Heemkunde West-Vlaanderen

Nieuwsbrief Sprokkels 2020 - nr. 56

Opstart documentatiecentra

Verschillende heemkringen startten onlangs hun documentatiecentrum terug op. Zo kregen we meldingen van de heemkring ‘De Spaenhiers’, ‘Gestella’ , ‘Karel Van de Poele-Lichtervelde’ en anderen.
Andere centra, zoals dit van heemkring Ten Mandere, blijven voorlopig gesloten.
Voor alle duidelijkheid: wie een bezoek plant aan een of ander centrum, raadpleegt eerst de website van de desbetreffende vereniging.

Pierre François Morel werd in Zandvoorde geboren op 25 september 1773. Net als heel wat voorouders werd hij onderwijzer en huwde in 1796 in Waasten met Maria Elisabeth Danheel. Hij werd in dat jaar directeur van het pensionaat te Diksmuide.
Op 3 november 1830 werd hij gekozen als lid van het Nationaal Congres. Hij zou 15 jaar volksvertegenwoordiger voor de Katholieke Partij blijven. Hij werd gedecoreerd met het IJzeren Kruis op 2 april 1835 en hij werd Ridder in de Leopoldsorde op 1 juni 1845.
Pierre Morel overleed in Diksmuide op 13 maart 1856.
De familie Morel telde meer beroemde telgen. Een verre neef,Louis Morel uit Houtem werd aartsbisschop van Sui-Yuan (China) in 1946. Een andere verre neef, Léon Morel, eveneens uit Houthem was van 1946 tot 1950 gouverneur van de provincie waarvan Leopoldstad de hoofdstad was in Belgisch Congo. De zus van Congreslid Pierre Morel, Cathérine, werd de betovergrootmoeder van zanger Jacques Brel.
Pierre Morel heeft ook een wikipedia-pagina (https://nl.wikipedia.org/wiki/Pierre_Morel-Danheel).
Over deze figuur is wellicht het laatste woord nog niet gezegd. Wie voelt zich geroepen om dit dieper uit te spitten? Misschien ontdekt u zo ook een link met Chris Morel, in zijn studententijd praeses van de universitaire club ‘De Westkanters’ of met zijn dochter politica Marie-Rose Morel?

Het molenaarsambacht werd immaterieel cultureel erfgoed

Het molenaarsambacht heeft een rijk verleden, want rond 1180 verscheen de eerste houten draaibare windmolen er wereld. Eeuwenlang werden molens ingezet om graan te malen, zaden te pletten of polders droog te houden.
Tot ongeveer 80 jaar geleden stonden boeren met kar aan te schuiven aan de duizenden molens die Vlaanderen toen nog telde. Na de Tweede Wereldoorlog, door de opkomst van diesel- en elektromotoren, vielen de meeste molens stil. Vele traditionele wind- en watermolens verdwenen uit het landschap. Met hen verdwenen ook de beroepsmolenaars. Het molenaarsambacht was met uitsterven bedreigd. Gelukkig ontstond er een nieuwe soort molenaar: de vrijwillige molenaar.
Nog steeds worden er cursussen georganiseerd om de nog bestaande molens te laten draaien.
De verenigingen Molenforum Vlaanderen en Levende Molens zetten zich samen met hun leden in voor de blijvende kennisoverdracht en de uitoefening van het molenaarsambacht. We vermelden hierbij graag de inzet van de West-Vlaamse molenkenner Lieven Deneweth uit Hooglede. (https://www.molenechos.org/)

Moorseelse Heilige Godelievekapel gerestaureerd.

Het beeld van de Heilige Godelieve kreeg een opknapbeurt. De heemkring Wibilinga vond het bij die gelegenheid het gepaste moment om deze kapel te laten herinwijden.
Er bestaan verschillende verhalen waarom er uiteindelijk in Moorsele een kapel ter ere van haar staat. De meest tot de verbeelding sprekende is die van de ring in de slotgracht. Toen Godelieve vanuit Gistel terug naar haar geboortedorp vluchtte, hield ze halt in Moorsele.
Ze wandelde in het kasteelpark en mijmerend over de triestheid van haar bestaan liet ze haar trouwring in de slotgracht vallen. De volgende winter merkte de kasteelheer dat het ijs op de slotgracht een kleine opening vertoonde, niet groter dan een ring, die maar niet wilde dichtvriezen. Dit wonder zou zich elke keer als het hard vroor weer voltrekken."
De huidige bewoner van het kasteel, Michel Bohé, bevestigt dat er bij harde winters nog verschillende mensen komen zoeken naar het gaatje in de bevroren gracht.

Nieuwe reus in Moorslede

Met een reus die het gezicht krijgt van Cyrille Van Hauwaert, brengt de heemkundige kring van Moorslede een eerbetoon aan de dorpswielrenner die in het begin van de twintigste eeuw internationaal hoge ogen gooide. “We hebben al twee mythische figuren, onze derde reus wordt een historische figuur”, luidt het.
Vijf jaar geleden blies de Moorsleedse heemkundige kring nieuw leven in de reuzen Grimmert en Freya. In het kader van de Open Monumentendag werden de twee figuren toen in het centrum van Moorslede voorgesteld .

Zwevegemse heemkundige Giovan Deloof overleden

Giovan Deloof werd geboren op 1 oktober 1932. Hij ging een tijdlang werken in Brussel als bankbediende, maar keerde uiteindelijk terug naar Zwevegem waar hij inkoper was bij een confectiebedrijf. Giovan was actief bij de heemkundige kring Amantine. Hij is de auteur van het bekende in 2002 verschenen boek Zwevegemse Woordenschat over het plaatselijk dialect. Verder werkte hij ook mee aan de uitgaven van een CD over het Zwevegems dialect. Andere publicaties van zijn hand zijn ‘In Etappengebied’ en ‘De Witte kielen’, over de geschiedenis van het Zwevegems Rode Kruis. Hij bracht ook enkele poëziebundels uit. Hij overleed in Kortrijk op 9 juni.

In memoriam José Naert

Op maandag 6 juli 2020 overleed José Naert. penningmeester van heemkring Ten Mandere Izegem.
José werd geboren in Izegem op 28 maart 1947, maar groeide op in Lendelede, waar hij o.a. actief was in de plaatselijke KSA-groep. Hij volgde regentaatstudies en gaf les in de ‘Groene Poorte’ in Brugge. Tijdens zijn onderwijscarrière studeerde hij in 1987 af als licentiaat in de geschiedenis, met een licentieverhandeling over de Izegemse borstelnijverheid. Deze industrie zou zijn aandacht blijven trekken. Hij schreef in 1991 in het tijdschrift van de West-Vlaamse Volkskundigen en in 1996 zelfs een volledig Ten Mandere-nummer over de borstelindustrie. Op basis van zijn licentieverhandeling schreef hij twee jaar terug het hoofdartikel in ‘Borstels Brushes Brosses. Van Izegems ambacht tot wereldwijde industrie’.
Hij eindigde zijn loopbaan als directeur van de Ardooise middelbare school Heilige Kindsheid.
In 2012 vervoegde hij ons bestuur en na een korte inrijperiode werd hij aangesteld als penningmeester. Een taak die hij met bijzondere ijver uitvoerde.
Als bestuurslid schreef hij in 2016 een bijdrage over ‘Arthur Seys, een soldaat in de Grote Oorlog’ en dit jaar verscheen in het eerste nummer zijn uitgebreide bijdrage over ‘Edouard De Ryckere, ondernemend Izegems borstelfabrikant en grondbezitter in de 19de eeuw’. Vorig jaar in oktober bracht hij nog een voordracht over die figuur.
Er lag nog werk van hem op de planken over de Izegemse vlasnijverheid.
Hij was ook een van de trouwe medewerkers binnen de werkgroep rond het inventariseren van het stadsarchief. Steevast was hij elke maandagochtend op post. Als stadsgids was hij verbonden aan de Izegemse musea. Daar kon hij zijn kennis over de Izegemse borstelindustrie ten volle overbrengen aan de geïnteresseerden.

Tijdelijke tentoonstelling ‘Van monster tot magneet’ in Lange Max Museum Koekelare

Met deze tentoonstelling belichten de makers de opkomst van het oorlogstoerisme en de hoge vlucht die het in Koekelare genomen heeft tijdens het interbellum.
Het kanon zelf evolueerde immers van een oorlogsmachine tot een drukbezochte toeristische attractie. Het ministerie voor Landsverdediging en het Nationaal Werk voor oorlogsinvaliden zorgden voor de uitbouw van de site.
Stilaan raakte deze plek geïntegreerd in tal van circuits en uitstappen voor mensen die de slagvelden wilden bezoeken. Grote namen zoals Winston Churchill, koning Georges V van Engeland en kroonprins Hirohito uit Japan kwamen langs.
De tentoonstelling loopt nog tot en met 16 april 2021. Meer informatie op www.langemaxmuseum.be.

UW ACTIVITEIT KON HIER STAAN !!

contacteer ons en stuur uw activiteienkalender op

Wenst u een activiteit of een bijdrage in deze nieuwsbrief?
Stuur dit dan door op redactie@heemkunde-westvlaanderen.be. Een illustratie wordt het best, apart van de bijdrage meegestuurd.

U mag deze nieuwsbrief gerust doorsturen of vrienden uitnodigen om zich in te schrijven voor de volgende nieuwsbrieven.

oude nieuwsbrieven kunt u lezen in

ons archief