Als je verziend bent, neem je vergezichten beter waar dan de kleinigheden dichtbij. Bijzienden die daarentegen zonder bril de kleinste details zien, wordt makkelijk kortzichtigheid aangewreven.
Bijziendheid schijnt bovengemiddeld voor te komen onder langstudeerders. [Vanwege het naderende taboe op ’hogeropgeleiden‘, heb ik het tegenwoordig over jongafgestudeerden en langstudeerders.] Die bijziendheid onder veellezers was er mogelijk al voordat de leescultuur zich verplaatste naar het scherm en het analfabetisme wortel schoot onder de noemer ’beelddenker‘. Verzienden zijn in de rauwe werkelijkheid buitenshuis in het voordeel, al kan je natuurlijk beter ter wereld komen zonder oogafwijking. Ook zonder oogafwijking weet je echter niet precies wat een verziende of een bijziende eigenlijk mist in zijn wereldbeeld.
Hoewel verziend geboren, moet ik bekennen dat ik me beperkt bezighoud met vergezichten. Vooral op persoonlijk gebied ontbeer ik een toekomstvisie. Veel van andermans vergezichten zijn voor mij omgeven door een rookgordijn, een streepje hersenmist of een hoofd in een wolkendek. Maar aan de rand van het persoonlijke moet ook ik me wel eens wagen aan vooruitkijken. Ik weet dat ik te laat ben om te protesteren tegen de nieuwe pensioenwetgeving, maar een vertegenwoordiger van een beleggingsinstelling heeft al eens het merendeel van mijn pensioeninleg vergokt, dus ik vond toch dat ik me er weer eens in moest verdiepen. Het bracht vooralsnog meer vragen dan oplossingen voor mijn financiële toekomst.
Toen ik fulltime ging werken, betaalde ik niet meteen pensioenpremie. Die werd pas ingehouden vanaf je vijfentwintigste, want je ’spaarde‘ tot je 65e jaar voor 40 - fulltime - pensioenjaren. De gemiddelde levensverwachting was toen 77 jaar. In 2022 was de gemiddelde levensverwachting 81,6 jaar.
Als educatief auteur moet ik hier dan ’een overzichtelijk tabelletje‘ voor aanleveren:
| Jaartal |
Gemiddelde levensverwachting |
Levensverwachting mannen |
Levensverwachting vrouwen |
| 1990 |
77,0 |
73,8 |
80,1 |
| 2022 |
81,6 |
80,1 |
83,1 |
| Verschil |
4,6 jaar |
6,3 jaar |
3 jaar |
Met ingang van dit jaar betalen werkenden die in dienst komen bij een organisatie met een pensioenvoorziening vanaf 18 jaar voor hun pensioen. Gecombineerd met de verhoging van de AOW leeftijd, betekent dit dat er sinds mijn eerste pensioenpremie negen betaaljaren bij zijn gekomen. Aan de AOW premie heb ik de afgelopen jaren netjes bijgedragen. Maar als zelfstandige - dit jaar vier ik mijn 25-jarig jubileum - is het signaal van pensioenbetaling vanaf je 18e toch vooral dat je een aanvullend pensioen nodig hebt. Heel sneaky gaat het niet meer om pensioenjaren, maar alleen nog maar om geld: hoe zouden al die langstudeerders anders aan een volwaardig pensioen moeten komen?
In ruim drie decennia is de gemiddelde levensverwachting dan weliswaar met 4,6 jaar gestegen, de vooruitzichten in levensjaren vlakken af en voor vrouwen schiet het sowieso minder op de laatste jaren. In ieder geval loopt het innen van de pensioenpegels jaren voor op de langzaam omhoog kruipende levensverwachting. Ik zie de onvoorziene pieken en dalen in de achterliggende grafieken maar vertrouw niet meer zo op de rekenmeesters van financiële belangenbehartigers.
De voortdurende berichten over vergrijzing en het oplopen van de levensverwachting, lijken met deze cijfers vooral in de nieuwskolommen te bestaan. Of vergeten die berichten misschien de langverzwegen natuurramp die gifstoffen in de leefomgeving vormen? Is de grijze golf wellicht een minder groot probleem dan wordt voorgespiegeld?
Zelf draag ik mijn steentje bij door mijn haar zo lang mogelijk blond te houden. Zonder overspoelingen lukt dat tot nu toe heel behoorlijk. Het uitstellen van mijn eigen grijze bijdrage aan de vermeende verschuiving naar een bejaardenmaatschappij: hoe lang is dat vol te houden als de bedenkers je de details van het ingewikkelde en risicovolle stelsel onthouden?
Is iedereen dan verziend?
Jip's venster op de wereld
