Mandela, Abraham Lincoln en Che Guevara in een hipsterjas gestoken. Hij noemt het project 'Hipstory'.
 
Adidas-muts
De Cubaanse guerrillaleider Che Guevara krijgt een rode Adidas-muts en een zakje roltabak.
 
 
9. Erfgoedbescherming in Santiago de Cuba
Wat gebeurt er als je architecten, sociologen, literatuurwetenschappers, linguïsten en rechtsgeleerden uit Vlaanderen en Cuba samenbrengt om het erfgoed van Santiago de Cuba te bestuderen? 
 
Experiment
Het lijkt een experiment op zich. Communicatiewetenschapper Philippe Meers coördineert de samenwerking. Hij vertelt ons waarom het zo belangrijk is om het erfgoed te beschermen en wat het onderzoeksproject precies oplevert.
 
 
10. Culturele Cuba Agenda
* Coro Cantoro  met Angeles Modernos: 21 december in Haarlem
Op zondag 21 december verzorgt Coro Cantoro in Haarlem een kerstconcert, getiteld Angeles Modernos. Tijd: van 20.30 uur tot 22.30 uur. Adres: De Kapel, Rosenstock Huessy Huis, Hagestraat 10, 2011 CV Haarlem.
 
* 26 - 28 december 2014 : Theater 'The Original Cuban Circus' in RAI Amsterdam 
Jong en oud raken gefascineerd door de geweldige acrobatiek en aaneenschakeling van adembenemende acts op de caribische klanken in het nostalgische Cubaanse decor. Uniek in zijn soort! De fantastische artiesten uit Cuba komen voor de allereerste keer naar Nederland. Tijd:  15:00 - 22:00. Entree:  €47,50 t/m €59,50 Meer info: Original Cuban Circus
 
* Foto's van Cubanen in Afrika Museum Berg en Dal: t/m 4 januari 2015
Cubanen, ze houden van camera's en ze communiceren graag, zegt de Oostenrijkse fotograaf Mario Marino. Een serie van zijn portretten uit Havana hangt sinds zaterdag in het Afrika Museum in Berg en Dal. De expositie is nog tot en met 4 januari te zien.
 
* Tango Extremo: Los Maestros de La Habana: t/m 29 april 2015
Vanaf september 2014 komt Tango Extremo weer met een bijzonder programma: Los Maestros de La Habana. Met een eerste optreden dat op vrijdag 5 september in Uitgeest plaatsvond en een laatste op 29 april volgend jaar tellen we bijna 30 concerten. Klik hier voor een overzicht van alle voorstellingen.
 
* Raìces Cubanas vanaf 7 januari 2015 in de Nederlandse theaters
Raìces Cubanas treedt sinds 2003 met zeer veel succes op in Nederland. Vanaf 7 januari 2015 is er een nieuwe serie optredens. 
 
11. Het laatste nieuws
* New York Times wil steun voor nieuwe Cubaanse ondernemers
In een commentaar van zondag jongstleden dringt The New York Times er bij president Barack Obama op aan de steun aan ‘de groep ondernemers’ in Cuba te vergroten door versoepeling van de economische sancties tegen het regime. Het is het zevende commentaar over de relatie tussen Cuba en de VS dat deze krant sinds 11 oktober publiceert. De conclusie van het commentaar luidt dat ‘hoewel de economische transformatie in Cuba langzaam voortschrijdt, ze toch kan leiden tot een opener samenleving. Op dit moment helpt de voortdurende vijandschap van Washington enkel de oude garde in Cuba.’ Lees meer
 
* Werknemers in buitenlandse bedrijven ontvangen 8,3% van werkelijk salaris
Van elke deviezenpeso of CUC die een Cubaan bij een buitenlandse onderneming verdient, krijgt hij of zij slechts 8,3% in handen. Hij ontvangt dit bedrag van een staatsuitzendbureau naar wie de buitenlandse bedrijven de salarissen overmaken. Dat meldt de partijkrant Granma van dinsdag. De veel geuite wens van buitenlandse ondernemers om voortaan direct personeel in dienst te kunnen nemen, wordt niet gehonoreerd in de nieuwe regelingen. Lees meer

* Doorbraak relatie Cuba en de VS een feit
Cuba heeft woensdag twee Amerikanen vrijgelaten. Het gaat om Alan Gross, die vijf jaar gevangen zat, en een onbekende Amerikaan die om ‘veiligheidsredenen’ anoniem blijft; de laatste zat twintig jaar vast. Dat melden meerdere Amerikaanse media op basis van anonieme overheidsfunctionarissen. Lees meer
* Cuba en VS herstellen na 53 jaar de diplomatieke betrekkingen
- Obama over het embargo

‘Ik geloof niet dat we nog eens vijftig jaar hetzelfde moeten doen en dan een ander resultaat verwachten’.



- Raúl Castro in zijn televisietoespraak

‘De beslissing van Obama verdient ons respect en de erkenning van ons volk.’

Lees en bekijk:
* Beelden en teksten van beide toespraken
 
* Raúl Castro ontvangt de Cuban Five
Twee ervan – Fernando González en René González, rechts op de foto – waren al eerder vrijgekomen, maar Gerardo Hernández, Antonio Guerrero en Ramón Labañino zaten tot woensdag in Amerikaanse gevangenissen. Hun vrijlating is onderdeel van de afspraken die de regeringen van de VS en Cuba bekend maakten. Lees meer

Op Youtube verscheen een video (7 minuten) van de ontmoeting tussen president Castro, de leden van de Cuban Five en hun familieleden. Het zijn beelden van de Cubaanse televisie.
 
* Wat gebeurt er op straat in Havana?
Het dagblad Trouw meldde woensdag dat ‘nergens de reactie op het herstel van de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Cuba zo opgetogen was als op het eiland van de gebroeders Castro zelf’. Maar María Matienzo Puerto, medewerker van de website Diario de Cuba die op 17 december – de dag van Obama’s toespraak – de straat op ging, constateert: ‘Als er al iemand gisteren danste op straat, dan was dat vanwege het feest van de Heilige Lazarus, of Babalú Ayé in de santeriareligie. De mensen op straat wekken niet indruk het gevoel te hebben aan de vooravond van grote veranderingen te staan.‘ Het beeld is kortom nogal divers. Lees meer
 
* Identiteit vrijgelaten VS-spion in Cuba bekend
De spion die Cuba afgelopen week vrijliet in ruil voor de nog drie overgebleven Cubaanse spionnen van de Groep van Vijf, die in 2001 werden veroordeeld, heet Rolando Sarraff Trujillo. Newsweek publiceerde de eerste gegevens over de identiteit van deze spion die in Cuba geboren werd en die als cryptograaf werkzaam was voor de Cubaanse geheime dienst en tegelijkertijd voor de CIA. In 1995 werd hij in Havana gearresteerd. Door zijn werkzaamheden zouden tussen 1998 en 2009 acht Cubaanse spionnen zijn gearresteerd. Washington noch Havana wilden na zijn vrijlating dinsdag zijn identiteit onthullen. Lees meer